Osmanlı arşiv belgelerinde Nusayriler hakkında genel bilgiler

Nusayrîler Osmanlı Devleti bünyesinde Adana, Halep ve Sayda vilayetleri dâhilinde yaşamışlardır. Arap Alevileri olarak da adlandırılan bu gurup özellikle 19. yüzyılın ildnci yarısından itibaren Osmanlı belgelerine yansımıştır. Çünkü bu dönemde Nusayrîler, yaşadıkları coğrafyanın öneminden ve dâhil oldukları mezhepten dolayı Emperyalist Devletlerin dikkatini çekmiştir. Böylece Emperyalist Devleder bu bölgede misyonerlik gibi bir takım faaliyetlere başlamışlardır. Aynı zamanda Nusayrîler Osmanlı Devletinde her zaman Müslüman olarak addedilmelerine rağmen halk arasındaki durumlarından dolayı devlete başvurup kendilerinin Ehl-i Sünnet mezhebine dâhil olma taleplerini iletmişlerdir. Talepleri devletçe memnuniyetle karşılanmış ve bölge ileri gelenlerine bu durumun böyle kabullenilerek Nusayrilerin cami ve ehl-i sünnet mekteplerine kabul edilmesi istenmiştir. Okul ve cami bulunmayan Nusayri köylerinde de derhal okul ve cami İnşa edilmesi için talimat verilmiştir. Her ne kadar bazı kaynaklarda II. Abdülhamit döneminde Nusayrilerin taldbata ve başlaya maruz kaldıkları ifade edilse de belgelerden görüldüğü üzere Ehl-i Sünnet olma talebi Nusayrîlerden gelmiştir. Bölgede açılan birçok okul ve caminin Abdülhamit dönemine ait olduğu görülmektedir.

General information about Nusairis in Ottoman archive documents

Nusairis have lived in Adana, Allepo and Sayda provinces within the scope of Ottoman Empire. This group who is also called Arab Alevis took its place in Ottoman documents since the second half of 19th century because, in that period, Nusairis attracted attention of imperialist states in terms of the importance of the geography Üıey lived in and of the sect they involved in. Therefore, die emperialist states started to engage in missionary activities. At the same time, although Nusairis were always counted as Muslims in Ottoman Empire they indented for being included in Ahi Al-Sunnah because of their situation in the public eye. Their demands were highly welcomed by the state and the notables accepted the situation and let Nu-sairis go to the mosques and Ahl Al-Sunnah schools. It was instructed to build a school anda mosque immediately in Nusairi villages which had no mosque and school. Although, according to some sources, it is stated that Nusairis were prosecuted and dominated during the period of Abdulhamid II the demand of being included in Ahl Al-Sunnah was performed by Nusairis. It is clear that most of the mosques and schools belong to the Aldulhamid period.

___

HS/1320, Salnâme-i Vilâyet-i Haleb, 1320, Haleb.

HS/1323, Salnâme-i Vilâyet-i Haleb, 1323, Haleb.

Kurat, Yuluğ Telan (1968), Henry Layard'ın İstanbul Elçiliği (1877-1880), Ankara.

Layard, Austin Henry (1873), Nineveh and its Remains, ANarrative of an Expedition to Assyria, during the Years 1845,1846 and 1847, London.

Massignon, Louis (1964), "Nusayrîler", MEB, İslâm Ansiklopedisi, IX, İstanbul, s. 365370.

Tankut, Hasan Reşit (1938), Nusayrîler ve Nusayrilik Hakkında, Ankara.

Üzüm, İlyas (2007), "Nusayrîlık", Diyanet Vak£ İslâm Ansiklopedisi, XXXIII, İstanbul, s. 270-274.