Çanakkale Savaşlarında Sağlık Hizmetleri

I.Dünya Savaşında Çanakkale Savaşları sırasında, karadan ve denizden boğazı zorlayarak İstanbul'u ele geçirmek isteyen itilaf devletlerine karşı koymak için kurulan 5. Ordu birlikleri bölgeye aktarılmıştır. Bölgedeki hastanelerin yatak sayıları artırılmıştır. Yaralanan askerlere ilk müdahale mevzilerinde yapılarak, durumu iyi olanlar cepheye ağır olanlar kıta sargı yerlerine gönderilmiştir. Cephede yaralanmış bir askerin menzil hastanesine veya İstanbul'a nakledilmesi için belirlenen süre kırk sekiz saat olsa da, muharebeler şiddetlendiğinde bu sürenin korunamadığı zamanlar olmuştur. Bölgede sıkça rastlanan kolera, tifo ve çiçek hastalıklarına karşı aşı uygulamasına özen gösterilmiştir. Lekeli humma (tifüs), tüberküloz, zatürre (pnömoni), zatülcemp (plörezi) gibi hastalıklara rastlanmıştır. Diğer taraftan, ülkede ilaç endüstrisi yok denecek durumda olduğundan, ilaçların çoğu dış ülkelerden gelmiştir. Savaşın başlangıcında iyot sıkıntısı baş göstermiştir. Çanakkale Savaşlarında cephede şehit olan, yaralananlar dışında, hastalıklar, yetersiz malzeme ve ameliyathane koşulları nedeniyle çok sayıda şehit verilmiştir. Şehitler de dâhil, yaralı, kayıp, esir, hava değişimi ve hastaneye gönderilen ve çeşitli hastalıklardan ölen personelin toplamını ifade eden zayiat miktarı ise 210.000-218.000 civarında olarak belirtilmektedir.

PDF

___

1. Hatipoğlu S, Taştan S, Ünver V,Çanakkale Savaşlarında Türk ve Anzak Cephelerinde Sunulan Hasta Bakım Hizmetlerine Bakış, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı:16 Özel Sayı,2010,449-463
2. Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Birinci Dünya Harbi İdari Faaliyetler ve Lojistik ‘ X ncu Cilt’,GnKur. Basımevi,1985,Ankara s. 142,143,299,300,613
3. Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, Çanakkale Cephesi Harekatı, Vnci Cilt, 3ncü Kitap (Haziran1915 - Ocak1915) GnKur. Basımevi, 1980, Ankara s. 545,547,548,549,555,550
4. Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, Çanakkale Cephesi Harekatı Vnci Cilt, 1nci Kitap (Haziran1914-25 Nisan 1915) GnKur. Basımevi,1993,Ankara s. 272,273,274
5. Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, Çanakkale Cephesi Harekatı Vnci Cilt, 2nci Kitap, Amfibi Harekat, GnKur. Basımevi,1978,Ankara s. 87, 323,432,433,
6. Özbay K, Türk Asker Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri, Cilt-1,Yörük Basımevi,1976,İstanbul s. 236,237
7. Akgün SK, Uluğtekin M, Hilal-i Ahmer’den Kızılay’a, Beyda Basımevi, Ankara,2000,(229) ISBN 975-95070-3-X
8. Esenkaya A,Çanakkale Muharebelerinde Cephede ve Cephe Dışında Sağlık Hizmetleri, türkiyetipakademisi.org/docs/Çanakkale_sağlık_hi zmetleri.pdf( Erişim tarihi:05-03-2013)
9. Aydın N, Çanakkale Savaşlarında Sıhhiye Ve Tahliye Hizmetleri, Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Dergi, Sayı77
10. Erdemir L, Çanakkale Muharebe Meydanlarından İstanbul Hastanelerine; Sağlık Hizmetleri; Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl:2012/1, Sayı:15, 91-113
11. Çanakkale Deniz Savaşları 1915, Güncellenmiş 2.Basım, Deniz Basımevi Müdürlüğü, Kültür Yayınları Tarih Dizisi No.51, 2008,267,