Funda SEVENCAN, Songül A. VAİZOĞLU

Pet ve geri dönüşümü

İnsanın neden olduğu çevresel etkiyi azaltma gerekliliğini ortaya koymak ve plastik atıkların çevresel etkilerinin giderek artışına dikkat çekmek amaçlanmıştır. Plastikler, yüksek molekül ağırlıklı organik moleküllerden ya da polimerlerden oluşmaktadır. Plastiğin ana kaynağı petrol rafinerisinden arta kalan maddelerdir. Plastiklerin sağladığı birçok avantaj, kullanımı arttırmaktadır. Polietilen terefitalat (PET) en çok kullanılan plastiklerdendir. Çeşitli boyutlarda içme suyu, meyve suları, alkollü içecekler, gıda ambalaj, temizlik ürünleri ve diğer yiyeceklerin saklanmasında kullanılır. Plastik atıkların çevresel etkileri giderek daha fazla dikkati çekmiş ve geri dönüşümlü ambalaj malzemeleri ilgiyi üzerlerinde toplamayı başarmışlardır. PET’den oluşan tekrar doldurulabilir kapların kullanım alanı gittikçe genişlemiştir. Plastik geri dönüşümü için beş adım gerekmektedir. Bunlar; geri dönüşüm için büyük miktarlarda kullanılmış plastiğe ulaşmak, bu plastiğin büyük merkezlere toplanması, toplanan plastiği gruplandırmak ve ayırmak, sentetik ile genişlemeyen ve erimiş polimer de dahil olmak üzere tekrar üretmek ve erimiş plastikten yeni ürünler elde etmektir. Plastiklerin geri dönüşümünün sağlıklı bir şekilde sağlanabilmesi için tüketicilerin bilgi ve sorumluluğu gerekmektedir. Tüketicinin, plastikleri geri dönüşüm kutusuna, torbasına veya konteynerine koymadan önce neler yapması gerektiği konusunda bilgi sahibi olması gerekmektedir. Geri dönüşüm kutusu, torbası veya kumbarası, plastik atıkların oluştuğu kaynağa yakın yerlere konmalıdır. Plastikler ve yaratacağı sorunlar gelecekte de gündemde kalmaya devam edecektir.

Anahtar Kelimeler:

Plastik, Polietilenler, Polietilen tereftalatlar, Doğal kaynakların korunması, Ürün tekrar kullanımı

Pet and recycling

This review aims to clarify the need of decreasing the environmental effects caused by human and draw attention to the increasing environmental effects of plastics wastes. Plastics consist of organic molecules with high density molecules or polymers. Main resources of plastics are the residue of oil rafineries. Several advantages of plastics, have increased the usage continuously. Polyethylene Terephthalate (PET) is the most commonly used plastics. PET is used to protect food, drinking water, fruit juice, alcoholic beverage, and food packing films. By the increasing interest on the environmental effects of plastic wastes, concerns on the recyclable packing materials also grew up. Also the daily use of recyclable containers consisting PET have increased. There are five steps for recycling of plastics. These steps are; using large amounts of plastics, collecting them in a big center, classifying and sorting the plastics, reproducing the polymers and obtaining new products with melted plastics. Providing a healthy recycling of plastics, the consumers should have knowledge and responsibility. The consumer should know what he/she has to do before putting the plastics in the recycling containers. Recycling containers and bags should be placed near the sources of plastic wastes. Consequently, the plastic wastes and environmental problems they cause will be on the agenda in future.

Keywords:

Plastics, Polyethylenes, Polyethylene Terephthalates, Conservation of Natural Resources, Equipment Reuse,

PDF

___

1. Güler Ç. Çobanoğlu Z. Plastikler. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi. Sağlık Bakanlığı TSH Genel Müdürlüğü. Ankara, 1997; No: 46. ISBN: 975-8088-51-3
2. Öztürk M. Plastikler ve Geri Kazanılması. YTÜ İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü. İstanbul. 2001
3. Hard DJ. Best Practices and Industry Standards in PET Plastic Recycling. 2001
4- http://www.en.wikipedia.org/wiki/Polyethylene_terephthalate 13/11/2005
5. www.petcore.org/content/what is PET/Page ID=6, 19/05/2005
6. Sheftel VO. Indirect Food Additives and Polymers: Migration and Toxicology. Lewis Publishers. Boca Raton. 2000; pp.1132-1134
7. Karamani AG. Demertzis PG. Development of a Modified Chemical İnertness test Method for Refillable PET Bottle Material. Eur Food Res Technol. 2002; 214:256-270
8. Franklin P. Can the Downward Trend of PET Recycling be Reversed?. Container Recycling Institute. APR Meeting. February 2002
9. Konkol L. Contaminant Levels in Recycled Pet Plastic. A thesis of Doctor of Philosophy. Environment and Biotechnology Centre Swinburne University of Technology Victoria 3122. Australia. November 2004
10. Marques GA. Tenorio JAS. Use of Froth Flotation to Seperate PVC/PET Mixtures. Waste Management. 2000; 20: 4; 265-269
11. Toros A. Ulusoy M. Ergöçmen B. Ulusal Çevre Eylem Planı. Devlet Planlama Teşkilatı. Temmuz 1997
12. İstatistiklerle Türkiye 1994. Türkiye İstatistik Kurumu. Ankara, 1994; No: 1718. ISBN: 975-19-0959-7
13. Ambalaj Bülteni Eylül-Ekim. 2004; ISSN 1303-1694
14. Begley TH. McNeal TP. Biles JE. Paquette KE. Evaluating the Potential for Recycling all PET Bottles into new Food Packaging. Food Addit Contamination. 2002; 19 Suppl:135-43
15. Eberhartinger S. Steiner I. Washüttle J. Kroyer G. Study of the Migration of Acetaldehyde from PET Bottles into Soft Drinks Containing Carbonic Acid. Zeitschrift für Lebensmittel Untersuchung und Forschung. 1990; 191: 286-289
16. Curlee TR. Das S. Identifying and Assessing Targets of Opportunity for Plastics Recycling. Conversation and Recycling. 1991; 5: 4, 343-363