ARZU KOÇAK UYAROĞLU, Said BODUR

Zihinsel yetersizliği olan çocukların anne-babalarında kaygı düzeyi ve bilgilendirmenin kaygı düzeyine etkisi

AMAÇ: Çalışma, zihinsel yetersizliği olan çocukların anne-babalarında kaygı düzeyini ve bilgilendirme ile ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı. YÖNTEM: Bu yarı-deneysel saha araştırması Karaman il merkezinde yaşayan ve zihinsel yetersizliği olan ilköğretim çağı çocukların anne-babalarında yapıldı. İlköğretim alt özel sınıflarına devam edenler hariç, kurumsal hizmet alan ve almayan zihinsel yetersizliği olan çocuk annelerinin tümü (n=91), babalarının ise 13’ü çalışmaya katıldı. Bilgilendirme öncesi ve sonrasında durumluk ve sürekli kaygı ölçeği uygulandı. BULGULAR: Annelerin yaş ortalaması 36,5±7,2, durumluk kaygı puanı 47,2±13,4, sürekli kaygı puanı 51,9±10,1; babalarının yaş ortalaması 40,2±8,6, durumluk kaygı puanı 35,9±6,5, sürekli kaygı puanı 41,3±6,2 idi. Annelerde kaygı puanları daha yüksekti. Annelerden 35 yaşın altında, ilkokul mezunu, çocuğu erkek veya 12 yaşından küçük, sosyal güvencesi olan, yetersizliği olan çocuğu kurumsal hizmet almayan, ilk ya da son çocuğunda yetersizlik olan, aile geliri düşük ve çocuğun bakımında eşinden yardım alamayanlarda bilgilendirme sonrasında kaygı puanlarındaki azalma anlamlı idi. Babalarda ise sadece sürekli kaygı puanındaki azalma anlamlı idi. SONUÇ: Bilgilendirilme zihinsel yetersizlikli çocukların hem anne hem de babalarında kaygı puanını azaltmaktadır. Buna göre, kurumsal hizmet zihinsel yetersizlikli çocukların tümünü kapsamalı ve anne-babalarına hemşire tarafından belli aralıklar ile eğitim ve danışmanlık hizmeti verilerek bilinçlenmelerine ve kaygılarının azaltılmasına yardımcı olunmalıdır.

Anxiety of parents of mentally handicapped children and affects of ınforming on anxiety level

AIM: This study was aimed to determine effect of education on anxiety level in the parents with mentally handicapped children. METHOD: The quasi-experimental field study was performed on parents of 91 mentally handicapped children who are between 6-15 ages and live in the center of Karaman. State and Trait Anxiety Scale was applied before and after informing. RESULTS: Average age of mothers was 36.5±7.2, average state anxiety point was 47.2±13.4 and average trait anxiety point was 51.9±10.1; their father’s average age was 40.2±8.6, average state anxiety point was 35.9±6.5 and average trait anxiety point was 41.3±6.2. Anxiety points of mothers are higher. Mothers who are graduated from primary school, younger than 35 age, have a boy or child younger than 12 age, have social assurance, do not take institutional service, have low family income, and whose first or last child is mentally handicapped, whose husband do not help with caring child have significant decrease in anxiety points after informing. In the fathers, only a decrease in the trait anxiety level was significant. CONCLUSION: Education decreases the parents’ anxiety level. Institutional services have to contain all of the mentally handicapped children and should be educated the parents by nurses periodically to decrease their anxiety.

