KUTADGU BİLİG’DE DİLİN FELSEFESİNE DAİR UNSURLAR

ISSN: 1015-2091
Başlangıç: 1946
Yayıncı: İstanbul Üniversitesi

Türk diliyle kaleme alınmış ilk önemli eserlerden biri olan Kutadgu Bilig, içerik bakımından daha çok devlet yönetimi ile ilgili yol göstermelere imkân tanımaktadır. Yönetim bilimine dair bilgiler içermesinden „Siyasetname‟, çeşitli alanlarla ilgili yönlendirmelerden dolayı da „Pendname‟ türüne dâhil edilen Kutadgu Bilig, döneminin bu anlamda çok ileri bir noktasında „dil‟e ait belirlemelere de yer vermektedir. Bu yazıda eserin bu son yönü üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kutadgu Bilig, dil, dil felsefesi, alegorik dil, bildirişim

PDF

___

Dilin inceliklerini ortaya koymaya çalışan Yusuf Has Hacib‟in eserinde önemle üzerinde durduğu noktalardan biri de “dinleme”dir. Çünkü dinlenmeyen sözün alıcı üzerinde bir etkisi yoktur ve dinlemek dili/sözü anlamlı kılan ve onu madde plânında var eden en önemli ögedir. Müellif, bu önemli ayrıntının ayrımında olmalı ki, sık sık eserinde “alıcı”ya “dinle” göstergesiyle ikazda bulunmaktadır.
Üzerine”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, C: 1994/II, S: 514, s. 284- 290 Searle, John R., (2000), Söz Edimleri-Bir Dil Felsefesi Denemesi-, Ayraç
yayınları, Ankara. Uygur, Nermi (1984), Felsefenin Çağrısı, Remzi Kitabevi, 3. baskı, İstanbul. Yusuf Has Hacib, (1999), Kutadgu Bilig (Haz. Reşit Rahmeti Arat), Türk Dil
Kurumu Yayınları, Ankara.