Eski bir yaşıtlar teşkilatı olan ' Kurdaşlık' ve günümüze etkilerine dair

Bu makalemizde Türklerde özel mülkiyetin ve aile kurumunun henüzteşekkül etmediği bir dönemin hatırası olan ‘Kurdaşlık’ kurumu ve bu ku- rumun günümüze etkileri ele alındı. Yaşıt gençler arasındaki çeteleşme veklikleşme ile Türk folklorunda önemli yer işgal eden ‘kırklar’, ‘sağdıçlık’,‘tertiplik’, ‘yiğitbaşılık’ ve ‘bekârbaşılık’ kurumlarının ‘Kurdaşlık’ kurumu- nun bakiyeleri olduğu savunuldu.

Organization of an old Peers ‘Kurdaşlık’ and Present of Consequences

In this article, the Turks did not exist in the institution of private pro- perty and family in memory of an era ‘kurdaşlık’ institution and presentthe effects of this institution were discussed. Between youth gangs andcliques with peers who occupied an substantially place in the folklore ofthe Turkish ‘forty’, ‘sağdıçlık’, ‘together pack’, ‘daring leader’ and ‘single- pressed’ institutions ‘kurdaşlık’ balances at the institution to be defended.

PDF

___

Aksoy, Mustafa, “Türkler’de At Kültürü ve Kımız”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sa- yı: 142, s. 38-44, Ekim 1998.
Aksoy, Mustafa, “Türk Adı, Türk Damgaları ve Halı-Kilim Tarihi”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 188, s. 37-41, Ağustos 2002. Arat, Reşid Rahmeti, Eski Türk Şiiri, Ankara, 1991.
Argaç, Nuri, “Kilimlerde Oğuz Boylarının Ongunları”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 243, s. 40-42, Mart 2007.
Argaç, Nuri, “Kilimlerde Oğuz Boy Ongunları ve Sürümleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi (Prof. Dr. Oktay Aslanapa Armağanı), Sayı: 183, s. 617-632, Kasım-Aralık 2009.
Arık, Durmuş, “Kırgızlar’da Kurban Fenomeni”, A.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, c. 46, Sa- yı: 1, 2005.
Ata, Aysu, “Türk Dillerinde ‘La’ Çokluk Eki”, International Journal of Central Asian Studi- es, c. 13, s. 89-99, 2009.
Ateşoğlu, Mehmet, “Türk Tarihinin Dönüm Noktasında Büyük Bir Kurtarıcı Bilge Tonyu- kuk”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 164, s. 14-19, Ağustos 2000.
Aydemir, Adem, İslâmiyet Öncesi Türk Toplumu’na Erotik Bakış (Kadın-Aile-Toplum), Balı- kesir, 2008.
Aydemir, Adem, “Türk Folklorunda Nişanlanma ve Evlilik Sembolü Olarak; ‘Gerdanlık, Küpe ve Yüzük”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 282, Haziran 2010. Aytaç, Ahmet, “Konya Yöresi Halı ve Kilim Dokumalarında Yıldız Yanışı”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 210, s. 28-31, Haziran 2004.
Babur, Vekayi II, (haz. Reşid Rahmeti Arat), Ankara, 1987.
Barthold, V.V., Moğol İstilâsına Kadar Türkistan, (çev. H.D. Yıldız), Ankara, 1990.
Barthold, V.V., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (haz. İsmail Aka-Kazım Yaşar Kopraman), Ankara, 2006.
Barthold, V.V., Türk-Moğol Ulusları Tarihi, (çev. H. Eren), Ankara, 2006. Bayat, Fuzuli, Türk Mitolojik Sistemi, c. I-II, İstanbul, 2007.
Caferoğlu, Ahmet, “Erkişi ve Hatun Kişi Niyyetine”, Necati Lugal Armağanı, Ankara, 1968.
Caferoğlu, Ahmet, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul, 1993. Çağatay, Saadet Şakir, “Uygurca ve Eski Osmanlıcada Instrumental-°n”, A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, Sayı: 3, s. 96, 1943.
Çağatay, Saadet, “Türkçede ‘Kadın’ İçin Kullanılan Sözler”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı- Belleten 1962, s. 13-49, TDK Yay., Ankara, 1963.
