___

• Han‟ın 1402‟de Ankara Savaşı‟nda Timur‟a mağlup olup esir düşmesi üzerine
• Edirne sarayında hükümdarlığını ilan ettiği 1402 tarihi ile öldürüldüğü 1411 yılı
• arasındaki bir tarihi öngörüyoruz. İki çevirinin ise hem mütercimi hem de çeviri tarihi belli değildir. Ancak
• Yelkenci-Birnbaum nüshasının, filigran özelliğinden dolayı 1370-1386 tarihleri
• arasında tercüme edildiği ve Kabus-nâme‟nin bilinen ilk çevirisi olduğu ileri
• sürülmüştür. Burada Şeyhoğlu çevirisinin yazılma ihtimali olan süreyi (1361
• ) göz önünde bulundurmayı ve ilk çevirinin hangisi olduğunun ifade
• edilmesi konusunda dikkatli olunması gerektiğini düşünüyoruz. Bu çevirilerden Şeyhoğlu çevirisi kısaltılarak yapılan bir çeviridir. Zaten
• bunu mütercim ifade etmektedir: “Lâzım degüldür ki bir bir lafz tercüme olına.
• Belki andagı sözi hoş söyleyeler. (3/6-7)” Diğer çevirilerden mütercimi
• bilinmeyen ikinci tercümede de bazı bölümler kısaltılmış ve birleştirilmiştir. Bedr-i Dilşâd çevirisinde ise eserin Kabus-nâme‟nin tercümesi olduğunu
• belirten bir ifade yoktur. Müellifin Murad-nâme‟yi yazarken Kabus-nâme‟den
• ne kadar etkilendiği, bu eserin bir intihal (aşırma) mi yoksa genişletilmiş bir
• çeviri mi olduğu meselesi ayrı bir çalışmanın konusudur. Bu çevirilerin dil ve üslup özelliklerinin sağlıklı ve kesin olarak
• değerlendirilmesi ve bazı hükümlere varılabilmesi için ilk aşama olarak hepsinin
• gerekmektedir. Sonra da dil ve üslup bakımından belirli kriterler ortaya konulup
• Farsça asıl nüshayla karşılaştırmalar yapılarak doğru sonuçlara ulaşılmalıdır. Bu makalede sadece çeviriler ana hatlarıyla tanıtılmıştır.
• BIRNBAUM, Eleazar (1977), “A Lifemanship Manual: The Earliest Turkish Version of the Kâbûsnâme?”, Journal of Turkish Studies, I, Harvard University, 1-64.
• BIRNBAUM, Eleazar (1981), Mütercimi mechul ilk Türkçe Kabusname, (yay.: Gönül Alpay Tekin, Şinasi Tekin), Harvard University, y.y.
• BULUÇ, Sâdettin (1969), “Eski Anadolu Türkçesiyle Bir Kabus-nâme Çevirisi”, TDAY-Belleten, 1969, 195-200.
• CEYHAN, Adem (1997), Bedr-i Dilşad’ın Murâd-nâmesi, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• DOĞAN, Enfel (2011), “Emir Süleyman Dönemi Şairlerinden Akkadıoğlu‟nun Kâbûs-nâme Tercümesi ve Nüshaları Üzerine”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi / Journal of Modern Turkish Studies, C. 8, Sy. 1, Ankara, 7-24.
• GÖKBİLGİN, Tayyib (1979), “Süleyman Çelebi”, İslâm Ansiklopedisi, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 179-182.
• GÖKYAY, Orhan Şaik (1974), Keykâvus, Kabusname (tz: Mercimek Ahmed), 3. bs., Devlet Kitapları, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.
• GÜNEŞ, Aysel (2001), Kabusname’nin Bilinen İlk Türkçe Çevirisi (Giriş- Metin-Dizin), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul.
• KURTULUŞ, Rıza (2002) Keykâvus b. İskender. Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara, c. 25, s. 357.
• PLESSNER, M. (1952), “Keykâvus, Kaykâ‟ûs b. İskandar b. Kâbûs b. Vaşmgîr „Unsur al-Ma„âlî”, İslâm Ansiklopedisi, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 6, 630-631.
• Unsurulmaâli Keykâvus bin İskender bin Kâbus bin Veşmgir bin Ziyâd, Kabus- nâme, (haşiyelerle notlayan ve haz.: Gulamhuseyn Yusufi), Tahran 1373.
• YILDIRIM, Nimet (2001), Fars Edebiyatında Kaynaklar, Erzurum.