PDF

___

1. McConkey R, Truesdale-Kennedy M, Chang MY, Jarrah S, Shukri R. The impact on mothers of bringing up a child with intellectual disabilities: A cross-cultural study. Int. J. Nurs. Studies. 2008; 45: 65–74.
2. Yıldırım SH. Zihinsel engelli çocuğu olan ailelerde aile yüklenmesi. C.Ü. Hemşirelik Y O Dergisi. 2007; 11(2): 1-7.
3. Lusting D, Thomas K. Adaptation of families to the entry of young adults with mental retardation into supported employment. Educ. Training Ment. Retard. Dev. Disab. 1997; 32(1): 21-31.
4. Alataş C. Beyin özürlü çocukların annebabalarına uygulanan grupla psikolojik danışmanın kaygı ve depresyon düzeylerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara. Hacettepe Üniv, 1998.
5. Özşenol F, Ünay B, Aydın Hİ, Akın R ve Gökçay E. Engelli çocuklara sahip ailelerin psiko-sosyal durumlarının ve beklentilerinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi. 2002; 44(2): 188-194.
6. Baxter C, Cummins RA, Yiolitis L. Parental stress attributed to family members with and without disability: a longitudinal study. J. Intellect Dev. Disabil. 2000; 25(2): 105-119.
7. Futcher JA. Chronic illness and family dynamics. Pediatr. Nurs. 1998;14(5), 381-385.
8. Dyson LL. Fathers and mothers of school-age children with developmental disabilities: parental stress. Family functioning and social support. Am. J. Mental. Retard. 1997; 102(3): 267-279.
9. Knafl K, Zoeller L. Childhood chronic illness: A comparison of mothers’ and fathers’. J. Fam. Nurs. 2000; 6: 287-302.
10. Toros F. Zihinsel ve/veya bedensel engelli çocukların anne ve babalarında anksiyete, depresyon ve evlilik uyumunun değerlendirilmesi. 3P Dergisi. 2002; 10(3): 267-274.
11. Birol L. Hemşirelik süreci. 5. baskı. İzmir. Bozyaka Matbaası, 2002, s. 70-72.
12. Spielberger CD, Gorsuch RL, Lushene RE. Manual for state-trait anxiety inventory. California. Consulting Psychologists Pres, 1970.
13. Öner N, LeCompte A. Durumluluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1985.
14. Ersoy Ö. İşitme ve zihinsel engelli çocuğu olan annelerin kaygı düzeyleri ve çocuklarını kabullenme durumlarına “destekleyici eğitim programlarının” etkisi. Doktora Tezi. Ankara. Hacettepe Üniv, 1997, s. 26-30.
15. Baker BL, LAnden JJ, Kashima KJ. Effects of parent training on families of child with mental retardation: increased burden or generalized benefit. Am. J. Mental Retard. 1991; 96(2): 127-136.
16. Kuloğlu AN. Otistik çocukların ve öğretilebilir zihinsel özürlü çocukların anne-babalarında kaygı düzeyleri. Psikoloji Dergisi. 1990; 7(25): 14-20.
17. Herken H, Turan M, Şenol S, Karaca S. Down sendromlu çocuğu olan anne-babaların depresyon düzeyleri ve depresyonla başa çıkma becerileri. Çocuk Genç Ruh Sağlık Dergisi. 2000; 7(3): 143-152.
18. Yıldırım F, Conk Z. Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip anne/babaların stresle başa çıkma tarzlarına ve depresyon düzeylerine planlı eğitimin etkisi. C.Ü. Hemşirelik Y O Dergisi. 2005; 9(2): 1-10.
19. Flynt SW, Wood TA. Stress and coping of mothers of children with moderate mental retardation. Am. J. Mental Retard. 1989; 94(3): 278-283.
20. İçöz A, Baran G. Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin kaygı düzeylerinin incelenmesi. Çocuk Geliş. Eğit. Dergisi. 2002; 1(6-7): 80-90.
21. Çetinkaya Z, Öz F. Serebral palsili çocuğu olan annelerin bilgi gereksinimlerinin karşılanmasına planlı bilgi vermenin etkisi. C. Ü. Hemşire Y O Dergisi. 2000; 4(2): 44-51.
22. Yıldırım DSS, Arslan E. Engelli çocuğu olan annelerin sürekli kaygı düzeyi ile durumluk kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniv. Sos. Bil. Enst. Derg. 2008; 19: 543-553.
23. Konstantoreas MN, Homitidis S. Mothers and fathers self report of ınvolvement with autistic mentally delayed and normal children. J. Marriage Fam. 1992; 54: 153-164.
24. Gallegher JJ, Cross A, Scherfmen W. Parental adaptation to a young handicapped child: the father’s role. J. Division Early Childhood. 1981; 3: 3-14.
25. Dönmez NB, Bayhan P, Artan İ. Engelli çocuğu olan ailelerin yaşam döngüsü içinde karşılaştıkları sorunların incelenmesi. İstanbul. I. Ulusal Evde Bakım Kongresi, 1998, p. 143-152.
26. Jackson AP. Maternal Self-efficacy and children’s ınfluence on stress and parenting among single black mothers in poverty. J. Fam. Issues. 2000; 21(1): 3-17.
27. Sandler A, Coren A, Thurman K. A training program for parents of handicapped preschool children: effects upon mother, father and child. Except Child. 1983; 49(4): 355-358.
28. Beckman PJ. Influence of selected child characteristics on stress in families of handicapped infants. Am. J. Autism Dev. Disord. 1983; 19(1): 157-166.
29. Akkök F. Özürlü bir çocuğa sahip anne babaların kaygı ve endişe düzeyini ölçme aracının güvenirlik ve geçerlik çalışması. Psikoloji Dergisi. 1989; 7(23): 26-38.
30. Rodrigue JR, Morgan SB, Geffken G. Psychosocial adaptation of fathers of children with autism, down syndrome and normal development. J. Autism Dev. Disord. 1992; 22: 249-263.
31. Kazak AE, Marvin RS. Differences, difficulties and adaptation: stress and social network in families with a handicapped child. Fam. Relat. 1984; 33: 67-77.
32. McCubbin MA. A Comparison of single and two parent families with handicapped children. Res. Nurs. Health. 1989; 12: 101-110.