Çetin, Çulpan Zaripova, “Tatar Türklerinin Düğün Geleneği”, Modern Türklük Araştırma- ları Dergisi, c. 2, Sayı: 3, Eylül 2005. Deer, Jozsef, “İstep Kültürü”, A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, (çev. Şerif Baştav), c. 12, Sayı: 1-2, 1954.
Divanü Lûgat-İt-Türk, (çev. Besim Atalay), Ankara, 2006.
Divitçioğlu, Sencer, Osmanlı Beyliğinin Kuruluşu, İstanbul, 1996.
Donuk, Abdülkadir, Eski Türk Devletlerinde İdari-Askeri Unvan ve Terimler, TDAV Yay., İstanbul, 1988.
Döğüş, Selahattin, “Osmanlı Devletinin Kuruluşunda İki Milli Teşekkül: Anadolu Ahileri ve Anadolu Bacıları Teşkilatı”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 135, s. 15-23, Mart 1998.
Döğüş, Selahattin, “Bacıyan-ı Rûm (Anadolu Bacıları Teşkilatı)”, Türk Dünyası Tarih Kül- tür Dergisi, Sayı: 170, s. 37-41, Şubat 2001.
Durbilmez, Bayram, “Kırım Türk Halk Anlatılarında Sayı Simgeciliği”, Millî Folklor, Yıl: 19, Sayı: 76, 2007.
Eberhard, Wolfram, “Eski Çin Kültürü ve Türkler”, (İkbal Berk), A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, Sa- yı: 4, 1943.
Eberhard, Wolfram, Çin Tarihi, Ankara, 1995. Eberhard, Wolfram, Çin’in Şimal Komşuları, Ankara, 1996. el Cahiz, Faza’il el Etrak, (haz. Ramazan Şeşen), Ankara, 1988.
Ercilasun, Ahmet Bican, “-Maç -Meç Eki Üzerine”, Makaleler, Akçağ Yay., Ankara, 2007.
Eren, Hasan, “Bulgarlar ve Türk Dili”, Bulgaristan’da Türk Varlığı Seminer Bildirileri, TTK Yay., Ankara, 1985.
Ergin, Muharrem, Orhun Abideleri, İstanbul, 2005.
Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı I, TDK Yay., 2008.
Erol, Mehmet, “Türk Dünyasında ‘Kız Kalesi’ Adlandırmalarının Kaynağı ve Bunlara Dair Anlatılan Efsanelerin Teşekkülü Üzerine”, Millî Folklor, Sayı: 65, s. 73-83, Yıl: 17, 2005.
Erşahin, Seyfettin, “Kırgızların İslâmlaşması Üzerine Bazı Mülahazalar”, A.Ü. İlâhiyat Fa- kültesi Dergisi, c. 39.
Esin, Emel, Türk Kültür Tarihi (İç Asya’daki Erken Safhalar), Ankara, 1985. Gayıbov, Seyran, “Kitab-ı Dede Korkut’taki ‘Tutsaklık’ Durumu Karşısında Oğuz’un Tu- tumu”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 1/3, s. 131-152, İlkbahar 2008; Aynı makale mükerrer olarak, Turkish Studies, c. 3/2, s. 324-353, İlkbahar 2008. Gökalp, Ziya, Türk Uygarlığı Tarihi, (haz. Yusuf Çotuksöken), İstanbul, 1991. Gökyay, O.Ş., “Hannâme”, Necati Lugal Armağanı, Ankara, 1968. Gömeç, Saadettin, “Boyla ve Baga Unvanı”, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilim- ler Araştırmaları Dergisi, c. I, Sayı: I, 2010.
Gülensoy, Baybars, “Halılarımıza, Kilimlerimize, Oymalarımıza, Yazmalarımıza Sinmiş Tarihi Türk Damgalarının Estetik ve Grafik Açıdan Değerlendirilmesi”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 77, s. 21-24, Mayıs 1993.
Güvenç, Ahmet Özgür, “Kırk Sayısının Halk Edebiyatı Ürünlerinde Kullanımı Üzerine Bir İnceleme”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 41, Erzurum, 2009. İbn Fazlan Seyahatnâmesi, (haz. Ramazan Şeşen), İstanbul, 1995.
İnan, Abdülkadir, “Göçebe Türk Boylarında Evlâtlık Müesseseleriyle İlgili Gelenekler”, A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, c. VI, Sayı: 3, Mayıs-Haziran 1948. İnan, Abdülkadir, Makaleler ve İncelemeler, c. I, Ankara, 1998.
İnan, Abdülkadir, Makaleler ve İncelemeler, c. II, Ankara, 1998. İslâm Ansiklopedisi, “Türkler”, M.E.B Yay., c. 12/II. Jeong, Jaehun, “Göktürk Tarihinde Bilge Tonyukuk Kimdir?”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 134, s. 11-12, Şubat 1998.
