Osmanlı arşiv belgelerinde Antakya ve İskenderun Nusayrileri (19.Yüzyıl)

Bu çalışmada Antakya ve İskenderun arasında yaşayan Nusayrîler ele alınmaktadır. Bu sahada Antakya, İskenderun, Süveydiye (Samandağ) ve Arsuz yerleşmelerinde Nusayrîler yaşamaktadır. Tamamıyla belgesel olan bu etüt, 19. yüzyıl belgelerinden oluşmaktadır. Nusayrîler, Sünnilerle birlikte cami ve mescitlere girmek ve halk nazarında Sünniler gibi görülmek istiyorlardı. 19. yüzyılın son otuz yılında süreldi dilekçeler vererek Sünnileştilderini ve bunun kabul edilmesini arzu ediyorlardı. Devletin hiçbir kademesinde olumsuz karşılanmayan bu istek, devamlı "yerel muhalefet" ile karşılaştı. Nusayrîlerin bu istelderinin gereği ancak II. Abdülhamid zamanında yerine getirilebildi. Bu devirde belirlenen büyük Nusayri köylerine iptidai mektepleri yapıldı ve Nusayri çocukları eğitildi. Bu makalede Nusayrîler diğer başka ilişkileriyle de ele alınmıştır.

The Nusairis of Antioch and Alexandretta in Ottoman archive documents ($19^ {th}$ Century)

The Nusairis living in and around Antioch and Alexandretta are examined in this article. Hie area includes Antioch, Alexandretta, Seleucia, and Arsuz where Nusairis settled. This documentary study handles 19lh century documents. Nusairis were inclined to resemble Sunnis by joining mosques and Islamic holy places. They continuously sent applications to be accepted as Sunnis in the last 30 years of the 19th century. Although these applications were never refused by the State authorities, they were resisted by regional opposition. The aim of converting in to Sunniism was yet achieved in the reign of Abdülhamid E. The schools were established in die large Nusairi villages in this era, and their children were educated. The Nusairis in this era are also evaluated from various angles in this research.

___

BA, DUİT: 145/86 (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dosya Usulü İrade Tasnifi).

BA, ML.CRD, 1700 (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Maliye Nezareti Ceride Odası Defterleri).

AOC/1894, Annuaire Oriental du Commerce, Contantinople.

AOC/1896, Annuaire Oriental du Commerce, Contantinople.

AOC/1898, Annuaire Oriental du Commerce, Contantinople.

BAM/1295, Berlin ve Ayastefanos Muâhedeleriyle İngiltere İttifâknâmesi, İstanbul.

Broquiere, Bertrandon de la (2000), Bertrandon de la Broquiere'in Denizaşırı Seyahati, edt. Ch. Schefer, sunuş: Semavi Eyice, çev. İlhan Arda, Eren Yay., İstanbul.

et-Tavil, Muhammed Emin Gâlib (1924), Târîhi'l-Aliviyyin, Beyrut.

Hartmann, Martin (1894), "Das Lhva Haleb (Aleppo) und ein Teil des Liwa Dschebel Bereket" Zeitschrift der Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft, XXIX, s. 142-188 ve ikinci kısmı aynı dergide s. 475-550.

HS/1316, Salnâme-i Vilâyet-i Haleb, Haleb.

HS/1318, Salnâme-i Vilâyet-i Haleb, Haleb.

HS/1321, Salnâme-i Vilâyet-i Haleb, Haleb.

HS/1326, Salnâme-i Vilâyet-i Haleb, Haleb.

HVİT (1940) Hatay Vilayeti Mektupçuluğu, Hatay Vilayeti İdare Taksimatı 1940, Yenigün Basımevi, Antakya.

İbnu 1-Esir (1985), el-ICâmil fi't-Târih, II, çev. M. Beşir Eryarsoy, rdk. Mertol Tulum, Bahar Yay., İstanbul.

Jessup, Henry Harris (1910/11), Fifty-Three Years in Syria, II, London, Edinburgh, New York, Toronto.

Karaca, Ali (1993), Anadolu Islahatı ve Ahmet Şakir Paşa (1838-1899), Eren Yay., İstanbul.

Langlois, Victor (1861), Voyage dans le Cilicie, et dans les Montagnes du Taurus, execute pendant les annees 1852-1853, Paris.

MNS/1317, Salnâme-i Nezâret-i Maârif-i Umûmiyye, İstanbul. MNS/1321, Salnâme-i Nezâret-i Maârif-i Umûmiyye, İstanbul.

Nakib, Bülent (2004), Antakya Ağzı -Dilbilgisi ve Sözlük-, Hatay Folklor Araştırmaları Derneği Yay., Antakya.

Özonur, Şebnem (2008), Antakya Haçlı Prinkepsliğinin Sonu, Marmara Üniv., Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

Tozlu, Selahattin (2007), "Antakya ve Çevresi Türkmenleri Hakkında Bazı Notlar (Büyük Selçuklulardan Osmanlılara Kadar)", Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, VII/3 9, Aralık 2007, Erzurum, s. 145-161.

Tozlu, Selahattin (2009), Antakya (Hatay) Tarihi Bibliyografyası, Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Müdürlüğü Yayını, Elazığ.

Walpole, Frederick (1851 /III), The Ansayrii (or Assassins), with Travels in the Further East, in 1850-51, Including A Visit Nineveh, III, London.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 1306-8253
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1994
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi