SEHER BELGÜZAR KARA, Şenay UZUN, Mehmet YOKUŞOĞLU, MEHMET UZUN

Hipertansiyon hastalarında ilaç bilgisinin kan basıncını düşürmek için uygulanan yöntemlere etkisi

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, hipertansiyon hastalarında ilaç bilgisinin kan basıncını düşürmek için uygulanan yöntemlere etkisini belirlemektir. YÖNTEM: Bu kesitsel çalışma, 1 Şubat-30 Nisan 2006 tarihleri arasında yapıldı. Çalışmanın örneklemini, hipertansiyon tanısı ile Gülhane Askeri Tıp Akademisi Eğitim Hastanesi Kardiyoloji Polikliniği’ne başvuran 77 hasta oluşturdu. Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından geliştirilen soru formu kullanıldı. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi uygulandı. BULGULAR: Hastaların yaş ortalaması 54±13 yıl olup; %54,5’i kadın ve %90,9’u evlidir. Hastaların ortanca hastalık süresi ve ortanca antihipertansif ilaç kullanma süresi 4 yıldır. Çalışma grubunun yaklaşık %53’ünün antihipertansif ilaçlarla ilgili bilgi aldığı ve %70,7’sinin hekim tarafından bilgilendirildiği belirlendi. Hastaların kan basıncını düşürmek için uyguladığı yöntemler; antihipertansif ilaç alma (%48.1), geleneksel yöntemleri kullanma (%40.2) ve sublingual ilaç alma (%11.7) idi. Çalışmada kan basıncı yükseldiğinde kullanılan yöntemler ile antihipertansif ilaçlarla ilgili bilgi alma ve ilaçların yan etkilerini bilme durumu arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (sırasıyla, χ² = 16.378; p < 0.001, χ² = 13.467; p < 0.01). SONUÇ: Bu çalışmanın sonuçları, antihipertansif ilaçlar ve yan etkileri konusunda bilgilendirilen hastaların, kan basıncını düşürmek için antihipertansif ilaç almayı daha fazla tercih ettiğini gösterdi.

Anahtar Kelimeler:

Kan basıncı, İlaç kullanımı, Hipertansiyon, Konu ile ilgili hasta eğitimi

The effect of medicine knowledge on the methods applied for lowering blood pressure in patients with hypertension

AIM: The aim of this study was to determine the effect of medicine knowledge on the methods applied for lowering blood pressure among patients with hypertension. METHODS: This cross-sectional study was conducted between February 1 and April 30, 2006. The sample of the study was constituted by 77 patients who had admitted to Gulhane Military Medical Academy Cardiology Outpatient Clinic with the diagnosis of hypertension. The data were collected by using a questionnaire designed by the investigators. Descriptive statistics and chi-square test were used to analyze the data. RESULTS: The mean age of the patients was 54±13 years. Of the patients, 54.5% were female and %90.9 were married. The patients’ median duration of disease was 4 years and median duration of using antihypertensive drug was 4 years. Approximately 53% of the study group was educated about the antihypertensive drugs and 70.7% was educated by the physician. The methods applied for lowering blood pressure of patients were: 48.1% use of oral antihypertensive medicine; 40.2% use of traditional methods; %11.7 use of sublingual medicine. In this study, the methods used in case of blood pressure elevation was significantly associated with having been educated about the antihypertensive drugs and knowing the side effects of the drugs (χ²=16.378; p<0.001, χ²=13.467; p<0.01, respectively). CONCLUSION: The results of this study showed that the patients who had been educated about the antihypertensive drugs and their side effects were more frequently preferring to use antihypertensive drug to lower the elevated blood pressure.

Keywords:

