Türkiye Türkçesi ile Kırgız Türkçesi'ndeki deyimlerin anlam ağından hareketle sevinmek-mutluluk ilişkisi

Türkçe sözlükte sevinç duymak olarak anlam verilen sevinmek, insanın herhangi bir vesileyle mutlu olmasına sebep olan durumlarda, içinde bulunduğu ruh durumunu yansıtan/adlandıran soyut bir durumun Türkiye Türkçesindeki adı olarak açıklanabilir. Bu açıklamadan anlaşılacağı üzere mutluluk ile sevinmek kavramları arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Bu çalışmada, mutluluğun ne anlama geldiği ve felsefi bir kavram olarak geçmişten günümüze gelinceye kadar nasıl algılandığı ele alınacak ayrıca Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesindeki deyimlerde sevinmek kavramıyla ilgili duyguların nasıl ifade edildiği, insan zihninin sevinmek eylemi etrafında oluşan kavram alanıyla başka hangi kavramları metaforik geçişlerle ilişkilendirdiği ve bunların mutluluk olgusuyla ilişkisi incelenmeye çalışılacaktır.

Relationship between rejoice and happiness with reference to meaning web of Turkish and Kirghiz Turkish idioms

Rejoice is given the meaning as to feel glad in Turkish dictionary, can be explained as the name of an abstract situation that reflects mood of human, in situations make human be happy by any means, in Türkiye Turkish. As can be understood that description, there is a direct relationship between happiness and rejoice concepts. In this study, the meaning of happiness and how it has been perceived as a philosophical concept from past to present will be discussed. In addition, the expressions in Turkish and Kirghiz Turkish idioms related to the concept of rejoice, which concepts are associated with rejoice conceptual field by the human mind via metaphoric transitions, and the relations of these with happiness phenomenon will be analyzed.

___

  • Aydın, Mehmet, “İbn Sina’nın Mutluluk Anlayışı”, İbn Sina Doğumunun Birinci Yıl Armağanı, s. 433, Ankara 1984.
  • Bircan, Hasan Hüseyin, İslâm Felsefesinde Mutluluk, İz Yayıncılık, İstanbul 2001.
  • Duran, Suzan, “Türkçede Cihet ve Mekân Gösteren Ek ve Sözler”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten 1956, s. 1-110, Ankara 1988.
  • Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı I, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1958.
  • Konkobayev, Kadıralı - Cüzökan Osmanova - Şeralı Caparov, Kırgız Dilinin Deyimler Sözlüğü, Manas Üniversitesi Yayınları, Bişkek 2001.
  • Nietzsche, Friedrich, Ahlakın Soykütüğü, (Çev: Orhan Tuncay), Gün Yayınları, İstanbul 2005.
  • Ögel, Bahaeddin, Türk Kültür Tarihine Giriş, Cilt: 1, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1978.
  • Özgen, Mehmet Kasım, Farabi’de Mutluluk ve Ahlak İlişkisi, İnsan Yayınları, İstanbul 1997.
  • Poyraz, Hakan, “Ahlakın Dikotomisi İç Ahlak/Dış Ahlak”, Küreselleşme Ahlak ve Değerler, Editörler: Yurdagül Mehmedoğlu - Ali Ulvi Mehmedoğlu, Litera Yayıncılık, İstanbul 2006.
  • Türk, Vahit, “‘Sağ, On, Sol’ Sözleri ve Kavram Alanları”, Türkbilig, Bahar Sayısı-7, s. 125-136, Ankara 2004.
  • Türkçe Sözlük, (Hazırlayan: Şükrü Haluk Akalın ve başkaları), 10. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
  • Yüce, Bilgin, Kutadgu Bilig Mutluluk Bilgisi, (Hazırlayanlar: Bilgin Yüce - Orkun Uygur - Turan Köktürk), İlya Yayınları, İzmir 2005.