Kafesoğlu, İbrahim, Türk Millî Kültürü, İstanbul, 2005. Kalafat, Yaşar, “Nokus (Kırk Kız Destanı) Sempozyumu ve Karakalpak Türk Halk İnanç- ları”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 126, Haziran 2000. Koca, Salim, “Türk Tarihinde İstiklâl Mücadeleleri Atatürk’te ‘İstiklâl-i Tam’ Fikrinin Ta- rihî Temelleri”, Millî Kültür Dergisi, Sayı: 42, Ekim 1983. Köprülü, Fuat, Osmanlı Devletinin Kuruluşu, Ankara, 1984. Manas Destanı, (haz. Tuncer Gelensoy), Akçay Yay., Ankara, 2002.
Necip, E.N., Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü, (çev. İklil Kurban), Ankara, 1995.
Oğuz Destanı, (haz. Z.V. Togan), İstanbul, 1982. Ögel, Bahaeddin, “Cici Han”, Millî Kültür Dergisi, c. I, Sayı: 10, s. 25-27, Ekim 1977.
Ögel, Bahaeddin, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, Kömen Yay., Ankara, 1979.
Ögel, Bahaeddin, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, c. I-II, Ankara, 1981.
Ögel, Bahaeddin, Türk Kültür Tarihi, Ankara, 1984.
Ögel, Bahaeddin, Türk Mitolojisi I, Ankara, 1998.
Özerdim, Muhadderen, “M.S. IV.-V.nci Yüzyıllarda Çin’in Kuzeyinde Hanedan Kuran Türklerin Şiirleri”, A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, c. 13, Sayı: 3, 1955.
Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, c. III, İstanbul, 1983.
Radoff, W., Sibirya’dan II, (çev. Ahmet Temir), Ankara, 1956.
Rasonyi, L., “Sekeller ve Adlarının Menşei”, Türk Kültürü Dergisi, Yıl: X, Sayı: 113, Mart 1972.
Rasonyi, L., Tarihte Türklük, TKAE Yay., Ankara, 1996. Sağlık, G. Selcan, “Türkmen Düğün Geleneği”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, c. 3, Sayı: 2, Haziran 2006. Schiltberger, Johannes, Türkler ve Tatarlar Arasında, (çev. T. Akpınar), İstanbul, 1995.
Sevindik, Hüseyin, “Akçaören ve Yeşilöz (Nevşehir) Köylerindeki Doğum Geleneğinin Halkbilimsel Açıdan İncelenmesi”, I. Türk Halk Kültürü Araştırma Sonuçları Sempozyum Bil- dirileri II, Ankara, 1996. Sis, Nesrin, “Kadınla İlgili Türkmen Atasözleri ve Deyimleri”, E.Ü. Türk Dünyası İnceleme- leri Dergisi, c. VII, Sayı: 2, s. 163-172, İzmir, 2007.
Sümer, Faruk, “Oğuzlara Ait Destanî Mahiyetde Eserler”, A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, c. 17, Sa- yı: 3-4, 1959.
Sümer, Faruk, Oğuzlar, TDAV Yay., İstanbul, 1999. Şahin, Şayan Ulusan, “Türk Kültüründe At Arabası”, Bilig, Sayı: 32, Kış 2005.
Şeşen, Ramazan, İslâm Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, Ankara, 1985. Tarama Sözlüğü, c. IV, Ankara, 1996.
Taşağıl, Ahmet, Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, Ankara, 2004.
Tülücü, Süleyman, “Divanü Lûgat-it-Türk’te ‘Kadın’ İçin Kullanılan Sözler”, Türk Dünya- sı Araştırmaları Dergisi, Sayı: 16, s. 117-136, Şubat 1982.
Tülücü, Süleyman, “İbn Mühenna Sözlüğü ve Bu Sözlükte ‘Kadın’ ve ‘Kadın Akrabalık Adları’ İçin Kullanılan Sözler”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 2, s. 155- 165, 1995.
Yinanç, Refet, Dulkadir Beyliği, Ankara, 1989. Yörükan, Yusuf Ziya, Anadolu’da Alevîler ve Tahtacılar, İstanbul, 2006.
Yudahin, K.K., Kırgız Sözlüğü, c. I-II, TDK Yay., Ankara, 1998. Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig, (çev. Reşid Rahmeti Arat), İstanbul, 2006.
Zekiyev, M.Z., “Mişerler, Başkurtlar ve Dilleri”, (Tatar Türkçesinden Aktaran: Mustafa Toker), S.Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 19, Bahar 2006.