Dede Korkut Kitabı'nda Tipik Bir İstinsah Hatası Üzerine

Klasik metinlerin, özellikle de Dede Korkut Kitabı gibi muhteşem bir yapıtınorijinaline uygun biçimde yayımlanması, sadece yazı aktarımı prensiplerine uyma,arap alfabe/i metni harfi harfine aktarma, dolayısıyla yazma nüshalarının ruhunaaynen sadık kalma çabaları ile sınırlanmamalıdır. Metne sistemli ve kapsamlı birbiçimde yanaşılmalı, onun sözdizimini oluşturan ögelerin, gramer açısından veanlamca birbirıne uygunlugu koşulu gözardı edilmemelidir. Aksi takdirdeyayınlayıcı ve okuyucuları zor duruma sokabilecek anlaşılmaz/ıkların ortayaçıkması kaçınılmazdır. Orta çağlardan süregelen istinsah geleneğine göremüstensihler âdeta önce kaynak nüshadaki satırın veya satırların ilk ve sonkelimelerini yeni nüshaya geçirir, daha sonra bu kelimeler arasındaki boşluğudoldurur/ardı. Bu yüzdendir ki Dede Korkut Kitabı'nın metninde, özellikle deDresden nüshasında istinsah zamanında kimi hallerde kelimelerin yeri karıştırılmış,sıralanışdaki değişiklik metin parçasını anlamsız kelime yığınına çevirmiştir.Destanın mevcut yayınlarında bu gibi sözdizimi ve anlam bozukluklarının birkısmının onarı/masına rağmen bir kısmı halen düzeltilmemiş kalmakta ve yanlışdeğerlendirmelere, sözde bilimsel yorumlara yol açmaktadır.

About Typical Scribal's Error in the Book of Dede Korkut

The publication of the classical texts, especially great works like The Book of De--de Korkut, which matches most appropriate/y the original text, should not be restrictedonly to observance of transcription standards, verbatim transcription oftext written in Arabic script, thereby to struggle for adhesion to spirit of manuscript.Approach to the text as system should be comprehensive, condition ofgrammatical and semantic consentaneous match of elements, which form syntacticstructure, should not be neglected. Otherwise emergence of incoherences,which could cause difficulties for readers as well as for publisher, will be unavoid--able. The scribals working according to tradition rooted in medieval age firstlysimply copied to the new manuscript the first and last word in the line(s) of origi--nal manuscript then they filled in the blank between these words. Therefore intext of The Book of Dede Korkut, especially in the manuscript of Dresden, duringthe process of writing copy sometimes the words were shifted, disorder in ar--rangement converted the pieces of text into the mass of words. Such syntacticand semantic errors were in present available publications partially corrected, butpart of them were not corrected yet and this causes inexact evaluations andpseudo-scientific interpretations

PDF

___

ARASLI Hemid [1962]. Kitabi-Dede Korkud, Bakı: Azerbaycan Devlet Neşriyatı.
CEMŞIDOV [1999]. Kitabi-Dedem Korqud. Bakı: Elm Neşriyatı.
ERGİN Muharrem [1958]. Dede Korkut Kitabı, I, Giriş- Metin-- Faksimile. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
ERGİN Muharrem [1963]. Dede Korkut Kitabı, II, İndeks-Gramer, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
ERGİN Muharrem [1995]. Dede Korkut Kitabı, 14. Baskı, İstanbul: Boğaziçi Yay.
GÖKYAY Orhan Şaik [1995]. Dede Korkut Hikâyeleri. 4. Baskı. İstanbul: Dergâh Yay.
GÖKYAY Orhan Şaik [2000]. Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yay.
KAÇALİN1 Mustafa S. [2006]. Oğuzların Diliyle Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Kitabevi Yay.
KAÇALİN2 Mustafa S. [2006]. Dedem Korkut'un Kazan Bey Oğuz--nâmesı', İstanbul: Kitabevi Yay.
KIRZIOĞLU F. [2000]. Dede Korkut Oğuznameleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
XIII. Yüzyıldan Beri Türkiye Türkçesiyle Yazılmış Kitaplardan Toplanan Tanık/arıyla Tarama Sözlüğü IV. [1995]. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.-TS ÖZÇELİK Sadettin [2005]. Dede Korkut. Araştırmalar/ Notlar/ Dizin/ Metin. Ankara: Gazi Kitabevi.
RADLOV V. V. [1893]. Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy, I. 2. S.- Peterburg.
RADLOV V. V. [1905]. Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy, III, I. 5.- Peterburg.
SCHMIEDE Achmed H. [2000]. Kitabı-Dedem Korkut Destanlarının Dresden Nüshası. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
TEZCAN Semih [2001]. Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
TEZCAN Semih-Boeschoten. Hendrik [2001]. Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
ZAHİDOĞLU Vahid [1999]. Kitabi-Dede Oorqudun Ieksikası haqqında bezi qeydler, (|||. meqale) "Kitabi--Dede Oorqud (meqaleler toplusu)", Bakı: Elm, s. 269--284.
ZEYNALOV F.-A|izade, S. [1988]. Kitabi--Dede Korkut, Bakı: Gençlik.