Blood Pressure, Drug Utilization, Hypertension, Patient Education as Topic,

PDF

___

1. Kyngas H, Lahdenpera T. Compliance of patients with hypertension and associated factors. J Adv Nurs. 1999; 29(4): 832-9.
2. Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Muntner P, Whelton PK, He J. Global burden of hypertension: analysis of worldwide data. Lancet. 2005; 365(9455): 217-23.
3. Önal EA, Tümerdem Y. Yaşlılıkta hipertansiyon. Geriatri. 2001; 4 (4): 141-5.
4. Saounatsou M, Patsi O, Fasoi G, Stylianou M, Kavga A, Economou O, et al. The influence of the hypertensive patient's education in compliance with their medication. Public Health Nur s. 2001; 18(6): 436-42.
5. Dağlı N, Arıoğul S. Geriatrik popülasyonda hipertansiyon tedavisi. Hacettepe Tıp Dergisi. 2004; 35: 7-11.
6. Soydan İ. Hipertansiyon İle İlgili TEKHARF Çalışması Verileri ve Yorumları. Ed.: Onat A. TEKHARF: In: Türk Erişkinlerinde Kalp Sağlığı: Halkımıza İlişkin Temel Veri Üretiminden Evrensel Tıbba Katkıya. İstanbul. Argos Yayıncılık, 2005, s. 60-71.
7. Altun B, Arici M, Nergizoğlu G, Derici U, Karatan O, Turgan C, et al. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. J Hypertens. 2005; 23(10): 1817-23.
8. METSAR Araştırıcıları. Türk erişkinlerde metabolik sendrom prevalansı. Antalya. XX. Ulusal Kardiyoloji Kongresi Bildiri Kitabı, 2004.
9. Yalçın BM, Şahin EM. Birinci basamakta esansiyel hipertansiyona yaklaşım. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2002; 19(3-4): 162-70.
10. Wang PS, Bohn RL, Knight E, Glynn RJ, Mogun H, Avorn J. Noncompliance with antihypertensive medications: the impact of depressive symptoms and psychosocial factors. J Gen Intern Med. 2002; 17(7): 504-11.
11. Droste DW, Ritter MA, Dittrich R, Heidenreich S, Wichter T, Freund M, et al. Arterial hypertension and ischaemic stroke. Acta Neurol Scand. 2003; 107(4): 241-51.
12. Ezzati M, Lopez AD, Rodgers A, Vander Hoorn S, Murray CJ. Selected major risk factors and global and regional burden of disease. Lancet. 2002; 360(9343): 1347-60.
13. Lawes CM, Vander Hoorn S, Rodgers A. International Society of Hypertension. Global burden of blood-pressure-related disease, 2001. Lancet. 2008; 371(9623): 1513-8.
14. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet- Etkililik Projesi. Hastalık Yükü-Final Rapor. 2004. http://www.tusak.saglik.gov.tr/pdf/nbd/raporlar/ha stalikyukuTR.pdf [Erişim Tarihi: 05.01.2009].
15. Collins R, MacMahon S. Blood pressure, antihypertensive drug treatment and the risks of stroke and of coronary heart disease. Br Med Bull. 1994; 50(2): 272-98.
16. Jassim Al Khaja KA, Sequeira RP, Mathur VS. Rational pharmacotherapy of hypertension in the elderly: analysis of the choice and dosage of drugs. J Clin Pharm Ther. 2001; 26(1): 33-42.
17. Whitworth JA. World Health Organization, International Society of Hypertension Writing Group. 2003 World Health Organization (WHO)/International Society of Hypertension (ISH) statement on management of hypertension. J Hypertens. 2003; 21(11): 1983-92.
18. Psaty BM, Smith NL, Siscovick DS, Koepsell TD, Weiss NS, Heckbert SR, et al. Health outcomes assocaited with antihypertensive therapies used as first-line agents. JAMA. 1997; 277(9): 739-45.
19. Öngen Z. Çözümü zor bir toplumsal sorun: hipertansiyon. Klinik Gelişim. 2005; 18(2): 4-7.
20. Oliveria SA, Chen RS, McCarthy BD, Davis CC, Hill MN. Hypertension knowledge, awareness, and attitudes in a hypertensive population. J Gen Intern Med. 2005; 20(3): 219-25.
21. Rose LE, Kim MT, Dennison CR, Hill MN. The contexts of adherence for African Americans with high blood pressure. J Adv Nurs. 2000; 32(3): 587-94.
22. Bailey BJ, Carney SL, Gillies AH, McColm LM, Smith AJ, Taylor M. Hypertension treatment compliance: what do patients want to know about their medication? Prog Cardiovasc Nurs. 1997; 12(4): 23-8.
23. Ünalan PC, Çifçili S, Uzuner A, Akman M. Hastaların hipertansiyon ve antihipertansifler konusundaki algı ve inanışları. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2005; 9(4): 153-8.
