COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDE SAĞLIK ANKSİYETESİ, YAŞAM DOYUMU ve İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLER

İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde bireylerin sağlık anksiyetesinin yaşam doyumu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırma, tanımlayıcı nitelikte ve kesitsel tipte gerçekleştirilmiştir. 08.01-12.02.2021 tarihleri arasında mesaj ya da mail yolu ile “Google form” bağlantısı olarak veri toplama formu gönderilmiş ve katılmayı kabul eden 18-65 yaş arası 405 erişkine ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında, “Katılımcı Bilgi Formu”, “Sağlık Anksiyetesi Ölçeği” ve “Yaşam Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler SPSS 20.0 programı ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların 219 (%54.1)’u kadın, 186 (%45.9)’sı erkektir. Kadınların sağlık anksiyetesi ölçek puanı (27.09±12.79) erkeklerden (19.61±11.06) yüksek çıkmıştır ve aralarında anlamlı farklılık bulunmuştur (p˂0.001). Katılımcılardan Covid-19 tanısı almış olanların yaşam doyumu tanı almayanlara göre daha düşüktür ve aralarında anlamlı fark belirlenmiştir (p=0.040). Katılımcıların sağlık anksiyeteleri arttıkça yaşam doyumlarının azaldığı, aralarında negatif yönlü bir etki ve anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir (r=-.103; p=.039). Araştırma sonucuna göre sağlık anksiyetesinin artmasının yaşam doyumunu azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Anksiyete, Pandemi, Sağlık, Sağlık Anksiyetesi, Yaşam Doyumu

