TÜRK MİTOLOJİ KÜLTÜRÜNÜN SANATSAL AÇIDAN İNCELENMESİ

Mitoloji, Türkçeye “söylence” olarak uyarlanmıştır. İnsanlık tarihin ilk çağlarından itibaren çeşitli yöntemler ile kayıt altına alınan mitolojik unsurlar insanların yaşam şekilleri hakkında bilgi veren ve Dünya sanatında olduğu gibi Türk sanatının da birçok alanında varlığını gösteren özel bir bilim dalıdır. Birçok coğrafyada gerek göçebe gerek yerleşik olarak yaşamış ve iz bırakmış olan Türk topluluklar, yaşamış oldukları coğrafyalarda çeşitli kültürle etkileşim kurarak oldukça zengin bir mitolojik geçmişe sahip olduğu görülmektedir. Türklerin varlığından buyana kendi inanışları ve kültürel özelliklerine göre birçok mit oluşturmuş ve bu mitler nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar gelmiştir. Dünyadaki birçok uygarlıklar gibi Türkler de evrendeki anlamlandıramadığı birçok şeyi mitolojik unsurlarla açıklamaya çalışmış ve birçok efsane de bu nedenden ortaya çıkmıştır. Günümüzde bilimsel buluşlar ve gelişmeler hızla ilerlemesine rağmen bu mitolojik efsaneler varlığını sürdürmektedir. Çünkü insanların halen açıklayamadığı, bilimin keşfedemediği birçok şey insanoğlunun aklında sorular oluşmasına neden olmaktadır. Yapılan bu çalışmada Türk mitolojisinin, mitolojik efsaneleri, Türk mitolojisinden etkilenen ve Türk mitolojisini etkileyen kültürler araştırılarak sanatsal açıdan değerlendirilip yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mitoloji, Efsane

PDF

___

Arslan, A. A. (2007). Orta Asya Türk ve Amerika Kızılderili Şamanlarının Giysileri. Yaşayan Eski Türk İnançları Bilgi Şöleni. Tam Metini içinde (s. 51-81).Akman, N. H. (2013). Tarihî Romanlarda Türk Mitolojisi (1908-1960). (Yayımlanmış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi / Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.Aydın, E. (2009). Süreli Yayınlardaki Türk Mitolojisi Üzerine Yapılan Çalışmaların Halkbilimi Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Başar, L. K. (2015). Altay Destanlarında Mitolojik Unsurlar. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.Bayat, F. (2006). Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı. İstanbul: Özener.Berkmen H. (2019). Asya Şamanlığı. Erişim: http://www.halukberkmen.net/pdf/92.pdf.Bozkurt, C. (2013). 1980 – 1995 Arasıtürk Hikâyesinde Mitolojik Unsurlar. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli. Boyle, J. A. (1977). The Mongol World Empire. London.Can, Ş. (1997). Klasik Yunan Mitolojisi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.Dilek, Ġ. (2007). Altay Destanları 2. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.Çoruhlu, Y. (1995). Türk Sanatı’nda Hayvan Sembolizmi. İstanbul: Seyran Kitapevi.Eyuboğlu, İ. Z. (2007). Anadolu Mitolojisi. İstanbul: Derin Yayınları.Mircea, E. (2001). Mitlerin Özellikleri. Rıfat, P. (Çev.). İstanbul: Om Yayınevi.Mansuroğlu, A. (2018). Taner Ceylan’ın Altın Çağ Serisi, Bağlamında Günümüz Resminde, Mitolojik İmge Kullanımı.(Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.İnce, C. (2015). Türk Mitolojisinde Yılan ve Resim Sanatındaki İzdüşümleri. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Parlardemir, Ö. (2018). Yunan, Roma ve Türk Mitolojisinde Tanrılar (Benzerlik Ve Farklılıkları). (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.Popov, A. A. (1976). Duşa i Smert po Voozreniyam Hganasanov, Priroda i Çelovekv Religioznıh Preds¬tavleniyah Narodov Sibiri i Severa. Moskova. Sakaoğlu, S. ve Duymaz. A. (2011). İslamiyet Öncesi Türk Destanları. İstanbul: Ötüken Yayınları.Schimmel, A. (2011). Sayıların Gizemi. Küpüşoğlu, M. (Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.Şahin, C. (2001). Türklerde Ejder ve Simurg Motiflerinin Grafik Gelişimi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Konya Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Taydaş, A. (2012). Türk Mitolojisindeki Sembollerin Grafik Sanatı Eğitimindeki Yeri ve Önemi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Tecimer, Ö. (2006). Sinema: Modern Mitoloji. İstanbul: Plan B Yayınları.Ürkmez, E. (2015). Türk-İslâm Mitolojisi Bağlamında Mi‘Râç Motifi ve Türkiye Kültür Tarihine Yansımaları. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Yardımcı, K. G. (2017). Türk Töresinin Hazineleri Kutsal Şaman Elbiseleri İkonografisi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. Erişim: https://dergipark.org.tr.https://images.app.goo.gl/19GkuH4NrQvoiHYAA (Erişim Tarihi: 16.07.2019)https://paratic.com/turk-mitolojisi/ (Erişim Tarihi: 16.07.2019)https://islamansiklopedisi.org.tr (Erişim Tarihi: 16.07.2019)