24. Baybuğa MS, Bulut H, Kapucu S. Hipertansiyon tanısı alan bireylerin kan basıncını düşürmeye yönelik uyguladıkları yöntemler. Sağlık ve Toplum. 2005; 15(4): 73-7.
25. Fadıloğlu Ç, Esen A, Karadakovan A, Akyol A, Yeşilbalkan Ö. Yaşlılarda ilaç kullanımı ile ilgili sorunlar. Ankara. I. Ulusal Yaşlılık Kongresi Bildiri Kitabı, 2001, s. 119-132.
26. Pehlivanoğlu S, Şahin T. Hipertansiyon ve hedef organ hasarı. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2005; 1(33): 16-25.
27. Mayda AS, Akdemir H, Sezer Ö, Gürsoy E, Durmuş N. Düzce ili kalıcı konutlar bölgesinde hipertansiyon-baş ağrısı sıklığının ve aradaki ilişkinin araştırılması. Sağlık ve Toplum. 2005; 15(3): 54-9.
28. Mollaoğlu M, Tuncay FÖ, Fertelli TK. Sivas ili çayboyu mahallesinde yaşayan bireylerde hipertansiyon risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum. 2005; 15(2): 45-51.
29. Düzöz GT. Hipertansiyonlu hastalarda öz-bakım gücünün değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu. 2005; Mart-Nisan: 22-6.
30. Yu PL, Ye W, Liu XR, Liu YJ, Zhang J, Bai XL, et al. Evaluation on the effectiveness for self- management of hypertensive patients in a community. Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi. 2003; 24(9): 790-3.
31. Hunt JS, Siemienczuk J, Touchette D, Payne N. Impact of educational mailing on the blood pressure of primary care patients with mild hypertension. J Gen Intern Med. 2004; 19(9): 925-30.
32. Zernike W, Henderson A. Evaluating the effectiveness of two teaching strategies for patients diagnosed with hypertension. J Clin Nurs. 1998; 7(1): 37-44.
33. Aminoff UB, Kjellgren KI. The nurse-a resource in hypertension care. J Adv Nurs. 2001; 35(4): 582-9.
34. Kjellgren KI, Svensson S, Ahlner J, Saljö R. Antihypertensive treatment and patient autonomy-the follow-up appointment as a resource for care. Patient Educ Couns. 2000; 40(1): 39-49.
35. Akıcı A, Kalaça S, Uğurlu MÜ, Çalı Ş, Oktay Ş. Pratisyen hekimlerin yaşlılarda akılcı ilaç kullanımı alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Geriatri. 2001; 4 (3): 100-5.
36. Girerd X, Bureau JM, Hanon O, Sejourne C, Eychenne JL, Anssens C, et al. Study of the effect of season on the frequency of side effects or antihypertensive agents. Arch Mal Coeur Vaiss. 2002; 95(7-8): 718-22.
37. Cheung BM, Wong YL, Lau CP. Queen Mary Utilization of Antihypertensive Drugs Study: sideeffects of antihypertensive drugs. J Clin Pharm Ther. 2005; 30(4): 391-9.
38. Bardage C, Isacson DG. Self-reported side- effects of antihypertensive drugs: an epidemiological study on prevalence and impact on health-state utility. Blood Press. 2000; 9(6): 328-34.
39. Aparcı M, Kardeşoğlu E, Yiğiner Ö, Özmen N, Cingözbay BY, Cebeci BS. Sosyoekonomik düzeyi farklı bölgelerde bulunan iki sağlık ocağında takip edilen hipertansiyon hastalarının tedaviye uyum süreci ve değişik özelliklerinin karşılaştırılması. TAF Prev Med Bull. 2008; 7(4): 333-8.
40. Enlund H, Jokisalo E, Wallenius S, Korhonen M. Patient-perceived problems, compliance, and the outcome of hypertension treatment. Pharm World Sci. 2001; 23(2): 60-4.
41. Ergün GÖ, Yıldırım MY, Alparslan N. Esansiyel hipertansiyon hastalarında sosyo-ekonomik düzey farklılığı ve ilaç uyuncu. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2002; 6(4): 165-71.
42. Brace LD. Cardiovascular benefits of garlic (Allium sativum L). J Cardiovasc Nurs. 2002; 16(4): 33-49.
43. O’Hara M, Kiefer D, Farrell K, Kemper K. A review of 12 commonly used medicinal herbs. Arch Fam Med. 1998; 7(6): 523-36.
44. Edwards QT, Colquist S, Maradiegue A. What’s cooking with garlic: is this complementary and alternative medicine for hypertension? J Am Acad Nurse Pract. 2005; 17(9): 381-5.
45. Connell P, McKevitt C, Wolfe C. Strategies to manage hypertension: a qualitative study with black Caribbean patients. Br J Gen Pract. 2005; 55: 357-61.
46. Brown CM, Segal R. The effects of health and treatment perceptions on the use of prescribed medication and home remedies among African American and white American hypertensives. Soc Sci Med. 1996; 43(6): 903-17.