Üretici Firmalarından Tüketici Fiyatlarına Geçişkenliğin Farklı Yaklaşımlarla İncelenmesi: Türkiye Örneği

Bu çalışmanın amacı üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasındaki farklılığa sebep olabilecek unsurları farklı yaklaşımlarla incelemektir. Çalışmada ilk olarak, ÜFE (Üretici Fiyatları Endeksi) ile TÜ- FE (Tüketici Fiyatları Endeksi) arasındaki farklılığa sebep olduğu düşünülen teknik ve kavramsal farklılıklar açıklanmaya çalışılmıştır. Üretici fiyatlarından tüketici fiyatlarına geçişkenlikte firmaları n fiyatlama davranışı önemli olduğundan dolayı, çalışmanın ikinci aşamasında, gıda-alkolsüz içecekler, giyim-ayakkabı ve mobilya-ev eşyası kalemleri için 2005 yılında TCMB tarafından özel imalat sanayi firmalarına uygulanan fiyatlandırma anketi sonuçları incelenmiştir. Son olarak, ÜFE ile TÜFE arasındaki geçişkenliği tam olarak ölçmemizi zorlaştıran yöntem farklılıklarından bir kısmı giderilmeye çalışılarak, seçilen bu üç sektör için üretici fiyatları kullanılarak yeniden endeksler oluşturup, üretici fiyatlarından tüketici fiyatlarına geçişkenlik incelenmiştir. Üretici fiyatları kullanılarak tarafı mızdan oluşturulan endekslerin maliyetleri yansıttığı düşünülürse, bu alt sektörlerdeki maliyet endekslerinin sektörlerdeki fiyat değişimlerindeki altında yatan etkenlerin ayrıştırılmasında faydalı olacağı düşünülmektedir.

Investigating the Pass through from Producer Prices to Consumer Prices by Different Approaches: Case of Turkey

The purpose of this study is to investigate the factors that may cause differences between the producer prices and consumer prices by different approaches. In this study, firstly the technical and conceptual differences that may cause differences between PPI (Producer Price Index) and CPI (Consumer Price Index) are tried to explain. Since the price setting behavior is important in the pass through from PPI to CPI, secondly, the results of the price setting behavior survey, which was carried by the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) at 2005, are investigated for the sub-groups food and non-alcoholic beverages, clothing and footwear and furnishings and household equipment. At the last stage of the study, by considering the factors that make us difficult to gauge the pass through from PPI to CPI, new indices are constructed by using producer prices for the selected sub-groups and the pass through from PPI to CPI is investigated in this framework. Since the new constructed indices reflect the costs, these new indices for these sub-sectors are useful to analyze the factors that lie behind the price changes.

PDF

___

Akerlof, G. A.; J. L. Yellen (1985), “A Near Rational Model of the Business Cycle, with Wage and Price Inertia”. Quarterly Journal of Economics, 100.
Barro R.J. (1972), "A Theory of Monopolistic Price Adjustment", RES.
Caporale, G.M.; M. Katsimi; N. Pittis (2002), “Causality Links Between Consumer and Producer Prices: Some Empirical Evidence”, Southern Economic Journal, Vol. 68, No. 3, pp. 703-711.
Calvo, G. (1983), “Staggered Prices in a Utility-Maximizing Framework” Journal of Monetary Economics, 12 (3): 383–98.
Clark, T. E. (1995), “Do Producer Prices Lead Consumer Prices”, Federal Reserve Bank of Kansas Economic Review, 1995 3rd Quarter.
DİE (2005), “Tüketici Fiyatları Endeksi ve Üretici Fiyatları Endeksi”, Sorularla İstatistik Dizisi.
Jones, J.D. (1986), “Consumer Prices, Wholesale Prices and Causality”, Empirical Economics, Vol. 11, No. 1, pp. 41-55.
Karadaş, E.; D. Mutluer; Y. Barlas Özer; C. Aysoy (2006), “Türkiye’de İmalat Sanayindeki Firmaların Fiyatlama Davranışı”, TCMB Çalışma Tebliği, No. 06/02, Temmuz 2006.
Mankiw G.; R. Reis (2002), "Sticky Information Versus Sticky Prices: A Proposal to Replace the New Keynesian Phillips Curve," The Quarterly Journal of Economics, vol. 117(4), syf. 1295-1328,
Orhan, O. Z. (1995),” Başlıca Enşasyon Teorileri ve İstikrar Politikaları”, Filiz Kitabevi, İstanbul.
Parasız, İ. (1997), “Para Banka ve Finansal Piyasalar”, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Sheshinski, E.; Y. Weiss (1977), “Inşation and Costs of Price Adjustments”, Review of Economic Studies, Vol.44, pp. 287-303.
Taylor, J. B. (1980), “Aggregate Dynamics and Staggered Contracts”, Journal of Political Economy, 88 (1): 1–23.