Ayşe Sezen BAYOĞLU SERPEN, Veli DUYAN, Ece UĞURLUOĞLU ALDOĞAN

SOSYAL ADALET SAVUNUCULUĞU ÖLÇEĞİ GÜVENİRLİK VE GEÇERLİK ÇALIŞMASI

Sosyal adalet savunuculuğu, politik, ekonomik ve sosyal açılardan dezavantajlı olanların güçlendirilmesinde yapısal ve kalıcı değişiklikler ortaya koymak için mücadele etmeyi ifade etmektedir. Savunuculuk ile ilgili yetkinlikler ise müracaatçının güçlendirilmesi, müracaatçı savunuculuğu, toplum ortaklığı ve sistem savunuculuğu şeklinde ele alınmaktadır. Toplumda varolan eşitsizliklerle mücadelede etkili olabileceği düşünülen becerilerin saptanabilmesi açısından sosyal adalet savunuculuğunu ele alan bir ölçeğe ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı Dean (2009) tarafından geliştirilmiş olan Sosyal Adalet Savunuculuğu Ölçeği’ni (Social Justice Advocacy Scale) Türkçe’ye uyarlamak ve geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırma 50 ilde, hastanelerin hasta hakları biriminde çalışan toplam 417 personel üzerinde yürütülmüştür. Ölçeğin dilsel eşdeğerliği incelenmiş ve dilsel eşdeğerliğe sahip olduğu saptanan ölçeğe geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, ölçeğin 4 boyuttan oluşan, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal adalet, savunuculuk, hasta hakları

Social Justice Advocacy Scale: A Validity and Reliability Study

Social justice advocacy expresses structural and enduring changes that increase the power of those who are most disadvantaged politically, economically, and socially. Advocacy competencies are discussed in the form of client empowerment, client advocacy, community collaboration and systems advocacy. There is a need for a scale which addresses social justice advocacy skills thought to be effective in tackling inequalities that exist in society. The aim of this study is to adapt the Social Justice Advocacy Scale (Dean, 2009) to Turkish and to analyze its validity and reliability. This research was conducted on totally 417 staff member who were working in patient rights departments of hospitals from 50 provinces. Before validity and reliability studies, to examine the language equivalency of the scale were calculated. According to this study results, the scale can be said to be a valid and reliable measurement tool which consists of four dimensions.

Keywords:

Social justice, advocacy, patient rights,

PDF

___

Aydemir, İ. ve Işıkhan, V. (2013). Hasta Hakları Birim Sorumlularının Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24 (1), 7-24.
Aydemir, İ. (2010). Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde hasta hakları uygulamalarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, istatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum (17. Baskı). Pegem Akademi, Ankara.
Dean, J.K. (2009). Quantifying social justice advocacy competency: development of the social justice advocacy scale. Unpublished Ph.D. Thesis, Georgia State University Department of Counseling and Psychological Services, Georgia.
Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayın No: 16, Ankara.
Erbil, N. (2009). Hasta haklarını kullanma tutumu ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (1), 825-838.
Keklik, İ. (2010). Psikolojik danışma alanının hak savunuculuğu bağlamında birey ötesi sorumlulukları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(33), 89-99.
Klugman, B. (2010). Evaluating social justice advocacy: a values based approach. Center for Evaluation Innovation, Case Study Brief Series. Retrieved June 25, 2012, from www.evaluationinnovation.org
Lewis, J. A., Arnold, M. S., House, R. & Toporek, R. L. (2002). ACA Advocacy Competencies. Retrieved June 25, 2012, from http://www.counseling.org/Publications/
Ratts, M. J. (2009). Social justice counseling: toward the development of a fifth force among counseling paradigms. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 2009 (48), 160-172.
Sunal, O. (2011). Sosyal politika: sosyal adalet açısından kuramsal bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66 (3), 283-305
Tanrıverdi, H. (2012). Hastaların, hasta hakları konusundaki farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (3), 101-122.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Atlas Yayınları, Ankara.
Teke, A., Uçar, M., Demir, C., Çelen, Ö. & Karaalp, T. 2007. Bir eğitim hastanesinde görev yapan hemşirelerin hasta hakları konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6 (4), 259-266.
Toporek, R.L., Lewis, J.A. & Crethar H.C. (2009). Promoting Systemic Change Through the ACA Advocacy Competencies. Journal of Counseling & Development, 87, 260-268
Tuncay, T. & Erbay, E. (2006). Sosyal hizmetin temel hedefi: sosyal adalet, güçlendirmeyle retorikten pratiğe. Toplum ve Sosyal Hizmet, 17(1), 53-69.
Ünsal, A., Bulucu, G.D., Kura, E. & Ercan, Y. (2011). Poliklinik hizmeti alan hastaların hasta haklarına ilişkin bilgi düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 6 (17), 27-40.