Osmanlı arşiv belgelerinde lazkiye Nusayrileri (19.Yüzyıl)

Bu çalışmada Lazkiye'de yaşayan Nusayrîler incelenmiştir. Kaynağını Osmanlı arşiv belgelerinin oluşturduğu araştırmada, Nusayrilerin merkezî ve mahallî idare ile olan ilişkileri ele alınmıştır. Lazkiye Nusayrileri, hem devlete hem de komşulanna birtakım sılantılar çıkarıyorlardı. Vergilerini vermedikleri gibi çevre kaza ve köylere de saldırılar düzenleyerek sık sık huzurun bozulmasına neden oluyorlardı. XIX. yüzyılın sonlarına doğru ise Nusayrilerin neredeyse toplu olarak esld inançlarım terk ederek Sünniliğe geçiş yaptıkları görülüyor. Bölgede faaliyet gösteren misyoner okullarına karşı Osmanlı Devleti de Lazkiye'de okullar açarak onların Sünniliğe geçmesini sağladı. Ardından da onlara îslam dininin kurallarını anlatmak için okullar ve mescider inşa ettirdi. Fakat proje iyi yönetilemediği gibi I. Dünya Savaşının çıkması da istenen sonucun alınmasını engellemiştir.

The Nusairis of latakia in Ottoman archive documents ($19^ {th}$ Century)

In this study, Nusairis who lived in Latakia were studied. In die study the source of which consisted of Ottoman archive documents, the relationship of Nusairis with die central and rural governments were sought. Latalda Nusairis caused some problems to the Empire and neighbour countries. They did not pay their taxes and also, constandy caused troubles by fre-quendy attacking the villages in the surrounding. It is seen that, towards the ends of the 19''1 century, almost all Nusairis quitted their old beliefs and adopted Sunni Islam. Ottoman State led them to adopt Sunni Islam by opening schools in Latalda against the schools of missionary in the area. Afterwards, the empire founded some schools and mosques to teach diem the principles of Islam. However, since the project was not successfully directed and First World War broke out, the expected outcomes could not be reached.

___

Altsın, Ahmet. (2002). "Kur a-i Şer'iye Usulünün Harput ve Çevresinde Uygulanması ve Karşılaşılan Tepkiler", XIII. Türk Tarih Kongresi, III/H, (Ankara 4-8 Ekim 1999), 1-8.

Altundağ, Şinasi. (1944). "Kavalalı Mehmet Ali Paşa'mn Suriye'de Hâkimiyeti Esnasında Tatbik Ettiği İdare Tarzı", Belleten, Vffl/30,231-243, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları

Buzpınar, Şit Tufan. (2003). "Lazkiye", Diyanet Valcfı İslam Ansiklopedisi, 27,117-118.

BVS/1310. Sâlnâme-i Vilâyet-i Beyrut, Beyrut.

Çadırcı, Musa. (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu ICentleri'nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Ankara: Tarih Kurumu Yayınevi.

Çakar, Enver. (2003) "XVI. Yüzyılda Şam Beylerbeyliğinin İdari Taksimatı" Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.13, S.l, 351-374.

Dearborn, Henry Alexander Scammell. (1819). A Memoir on the Commerce and Navigation of the Black Sea, and the Trade and Maritime Geography of Turkey and Egypt, II, Boston.

Elisseeff, N. (1986) "Ladhikiyya" Tlie Encyclopaedia of Islam, V, 589-593, Leiden: E.J. Brill.

Hartman, Martin. (1882). "Das Liwa el-Ladkidje und die Nahiye Urdu", Zeitschrift des De-utschen Palaestina-Vereins, XIV, 151-255.

Heyd, W. (2000). Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, çev. Enver Ziya Karal, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi.

Holt, P.M. (2007). Haçlı Devletleri ve Komşuları, İstanbul: Kitap Yayınevi.

Karpat, Kemal. (2003). Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikler, çev. Bahar Tırnakçı, İstanbuhTarih Valcfı Yurt Yayınları.

Küçük, Cevdet. (1994). "Osmanlı İmparatorluğu nda "Millet Sistemi" ve Tanzimat", Mustafa Reşit Paşa ve Dönemi Semineri Bildiriler, 13-23 Ankara: Tarih Kurumu Yayınevi.

Ortaylı, İlber. (2004). "Alevilik, Nusayrilik ve Bâb-ı Âlî" Tarihi ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye'de Aleviler Bektaşîler ve Nusayrîler, 35-46, İstanbul: Ensar Neşriyat.

Öz, Mustafa. (2004). "Nusayriyye1', Tarihi ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye'de Aleviler Bektaşîler ve Nusayrîler, 181-193, İstanbul: Ensar Neşriyat.

Robinson, George. (1837). Three Years in the East: Being the Substance of a Journal Written During a Tour and Residence in Greece, Egypt, Palestine, Syria and Turkey in 1829, 1830, 1831 and 1832, London.

Runciman, Steven. (1987). Haçlı Seferleri Tarihi, II, çev. Fikret Işıltan, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.

Sakin, Orhan. (2008). Osmanlı'da Etnik Yapı ve 1914 Nüfusu, İstnabul: Ekim Yayınları.

Sevim, Ali. (1995). Suriye-Filistin Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi.

Talhamy, Yvette. (2008). "The Nusayri Leader Isma'il Khayr Bey and the Ottomans (1854-1858)", Middle Eastern Studies, Vol. 44, No. 6, 895-908.

Ülman, A. Halûk. (1966). 1860-1861 Suriye Buhranı, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.

Volney, C. Francois. (1805/). Travels Through Syria and Egypt, in the Years 1783,1784 and 1785, H, London.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 1306-8253
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1994
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi