Divanuʼl-Memnȗn’a Göre Hasan Alkadârî’nin Hayatı, İlmî Kişiliği ve Kafkasya’daki Faaliyetleri

Hasan Alkadârî, XIX. asır Kafkasyaʼsında yetişmiş âlimlerdendir. Alkadârî, hayatının tamamını Çar Rusyaʼsının bölgede güçlenme çabalarının olduğu dönemde geçirmiştir. Bu çalkantılı dönemdeki olaylardan Alkadârî de (Rusyaʼya sürgün gibi) kendi nasibine düşeni almıştır. Müellif eserlerini bölgede hâkim olan Arapça ve Türkçe dilleriyle kaleme almıştır. Bir çok tarihi olayın canlı şâhidi olan Alkadârîʼnin eserlerinin araştırılması, bize hem o dönemde Rusyaʼda yaşamakta olan Müslümanların, hem de Kafkasya coğrafyasındaki diğer milletlerin durumu hakkında önemli bilgiler vermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kafkasya, Dîvâunʼl-Memnûn, Arap dili, Hasan Alkadârî, Dağıstan, Azerbaycan, Rusya

According To Divanu'l-Mamnun Life Of Hasan Al-Qadari, His Scientific Personality And Activities In The Caucasus

Hasan Alkadari is one of the scholars risen in Caucasia in the 19th century. He spent his life in the growing period of Tsarist Russia on the region. In that turmoil time Alkadari gained his share as he was exiled to Russia. The author has written his works in two spread languages throughout the region; Arabic and Turkish. The study of works related to Alkadari, who witnessed many historical events, provides us valuable information about the situation of Muslims and nations that lived in Russia and Caucasia in that time.

Keywords:

Caucasia, Dîvâunʼl-Memnûn, Arabic Language, Hasan Alkadari, Dagestan, Azerbaijan, Russia,

PDF

___

Alkadârî, Hasan, Âsâr-ı Dağıstan, Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı, İstanbul, 2003. ------ Âsâr-ı Dağıstan, Bakı, Peterburg Matbaası, 1312/1903. ----- Cirâbuʼl-Memnûn, el-Matbaatuʼl-İslâmiyye, Temirhanşûrâ, 1331/1913. ----- Dîvânuʼl-Memnûn, Matbaatu Muhammed Mirza Mavrayov, Temirhanşura, 1913. Aşurbeyli, Sara, “Şirvanşahlar”, TDV, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık, 2010, XXXIX, 211-213. Aydın, Mahir, “Doksanüç Harbi”, TDV, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık, 1994, IX, 498-499. el-Kâî, Muhammed el-Aʽrac, Hamsu Kasâid, Temirhanşura, Muhammed Mirza Mavrayov el-Matbaatuʼl-İslamiyye, 1913. Khalilova, Tarana, XVI-XIX Yüzyıllarda Kuzeybatı Azerbaycanın Osmanlı Devleti ile İlişkileri ve Kültürel Bağlar: Car-Balaken Örneği, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, 2016.