PDF

___

Kaynakça Abramowitz, J.S., Olatunji, B.O., & Deacon, B.J. (2007). Health anxiety, hypochondriasis, and the anxiety disorders. Behavior Therapy, 38 (1), 86-94. Doi: 10.1016/j.beth.2006.05.001
Almond, D., & Mazumder, B. (2005). The 1918 influenza pandemic and subsequent health outcomes: an analysis of SIPP data. American Economic Review, 95 (2), 258-262. Doi: 10.1257/000282805774669943
American Psychological Association (APA). (2020). Anxiety. Erişim Tarihi: 01.11.2020. Adres: https://www.apa.org/topics/anxiety, Erişim Tarihi: 01.11.2020.
Appleton, S. & Song, L. (2008). Life satisfaction in urban China: components and determinants. World Development, 36 (11), 2325-2340. Doi: 10.1016/j.worlddev.2008.04.009
Aydemir, Ö., Kirpinar, I., Sati, T., Uykur, B., & Cengisiz, C. (2013). Sağlık anksiyetesi ölçeğinin türkçe için güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi, 50 (4), 325-331. Doi: 10.4274/npa.y6383
Bozkurt, Y., Zeybek, Z., & Aşkın, R. (2020). COVİD-19 pandemisi: psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (37), 304-318 .
Cao, W. ,Fang, Z., Hou, G., Han, M., Xu, X., Dong, J., & Zheng, J. (2020).The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Research, 287, 112934. Doi: 10.1016/j.psychres.2020.112934
Centers for Disease Control and Prevention. (2020). Corona virus disease 2019 (COVID-19). Erişim Tarihi: 13.11.2020, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/how-covid-spreads.html
Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (59), 1250-1263. Doi: 10.17755/esosder.263229
De Pedraza, P., Guzi, M., & Tijdens, K. (2020). Life Dissatisfaction and Anxiety in COVID-19 pandemic. GLO Discussion Paper, 544. http://hdl.handle.net/10419/217053
Demirel, S., & Canat, S. (2004). Ankara’daki beş eğitim kurumunda kendini yaralama davranışı üzerine bir çalışma. Kriz Dergisi, 12(3), 1-9. Doi: 10.1501/Kriz_0000000210
Erdoğdu, Y., Koçoğlu, F., & Sevim, C. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde anksiyete ile umutsuzluk düzeylerinin psikososyal ve demografik değişkenlere göre incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23, 1-14. Doi: 10.5505/kpd.2020.35403
Güney, S., Kalafat, T., & Boysan, M. (2010). Dimensions of mental health: life satisfaction, anxiety and depression: a preventive mental health study in Ankara University students population. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1210-1213. Doi: 10.1016/j.sbspro.2010.03.174
Huebner, E.S., Suldo, S.M., Smith, L.C., & McKnight, C.G. (2004). Life satisfaction in children and youth: Empirical foundations and implications for school psychologists. Psychology in the Schools, 41(1), 81-93. Doi: 10.1002/pits.10140
Kabasakal, Z.,& Uz-Baş, A. (2013). Öğretmen adaylarında yaşam doyumunun yordayıcısı olarak problem çözme becerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 27-35.
Lee, J., Kim, E., & Wachholtz, A. (2016). The effect of perceived stress on life satisfaction : The mediating effect of self-efficacy. Ch'ongsonyonhak Yongu, 23(10), 29–47. Doi: 10.21509/KJYS.2016.10.23.10.29
Liang, L., Ren, H., Cao, R., Hu, Y., Qin, Z., Li, C., & Mei, S. (2020). The Effect of COVID-19 on youth mental health. Psychiatric Quarterly, 91(3), 841-852. Doi: 10.1007/s11126-020-09744-3
Looi, M. K. (2020). Covid-19: Japan declares state of emergency as Tokyo cases soar. British Medical Journal, 369, m1447. doi:10.1136/bmj.m1447
Matheny, K.B., Curlette, W.L., Aysan, F., Herrington, A., Gfroerer, C.A., Thompson, D., & Hamarat, E. (2002). Coping resources, perceived stress, and life satisfaction among Turkish and American university students. International Journal of Stress Management, 9(2), 81-97. Doi: 10.1023/A:1014902719664
OECD. Erişim Tarihi: 21.11.2020. www.oecdbetterlifeindex.org/topics/life-satisfaction/
Özer, M., & Karabulut, Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
Özdelikara, A., Ağaçdiken, A.S., & Mumcu, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinde sağlık algısı, sağlık anksiyetesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Bakırköy Tıp Dergisi, 14, 275-282. Doi: 10.5350/BTDMJB.20170310015347
Rogowska, A. M., Kuśnierz, C., & Bokszczanin, A. (2020). Examining anxiety, life satisfaction, general health, stress and coping styles during COVID-19 pandemic in polish sample of university students. Psychology Research and Behavior Management, 13, 797-811. doi: 10.2147/PRBM.S266511
Rajkumar, R.P. (2020). COVID-19 and mental health: A review of the existing literature. Asian Journal of Psychiatry, 52, 102066. Doi: 10.1016/j.ajp.2020.102066
Reger, M.A., Stanley, I.H., & Joiner, T. E. (2020). Suicide mortality and coronavirus disease 2019—a perfect storm?. JAMA Psychiatry, 77(11), 1093-1094. doi:10.1001/jamapsychiatry.2020.1060
Sağlık Bakanlığı, 2020. Erişim Tarihi: 13.03.2021. https://covid19.saglik.gov.tr/.
Salkovskis, P.M., Rimes, K.A., Warwick, H.M., & Clark, D.M. (2002). The health anxiety inventory: development and validation of scales forthe measurement of health anxiety and hypochondriasis. Psychological Medicine, 32 (5), 843-853. Doi:10.1017/S0033291702005822
Shengquan, Y., Lu, Y., & Kin-Kit, L. (2012). A cross-lagged model of self-esteemand life satisfaction: Gender differences among Chinese university students. Personality and Individual Differences, 52 (4), 546–551. Doi: 10.1016/j.paid.2011.11.018
Sim, K., Chan, Y.H., Chong, P.N., Chua, H.C., & Soon, S.W. (2010). Psychosocial and coping responses within the community health care setting towards a national outbreak of an infectious disease. Journal of Psychosomatic Research, 68(2), 195- 202. Doi: 10.1016/j.jpsychores.2009.04.004
Taha, S., Matheson, K., Cronin, T., & Anisman, H. (2013). Intolerance of uncertainty, appraisals, coping, and anxiety: The case of the 2009 H1N1 pandemic. British Journal of Health Psychology, 19(3), 592–605. Doi: 10.1111/bjhp.12058
Thunstrom, L., Newbold, S., Finnoff, D., Ashworth, M., & Shogren, J.F. (2020). The benefits and costs of flatten the curve for COVID-19. SSRN Electronic Journal, 3561934. Doi: 10.2139/ssrn.3561934
Üstün, Ç., & Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: bir değerlendirme çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25 (Covid-19 Özel Sayı), 142-153. Doi: 10.21673/anadoluklin.721864
Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C.S., & Ho, R.C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 corona virus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(5), 1729. Doi: 10.3390/ijerph17051729
World Health Organization (WHO). (2020). Corona virus disease (COVID-19) advice forth epublic. Erişim Tarihi: 13.03.2021. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/needextra-precautions/people-at-higher-risk.html, https://covid19.who.int/
Wu, P., Fang, Y., Guan, Z., Fan, B., Kong, J., Yao, Z., & Hoven, C.W. (2009). The psychological impact of the SARS epidemic on hospital employees in China: exposure, risk perception, and altruistic acceptance of risk. The Canadian Journal of Psychiatry, 54(5), 302-311. Doi: 10.1177/070674370905400504