Konya ili lise öğretmenlerinin sigara içme sıklığı ve etkileyen faktörler

Özet: Bu çalışma Konya ili lise öğretmenleri arasında sigara içme sıklığını ve bunu etkileyen faktörleri araştırmak amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu araştırma 20 Şubat 2006-30 Mayıs 2006 tarihleri arasında Konya ilindeki 37 liseden randomize olarak seçilen 6 lisede görevli 213 öğretmende yapıldı. Çalışmaya katılan 213 öğretmenin 152’si erkek (%71,4), 61’i (%28,6) kadın olup, en küçük yaş 22, en büyük yaş 60, ortalama yaş 41,45±8,20 idi. Halen sigara içme sıklığı [ (her gün içenler %38.0 (n=81) ile ara sıra içenlerin %4,7 (n=10) toplamı] %42,7 (n=91), bırakma sıklığı %21,6 (n=46), hiç içmeme sıklığı %35,7 (n=76) , quit ratio=bırakma oranı (bırakanların içenler arasındaki oranı) %33,6 idi. Sigaraya başlamada en küçük yaş 10, en büyük yaş 40, ortanca değer 18 yaş idi. Fagerström Nikotin Bağımlılık Ölçeği ile bağımlılık derecesi ortanca değeri 3 olup, %73,7’si (n=67) çok az ve az bağımlılık düzeyinde idi. Sigara içme davranışı ile sosyo-demografik özellikler arasındaki ilişki araştırıldığında; 15-19 yaş arasında olmak sigaraya başlamada istatistiksel olarak anlamlı bulundu (X2=47.8, p0.05). Liselerde %96,4 sıklıkta öğretmenler için sigara içme odası ayrılmıştı. Ancak %57,4 oranında bu sınırlamaya uyuluyordu. Okul koridorlarında %62,8 sıklıkta sigara içen öğretmene rastlamak mümkün idi. Sigara içenlerin %65,3 ‘ü evlerinde de sigara içiyorlardı ve %90,6’sı içtikleri sigaranın çocuklarına zarar verdiğini söylüyorlardı. Bu çalışmamızda sigara ile mücadelede en etkin meslek gruplarından biri olan öğretmenlerde sigara içme oranı oldukça yüksek bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sigara içme, Anketler, Kesitsel çalışmalar

PDF

___

1. Kutlu R, Marakoğlu K. Üniversite Öğrencilerinde Sigara Bırakma Sıklığı ve Davranış Özelliklerinin Değerlendirilmesi.Marmara Medical Journal 2005; 18: 17- 23.

2-Murray RP, Anthonisen NR. Interventions for smoking cessation: the outcomes are determined by the questions asked. Eur Respir J 1999; 13: 231-232.

3. Doll R. Risk from tobacco and potentials for health gain. Int J Tuberc Lung Dis 1999; 3: 90-99.

4. Shibuya K, Ciecierski C, Guindon E, Bettcher DW, Evans DB, Murray CJ. WHO Framework Convention on Tobacco Control: development of an evidence based global public health treaty. BMJ 2003 ;327: 154-157.

5. Sigara alışkanlıkları ve sigara ile mücadele kampanyası kamuoyu araştırması raporu (Report of the public poll of smoking habits and antismoking campaign) PIAR January, 1988.

6. Bilir N. Yaşlılarda Sigara Bağımlılığı ile Mücadele. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2006;52 (Özel Ek A):47-49.

7. Koçoğlu GO, Atilla S, Pancar E, Suyanı E, Sönmez Ş, Sünnetçioğlu H ve ark. Or-An 75. Yıl Sağlık Ocağı Bölgesi'ndeki 3 İlköğretim Okulunda Çalışan Öğretmenlerde Bazı Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni Temmuz-Ekim 2001. Sayı 3-4.

8. Bilir Ş, Mağden D, San NP ve ark. Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin sigara . alkol – ilaç alma ve yapan maddeleri kullanma alışkanlığının araştırılması. Sağlık Dergisi1993; 65: 65-75.

9. Horasan E. Öğretmenlerde sigara içme durumu ve sigarayı bırakma sürecine ilişkin bazı özellikler. Menderes-İzmir, Sağlık İçin Sigara Alarmı 1994; 2: 52-59.

10. Danacı AE, Yorgancıoğlu A, Çelik P, Topçu F, Şen FS. Manisa ili lise öğretmenlerinin sigara içmeye karşı tutumları. Toraks Dergisi 2000; 3: 16-20.

11. Collishaw NE, Lopez AD. The tobacco epidemic: a global public health emergency. Tobacco Alert. Geneva: World Health Organization; 1996.

12. Kutlu R. Sigara içenler arkadaşınızı tanıyor musunuz. Konya Selçuk Üniversitesi Vakfı Yayınları 2002; 46: 4-9.

13. Prochaska JO, DiClemente CC. Stages and process of self change of smoking: toward an integrated model of change. J Consult Clin Psychol 1983;51:390-395.

14. Fagerstrom KO, Heatherton TE, Kozlowski LT. Nicotine addiction and its assesment. Ear Nose Throat J 1992;69:763-767.

15. Yüksel GE, Uzaslan KE, Balkanlı H, ve ark. Orta dereceli okul öğretmenlerinde uygulanan sigara anketi sonuçları. Solunum Hastalıkları 1999;10: 55-60.

16. Barrueco M, Hernandez-Mezquita MA, Jimenez-Ruiz C, et al. Attitudes of teachers about tobacco prevention at school. Allergol Immunopathol (Madr) 2000; 28: 219-24.

17. Ohida T, Osaki Y, Mochizuki Y, Sekiyama M, Kawaguchi T, Ishii T, Minowa M:Smoking behaviors and attitudes among school teachers in Mie, Japan. J Epidemiol 2000; 10: 16-21.

18. Mihaltan F, Ghiculete D, Enache G, et al. Survey of the prevalence of smoking in Rumanian teachers. Pneumologie 1994; 48: 481-483.

19. Bin Yaacob I, bin Harun MH. Smoking habits and attitudes among secondary school teachers. Southeast Asian J Trop Med Public Health 1994; 25: 74-79.

20. Kumar A, Mohan U, Jain VC. Academicians’ attitudes and beliefs towards anti-smoking measures. Public Health 1996;110:241-246.

21. Raudsepp J, Rahu M. Smoking in school teachers in Estonia 1980. Scand J Soc Med 1984; 12: 49-53.

22. Arciti C, Doglio B, Gipponi M, et al. Teachers and smoking. Methods and results of anawareness and updating program in Ligurian schools. Minerva Med 1988; 79: 569-574.

23. Poulsen LH, Osler M, Roberts PD,Damsgaard MT and Holstein BE.Exposure to teachers smoking and adolescent smoking behaviour: analysis of cross sectional data from Denmark. Tobacco Control 2002;11: 246-251.

24. Barrueco M, Hernández-Mezquita C, Jiménez-Ruiz M, Torrecilla MT, Vega T, Garrido E. Attitudes of teachers about tobacco prevention at school. Lunes 1 Mayo 2000; 28: 219 – 224.

25. Trinidad DR, Gilpin EA, Pierce JP. Compliance and support for smoke-free school policies. Health Educ Res 2005;20: 466-475.

26. Ögel K. Bağımlılığı Önleme Anne-Babalar Öğretmenler İçin Kılavuz. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık 2002