Irene Melikoff'un mirası: Metodolojiye dair bazı düşünceler

Alevi ve Bektaşi gelenekleri, çalışmaları alanında en önemli bilim insanlarından biri olan Fransız Türkolog Profesör Dr. Irène Mélikoff, kendi nesli ve takip eden nesillerden diğer birçok bilim insanı gibi, Türkolog ve Türk Edebiyat Tarihçisi olarak uluslararası takdir ve şöhrete sahip ilk Türk bilimadamı modern Türk Tarihçiliğinin kurucu babası olan Mehmed Fuat Köprülü’nün (1890–1966) güçlü etkisi altında kalmıştır. ‘Heterodoks Türk İslam’ın kökeni ve yapısına dair yaklaşımını takip eden Mélikoff, İslam öncesi Türk Şaman’ın, yani ruhların dünyasına seyahat eden, belli hayvanların şekillerini alan ve tedavi edici, şifa verici, uzlaştırıcı olan, kam-ozan’ın devamlılığının izlerini Alevi dede ve Bektaşi baba kurumlarında sürer. Milliyetçi perspektife yakınlığının yansımasını Mélikoff’un Alevilik ve Bektaşiliği bir gelenek olarak kavramsallaştırmasında, dolayısıyla “Aleviliğin Bektaşiliğin farklı bir türü olduğu” sözlerinde; hatta “Alevi-Bektaşi” geleneği adı altında ikisinin birden temsilinin uygunluğunu ileri sürmesinde görebiliriz.

Irene Melikoff's legacy: Some remarks on methodology

The French Turcologist, Prof. Dr. Irene Meelikoff, , who is one of the master scientists in the fi eld of Alevi and Bektashi tradition was deeply impressed by Mehmed Fuat Köprülü (1890-1966) , who is the founder of Modern Turkish History and fi rst Turkish Scientist as Turcologist and Turkish Literature Historian. Melikofff, who has studied the Heterodox Turk- Islam roots and structure, has made a study of kam-ozan, Turk Shaman in the previous history of Islam, who is irenic, heals people, changes his shape into some animals and travel s into the world of spirits. Then she follows the traces of these Turk Shaman in the Alevi and Bektashi associations. We can see the refl ection of her connection with nationalist perspective in her conseptualizing Alevism and Bektashim, in her words “ Alevism is a kind of Bektashim,” and in in her assertion that is about the representation of “Alevi-Bektashi” tradition together.