Sağlık araştırmalarında kullanılan çalışma yaşamıyla ilişkili göstergeler

AMAÇ: Araştırma, çalışma yaşamının az sayıdaki araştırmada değerlendirildiği ve kullanılan göstergelerin sınıflamalarında hatalar ve farklılıklar olduğu düşüncesi ile planlanmıştır. Bu çalışmada; Tıp Fakültesi dergilerinde yayınlanan araştırmalarda çalışma yaşamı göstergelerinin kullanım sıklığı ile sınıflama özelliklerini belirlemek amaçlanmıştır. YÖNTEM: Çalışma elektronik ortamda, ULAKBİM Türk Tıp Veri Tabanı’nda yer alan tıp fakültesi dergilerine dayalı olarak yürütülmüştür. Özgün araştırmalar incelenerek, gereç/yöntem ve bulgular bölümlerinde yer alan çalışma yaşamı değerlendirmeye yönelik göstergeler aranmış ve ilgili özellikler kaydedilmiştir. BULGULAR: Çalışma 17 tıp fakültesi dergisinin, 1994–2009 yılları arasında basılmış, 412 sayısında, toplam 2443 araştırmanın incelenmesi ile yürütülmüştür. Araştırmaların sadece %3,56’sında çalışma yaşamına ilişkin gösterge kullanılmıştır. Çalışma yaşamını irdelemede en sık meslek, takiben, çalışma durumu ve iş sorgulanmaktadır. Meslek, iş ve çalışma durumu değişkenleri alt başlıkları da araştırmalar arasında farklılık göstermektedir. SONUÇ: Tıp Fakültesi dergilerinde yayınlanan araştırmalarda çalışma yaşamı ve ilgili koşulların sağlık üzerine etkisi ve sağlık sorunlarının iş ve mesleki dağılımının incelenmesine yeterli önem gösterilmemektedir. Araştırmacılar arasında meslek/iş konusunda kavramsal bir uzlaşı yoktur. Sınıflamalardaki farklılık ve hatalı sınıflamalar dikkat çekicidir. Sağlık araştırmalarında kullanılmaya yönelik bilgi-beceri, eğitim ve yapılan işe dayalı kullanılabilir standart sınıflamanın/ların kullanımına ihtiyaç duyulmaktadır.

Working life related indicators used in medical studies

AIM: The study was planned with the thought that working life is evaluated in very few studies and that there are differences and mistakes in the classification of indicators used. In this study, it is aimed to determine the frequency of use and feature of classification of the working life indicators in the journals of Turkish Faculties of Medicine. METHOD: The study was carried out based on medical school journals indexed in ULAKBİM Turkish Electronic Medical Data Base Working life indicators were surveyed only in original researches and by means of analyzing materials / methods and findings sections. RESULTS: The study was carried out in 412 volumes and 2443 researches of 17 medical faculty journals, published between 1994 and 2009 working life indicators were mentioned only in 3.56% of researches. Occupation, working status and current job are the most commonly used indicators for this purpose. Subheadings of occupation, working status and current job also vary across different studies. CONCLUSION: In medical papers published in medical school journals, searching the effects of working situation and conditions over health and the work and occupational distribution of health problems are not emphasized adequately. There is no conceptual consistency between occupation and job status across studies. Variation and inaccuracy in classifications are remarkable. There is a need for a standardized and practical classification of working life based upon knowledge, skill, education and special characteristics of the job to be used in health-related research.

PDF

___

1. Wilkinson R, Marmot M. The Solid Facts. 2nd edition. Denmark. World Health Organization, 2003, p.8.
2. Harrington JM, Gill FS, Aw TC, Gardiner K. Occupational Health. 4th edition. Cambridge. Blackwell Science, 1998, p. 3.
3. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (EUROFOUND). 2007. Working Conditions and social dialogue. Dublin, Ireland. www.eurofound.europa.en (erişim tarihi: 10.07.2009).
4. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (EUROFOUND). 2003. Katılmakta olan aday ülkelerde çalışma koşulları_http://www.eurofound.europa.eu/pubdoc s/2003/06/tr/1/ef0306tr.pdf_[Erişim_Tarihi:10.07.2 009].
5. Jeyaratnam J. Encyclopaedia of Occupational Health and Safety. Eds: Stellman JM. 4.th edition. Occupational Health Trends in Development. Geneva. International Labour Office,1998, p. 20.2-20.5.
6. Lesage M. Encyclopaedia of Occupational Health and Safety. Eds: Stellman JM. 4.th edition. Work-Related Diseases and Occupational Diseases: The ILO International List. Geneva. International Labour Office, 1998, p. 26.2-26.6.
7. Izmerov NF, Kundiev JI. Epidemiology of occupational health. Eds.: Karvonen M, Mikheev MI. Nature and health effects of occupational factors. WHO. Regional Office for Europe. Copenhagen. WHO Regional Publications European Series No.20, 1986, p. 17-42.
8. Bulat P. Introductıon to Occupatıonal Health: Hıstory And Prıncıples Of Preventıon. Eds.: Georgıeva L, Burazerı G. Health Determınants In The Scope Of New Publıc Health. Sofia. Hans Jacobs Publishing Company, 2005, p. 438-447.
9. Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlük. 7. baskı. Ankara. Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1983, p. 596-826.
10. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Türkiye İstatistik Yıllığı. Ankara. TÜİK Matbaası, 2009, p. 165.
11. Jedrtchowski W, Maugeri U. Epidemiologic methods in studying chronic diseases. Poland. International Center for Studies and Research in Biomedicine in Luxembourg, 2000, p .95–96.
12. Pope MH. Bernardino Ramazzini: The Father of Occupational Medicine. Spine. 2004; 29(20): 2335–2338.
13. Pınar T, Çakmak ZA, Saygun M, Ulu N. Hasta dosyalarında tanı ve tedaviyi etkileyebilecek meslek ve diğer faktörlerin tıbbi kayıtlarda yeralma durumlarının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2008; 28: 40–47.