Merita BERISHA, Sanije HOXHA-GASHI, Musli GASHI, Naser RAMADANI

Maternal practice on management of acute diarrhea among children under five years old in Kosova

AMAÇ: İshalli hastalıklar gelişmekte olan ülkelerde özellikle beş yaş altındakiler arasında morbidite ve mortalitenin en önemli nedenidir. İshal tedavisi ile ilgili önemli gerçek; tedavi sürecinin çocuklarda daha kolay olmasıdır. Pek çok ishalli çocuğun tedavisi eksik bilgi, yanlış uygulama ve tutum nedeniyle yetersiz kalmaktadır. YÖNTEM: Bu çalışmada, Kosova’da yaşayan beş yaş altındaki çocuk sahibi annelerin akut ishal tedavi protokolleri konusundaki güncel bilgi düzeylerinin araştırması hedeflenmiştir. Kesitsel tipteki çalışmamıza, Kosova’nın tamamından seçilen beş yaş altı çocuk sahibi 106 anne katılmıştır. Annelere daha önceden hazırlanmış ve denenmiş bir soru formu uygulanmıştır. BULGULAR: İshalli çocukların %60,7’si hastalıkları sırasında az meyve tükettiklerini veya hiç tüketmediklerini, %19,6’sı günlük tükettikleri kadar tükettiklerini, %17,8’i günlük tükettiklerinden daha fazla tükettiklerini ifade etmişlerdir. Çocuklarını anne sütüyle besleyen annelerin üçte biri çocuklarını ishal sırasında anne sütüyle, normalden daha az beslediklerini, %7,5’i ise normalden daha fazla beslediklerini ifade etmişlerdir. İshalli Çocuklarını besleme biçimi ile annelerin yaşam yeri ve yaşları arasında anlamlı ilişki yoktur ancak, çocuklarını besleme biçimi ile annelerin eğitimleri arasında anlamlı ilişkinin bulunmaktadır. Annelerin üçtebiri ishalli çocuklarına ishali durdurmak için hiçbir şey vermemekte, %19,6’sı pirinç suyu, %15,9’u muz ve ancak %9,3’ü oral rehidratasyon sıvısı vermektedir. SONUÇ: Annelerin akut ishalin tedavisindeki uygulamalarının değiştirilmesi için yapılacak kampanyalara acil ihtiyaç bulunmaktadır.

Kosova'da beş yaş altı çocuklarda görülen akut diare olgularına annelerin yaklaşımı

AIM: Diarrhoeal disease is a major cause of morbidity and mortality among under-fives especially in developing countries. Important fact about diarrhoea is the care about children for easier course. Very often child-care is not adequate because of low knowledge and attitude and wrong practice. METHOD: The study was conducted to present maternal practice on management of acute diarrhoea among children under five years old, in Kosovo. In this cross– sectional study, the study sample included 106 mothers of children less than 5 years old from all parts of Kosovo. They were interviewed using a pre designed and pre tested questionnaire. RESULTS: In case of children diarrhoea, 60.7% declared that they provide less or even not at all fluids, while 19.6% as usually and only 17.8% more than usually. More than one third of mothers did breastfeed their babies less than usually, and 75% cases more than usually during diarrhoea. Based on living place and mothers age feeding of children with diarrhoea did not differ significantly, but there was a significant difference based on mother’s education. One third of the mothers do not give anything to their children in term to stop the diarrhoea, 19.6% uses rice juice, 15.9% banana, and only 9.3% oral dehydration solution. CONCLUSION: There is an immediate need for campaigns in order to try to change the maternal practice on management of acute diarrhoea.

PDF

___

1. Boschi-Pinto C, ShibuBryce J, Boschi-Pinto C, Shibuya K, Black RE. WHO Child Health Epidemiology Reference Group. “WHO estimates of the causes of death in children”. Lancet. 2005; 365: 1147-52.
2. Behrman RE, Kliegman RM. Nelson Text Book of Pediatrics. 17th ed. Philadelphia. W.B. Saunders Co, 2004.
3. Kelkar SD, Purohit SG, Simha KV. Prevalence of rotavirus diarrhoea among hospitalized children in Pune, India. Indian J Med Res. 1999; Apr109: 131-5. 4. Othero DM, Orago AS, Groenewegen T, Kaseje DO, Otengah PA. Home management of diarrhea among underfives in a rural community in Kenya: household perceptions and practices. East Afr J Public Health. 2008; 5(3): 142-6.
5. Seddiqe A, Babak B. Iranian Mother’s Child Feeding Practices during Diarrhea: A Study in Kerman. Pakistan Journal of Nutrition. 2007; 6(3): 217-219,
6. Practice parameter: the management of acute gastroenteritis in young children. American Academy of Pediatrics. Provisional Committee on Quality Improvement, Subcommittee on Acute Gastroenteritis. Pediatrics. 1996; 97: 424–435.
7. CDC. Managing Acute Gastroenteritis Among Children. 2003; November 21, / 52(RR16): 1-16
8. Rehan HS, Gautam K, Gurung K. Mothers needs to know more regarding management of childhood acute diarrhea. Indian J Prev Soc Med. 2003; 34(1-2): 41-5.
9. Berlin EA, Berlin B. Medical Ethnobiology of the highland Maya of Chiapas, Mexico. First Ed. New Jersey. Princeton University Press, 1996, p. 21-35.
10. Oyemade A, Omokhodion FO. Environmental and personal hygiene practices: risk factors for diarrhea among children of Nigerian market women. J Diarrheas Dis Res. 1998Dec; 16(4): 241-7.
11. Redman S, Booth P, Smyth H, Paul C. Preventive health behaviors among parents of infants aged four months. Aus J. Pub. Health. 1992; 16(2): 175-81.
12. Reyes H, Guiscafre H, Sorti E, Montoya Y, Topia R, Gutierrez. Urban rural variation of medical care of children with diarrhea in Mexico, Salud Publica Mex. 1996; 38(3): 157-66.