Ankara'da sosyoekonomik düzeyi düşük olan bölgede kaçırılmış aşı firsatlarının irdelenmesi

Herhangi bir nedenle sağlık kuruluşundan yararlanan, aşısı eksik bir çocuğun aşılanabilir durumda olmasına karşın başvurduğu sağlık kurumunda eksik aşılarının tamamlanmaması kaçırılmış aşı fırsatı olarak tanımlanır. Bu çalışmanın amacı, sosyoekonomik düzeyi düşük bir bölgeye hizmet veren hastaneye başvuran hastaların kaçırılmış aşılanma fırsatlarının sıklığını ve nedenlerini saptamaktır. Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, Şubat - Nisan 2012 tarihleri arasında hastaneye başvuran, yaşları 0,5- 6 yıl arası çocuğu olan 602 anne ile yüz yüze anket tekniği ile yapıldı. Çalışmamızda kaçırılmış aşı fırsatı % 8,5 (n = 51) olarak saptandı. Aşı fırsatını kaçıran annelerin yaş ortalaması 28,4 ± 4,8 yıl, kaçırmayan annelerin yaş ortalaması 27,1 ± 4,4 yıl olarak saptandı (p = 0,001). Kaçırılmış aşı fırsatının en sık (% 37,2) nedeni olarak, "herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvurduğu zaman aşılanma durumunun sorulmamış olması" olarak bulundu. Diğer nedenler kötü hava koşulları (% 25,4), yanlış kontrendikasyonlar (% 19,6), aşının zararlı olduğunun düşünülmesi (% 13,7), aşının olmaması (% 3,9) idi. Sonuç olarak, herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvuran hastalara aşı durumunun sorulmaması ve yanlış kontrendikasyonlar en sık önlenebilir kaçırılmış aşı fırsat nedeni olarak bulundu. Bu çalışma ile çocuklarla ilgilenen sağlık çalışanlarının, çocukların başvuru nedeni ne olursa olsun başvuru sırasında aşılanma durumlarını sorgulaması gerektiği ve bu yöntem ile kaçırılmış aşı fırsatlarının azaltılabileceği görülmüştür

The examination of the missed oppurtinity of vaccination in a low socioeconomic region of Ankara

Missed opportunity of vaccination is called as not immunization a child with a delayed immunization schedule, although the child is available for immunization when admitted to a health institution. The aim of this study is to determine the frequency and causes of missed opportunity of vaccination among patients that have admitted to a hospital providing service to a low socioeconomic region. This descriptive study, admitted to the hospital between February-April 2012, in which a questionnaire was performed by interviewing face to face tecnique with 602 mothers, ages between 6 months - 6 years old children. The rate of missed opportunity of vaccination was determined as 8.5% (n=51)in our study. The mean age of mothers that missed the opportunity of vaccination was 28.4±4.8 years, whereas this was 27.1±4.4 years for the mothers that did not missed opportunity of vaccination (p=0.001). The most frequent reason for missed opportunity of vaccination was found as "not being asked for vaccination status while the patient visited health institution for a any cause" (37.2%). Other reasons were bad weather conditions (25.4%), false contraindications (19.6%), thinkig of vaccination is harmful (13.7%), and absense of that vaccine (3.9%). As a result, the most frequent reasons of preventable missed opportunity of vaccination of a child that admitted to a health institution for any cause was detected as not asking the vaccination status and false contraindication for vaccination. This study suggests that, health providers dealing with the children must examine the vaccination status of the children independently regardless of their application reasons and this method can reduce missed opportunity of vaccinations.

___

T.C.Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi. 30.11.2006. Erişim: http://www.saglik.gov.tr. Erişim tarihi: 07.01.2007.
Egemen A. Kaçırılmış aşılama fırsatları. Klinik Çocuk Forumu 2002; 2: 50-56.
Hutchins SS, Jansen HAFM, Robertson SE, Evans, P, Kim- Farley RJ. Studies of missed opportunities for immunization in developing and industrialized countries. Bull World Health Organ 1993;71 (5): 549-560.
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması TNSA 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü, Ankara. Erişim: http:// www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008. Erişim tarihi: Kasım 2013.
5.Dırala B, Hancıoğlu S, Keçelioğlu K, Işık T, Latt K. Ümraniye Merkez ve Dudulu Sağlık Ocaklarına gelen 0-2 yaş grubu çocukların aşılamalarında kaçırılmış fırsatlar. Marmara Medical Journal 2006;19(3):30.
Topuzoğlu A, Önsüz M F. İstanbul'da iki sağlık ocağında aşılamada kaçırılmış fırsatların değerlendirilmesi. Kor Hek 2007; 6 (6): 401-408.
Başar P, Demiröz H, Ergin F, Beşer E. Çocuk bağışıklamasında kaçırılmış fırsatlar. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kongre Kitabı, Denizli 2007:256.
Sabnis SS, Pomeranz AJ, Lye PS, Amateau MM. Do missed opportunities stay missed? A 6-month follow-up of missed vaccine opportunities in iner city Milwaukee children. Pediatr 1998;101:1-4.
Fairbrother G, Friedman S, DuMont KA, Lobach KS. Markers for primary care: Missed opportunities to immunize and screen for lead and tuberculosis by private physicians serving large numbers of inner-city medicaid-eligible children. Pediatr 1996;97:785-790.
10.Tugunmisirize F, Tumwine JK, Mworozi EA. Missed opportunities and caretaker constraints tochildhood vaccination in a rural area in Uganda. East Afr Med J 2002;79(7):347-354.
Szilagyi PG, Hager J, Roghmann KJ, Doane C, Cove L, Rodewald LE, et al. Immunization practices of pediatricians and family physicians in the United States. Pediatr 1994;94:517-523.
Ball TM, Serwint JR. Missed opportunities for vaccination and delivery of preventive