Kurtuluş Savaşı’na Dair Bir Kronikat: Sarayköy Kronikatı

Anlatım; işaretler, sesler, mağara duvarına çizilen resimler, taşa kazınan motifler ve alfabeler sayesinde milletleri ayıran dillerin ürünüdür. Her biri anlatım için vardır ve sadece araçtır; aslolan anlatımdır. Anlatılan metin kapsamında, kaostan kozmosa geçiş bir anlatı örneğidir; toplumların evrildikleri barbarlık/kahramanlık/modernlik çağları da anlatım sayesinde günümüze ulaşmıştır. Anlatımın türünü, anlatılanın zamanı, mekânı, şahısları ve kurgusu belirler. Ele alınan anlatım türlerinden tarihi memorat olarak adlandırılan “Kronikat”, yazılı tarihin önemsemediği/ayrıntıya girmediği, halk tarihi olarak adlandırılabilecek sözlü tarih anlatılarını inceler. Yunan Kuvvetlerinin, Kurtuluş Savaşı zamanında, DenizliYenicekent-Sarayköy hattında kaldığı ve daha ileriye geçemediği yazılı tarihte malumdur; lakin yörede yaşamış ve olayların bizzat tanığı olmuş yüz sekiz yaşındaki Ayşe Selman, Yunan Kuvvetlerinin Sarayköy’ü nasıl geçemediğini ve yöre halkının topyekûn olağanüstü mücadelesini yazılı tarihte bulunmayan şekliyle anlatır.Bu bağlamda sözlü kültür, ikincil sözlü kültüre ve yazılı kültüre nispetle hala hayati önemi haizdir ve görülmektedir ki sözlü tarih, yazılı tarihin giremediği ayrıntıya girebilmekte ve detayları halkın diliyle ortaya koyabilmektedir. Kurtuluş Savaşı'nın 100. yıl dönümünde, derleme imkânını bulduğumuz bu kronikat aynı zamanda dönemin kültürel dokusunun görülmesini sağlar.

A Chronicle on he Turkish War of Independence: The Saraykoy Chronicle

Explanation begins with human communication. Signs, sounds, images drawn on cave walls, stone engraved motifs and found / matched / likened the nation separates languages thanks to the alphabet created with passwords. Each one has to expression and thay are the only tool, the important thing is the expression. We learn through lectures transition from chaos to cosmos; they also return of barbarism society/heroic/modern era. Expression of the type is determined by described the time, space, the parties and fiction. We have discussed, the historical narratives memorates called this 'Kronikat' (Chronicle), trifled or undetailed by the written history, oral history can people called historical narratives are covered. Greek forces in time of Independence War, which remains in Denizli-Yenicekent Saraykoy line and forward pass is not known at the time of writing; and yet lived in the area and had personally witnessed the events hundred and seven year old Aisha Selman, Saraykoy how the enemy forces did not pass and the overall shape of the locals. This indicates that oral culture, relative to the secondary oral culture and written culture isstill of vital importance and observed that the oral history, can not enter into the details of written history and details can be revealed with the people of the language. In Independence War 97. anniversary, we found that the assembly facility that kronikat also is important to explain the culture of the period.

PDF

___

Assmann, J. Kültürel Bellek, Eski Yüksek Kültürde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. Çev. Ayşe Tekin. İstanbul: Ayrıntı, 2015.
Bildirici, Y. Z. “Milli Mücadelede Buldan”. Buldan Sempozyumu. Denizli, 2006.
Caunce, S. Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi. Çev. Bülent Can, Alper Yalçınkaya. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt, 2011.
Connerton, P. Toplumlar Nasıl Anımsar. Çev. Alaeddin Şenel. İstanbul: Ayrıntı, 1999.
Cunbur, M. “Gözden Kaçan Bir Risale”. Türk Kültüründe Karakeçililer: Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri. Şanlıurfa, 1999.
Çeviker, L. Şiddet ve Toplumsal Hafıza. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara, 2009.
Çobanoğlu, Ö. Türk Halk Kültüründe Memoratlar ve Halk İnançları. Ankara: Akçağ, 2003.
Degh, L. “Günümüz Bağlamında Efsane Üzerine Teorik Bir Düşünme ve Efsane Tanımı”. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar-2. Çev. Selcan Gürçayır. Ankara: Geleneksel, 2005.
Degh, L. “Halk Anlatısı”. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar-1. Çev. Zerrin Karagülle. Ankara: Geleneksel, 2006.
Dorson, Richard M. Günümüz Folklor Kuramları. Çev. Selcan Gülçayır, Yeliz Özay. Ankara: Geleneksel, 2005.
Eröz, M. Yörükler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, 1991.
Ersoy, Ruhi. Sözlü Tarih Folklor İlişkisi Baraklar Örneği. Ankara: Akçağ, 2009.
Gülten, S. XVI. Yüzyılda Kütahya Sancağı’nda Yörükler. Ankara Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), 2008.
https://www.pusulahaber.com.tr/alaeddinin-sehri-alaiyye-8505yy.htm
Kaderli, Z. “Kişisel Deneyim Anlatılarının Bağlamsal Çerçevesi: Deneyimlenen, Hatırlanan ve Anlatılan Hayat”. Milli Folklor 24. 93 (2012): 207-219.
Kılınç, N. Antalya Yöresi Yörük Fıkraları Üzerine Bir Araştırma. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 2010.
Ong, W. Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi. İstanbul: Metis, 2010.
Raglan, L. “Tarih ve Mit”. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar-2, Çev. Levent Soysal. Ankara: Geleneksel, 2005.
Smith, A. D. Ulusların Etnik Kökeni. Çev. S. Bayramoğlu, H. Kendir. İstanbul: Dost, 2002.
Sümer, F. “Anadolu, Suriye ve Irak’ta Yaşayan Türk Aşiretlerine Umumî Bir Bakış”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası 11. 1-4 (1950): 509-523.
Sümer, F. Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları. İstanbul: TDAV, 1992.
Togan, Z. V. Umumî Türk Tarihine Giriş, C. I. İstanbul: Enderun, 1981.
KK: Ayşe Selman (108), okur-yazar değil, Denizli- Serinhisar.