Marka Olarak Spor Kulüplerinin Sosyal Medya Kullanımı: Türk Spor Kulüpleri Üzerine Bir Araştırma

Türkiye’nin özellikle futbolda büyük başarılar elde eden ve büyük taraftar kitlelerine sahip olan kulüplerinin literatürdeki marka tanımlarından yola çıkarak birer marka oldukları söylenebilmektedir. Marka; bir isim, işaret, sembol veya hepsinin bir birleşimi olarak satıcı veya hizmet sunanların ürünlerini tanıtması ve rakipler arasında farklılık yaratması olarak tanımlanmakta ve tüm bunların ötesinde duygusal bir kazanç olarak kabul edilmektedir. Türkiye’deki büyük kulüpler ise sembolleri, logoları, sloganları, iletişim çalışmaları ve sahip oldukları mağaza zincirleri ile gerçek birer markadır. Bu çalışma “boomsocial”ın 2018 güncel verilerine göre Facebook ve Twitter’da en çok takipçi sayısına sahip dört spor kulübünün sosyal medyayı kullanma ve takipçileriyle iletişim kurma pratiklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, her iki sosyal medya ortamında da en çok takipçi sayısına sahip olan Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor spor kulüplerinin sosyal medya hesaplarına niceliksel ve niteliksel içerik analizi yapılacaktır. Böylece kulüplerin sosyal medya kullanma amaçları, paylaşım içerikleri ve takipçileriyle kurdukları diyaloğun düzeyi belirlenecektir. Bu noktadan hareketle araştırma kapsamındaki dört spor kulübünün birer marka olarak sosyal medya ortamları üzerinden yürüttükleri halkla ilişkiler uygulamalarının Grunig ve Hunt’un tarihsel gelişim sırasına göre ortaya koydukları dört halkla ilişkiler modelinden hangisi ile örtüştüğü saptanacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Marka, Sosyal Medya, Halkla İlişkiler, Halkla İlişkiler Modelleri

Social Media Usage of Sports Clubs as Brands: A Research on Turkish Sports Clubs

According to brand definition in the literature, Turkey’s sports clubs can be considered as a brand in terms of their great success in football and large fan groups. The trademark is defined as a name symbol or a combination of all, identifying the products of vendors or service providers and differentiating between competitors, and it is considered to be an emotional gain beyond all of this. The sports clubs in Turkey can be considered as a real brand due to their symbols, logos, slogans, communication works and their store chains. This study aims to demonstrate the practice of using social media and communicating with its followers of four sports clubs with the highest number of followers on Facebook and Twitter, according to “boomsocial”s 2018 current data. In this context, quantitative and qualitative content analysis of the social media accounts of Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş and Trabzonspor sports clubs, which have the highest number of followers in both social media platforms will be made. Thus, the aim of the clubs to use social media, sharing content and the level of dialogue with their followers will be determined. From this point of view, it will be determined that which of the Grunig and Hunt’s four Public Relations models have seen on sports clubs social media accounts.

Keywords:

Brand, Social Media, Public Relations, Public Relations Models,

PDF

___

Aaker, D. (2007). Marka değeri yönetimi (Çev. E. Orfanlı), İstanbul: MediaCat Yayınları.
Aaker, D. (2014). Markalama: Başarıya ulaştıran 20 temel ilke. (Çev. Nadir Özata), İstanbul: Mediacat Yayınları.
Akar, E. (2011). Sosyal medya pazarlaması : Sosyal Web’te pazarlama stratejileri (2. Basım), Ankara: Efil Yayınevi.
Alikılıç, Ö., A., (2011). Halkla ilişkiler 2.0 sosyal medya da yeni paydaşlar yeni teknikler. Ankara: Efil Yayınevi.
Ami, A., S. (2016). Brand Commitment to Football Teams: A Multidimensional Scale, Advances in Economics and Business 4(5), ss. 250-260.
Aydın, A., F. (2017). Marka İletişimi Açısından Etkin Bir Kanal Olarak Sosyal Medya: Vodafone Freezone Örneği, Sosyal Bilimler Dergisi, Y.4, S.13, ss. 320-335.
Baack, C. (2007). Integrated Advertising Promotion And Marketing Communications, New Jersey: Pearson Press.
Baş, T. ve Akturan, U. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri, Nvivo ile Nitel Veri Analizi, Örnekleme, Analiz, Yorum, 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
Blackett, T. (2014). Marka nedir?. Markalar ve Markalaşma içinde (Ed. R. Clifton). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 19-36.
Boded, G. ve Chanavat, N. (2009). Football Brand Equity Globalisation: an exploratory study based on Chinese consumers, Actes du 25e Congrès International de l’AFM – Londres, 14 et 15 mai
Bonnici, T, S. (2014). Brand and branding. Wiley Encyclopedia of Management içinde (Ed. Cooper, C., L.), New Jersey: John Wiley & Sons, 1,3.
Erdoğan, İ. (2007). Pozitivist Metodoloji, Bilimsel Araştırma Tasarımı, İstatiksel Yöntemler, Analiz ve Yorum, 2. Baskı, Ankara: Erk Yayınları.
Gruning J., E., Grunning, L., Sriramesh K. (1995). Models of public relations in an international setting. Journal Of Public Relations Research, 7(3), 163-186
Gruning, J., E. (2005). Halkla ilişkiler ve iletişim yöntemlerinde mükemmellik. İstanbul: Rota Yayıncılık.
Karahasan, F. (2012). Taşlar Yerinden Oynarken-Dijital Pazarlamanın Kuralları, İstanbul: Doğan Kitap.
Kırık, A. M. (2016). “Değişen İletişim Pratikleri Çerçevesinde Sosyal Medya da Sanal Dedikodu Etkisi”, Gözlenen Toplumdan Gözlenen Bireye Sosyal Medya Araştırmaları 3, (Ed. Ali Büyükaslan ve Ali Murat Kırık), Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, Ss. 17-42
Koçak, A. ve Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu, Selçuk İletişim Dergisi, 4 (3), 21-28
Kurtbaş, İ. (2016). Marka yönetimi ve başarılı markanın yarar ve etkileri. Kradeniz, S.32, 75-98.
Mauyra, K., U. ve Mishra, P. (2012). What is brand? A perspective on brand meaning. European Journal of Business and Management, Vol.4, No.3, 122, 134.
Okay, A. ve Okay, A. (2007). Halkla ilişkiler, kavram strateji ve uygulamaları. İstanbul: Der Yayınları
Onat, F. ve Okmeydan, C., K. (2015). Politik Halkla İlişkilerde Sosyal Medya Kullanımı: 30 Mart 2014 Yerel Seçimleri ve 10 Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S. 23, 79-95.
Pullig, C. (2008). What is brand Equity and what does the branding concept mean to you? Keller Center Research Report, June, 1,4.
Rumi Iqbal Doewes ve Slamet Riyadi, The Social Identity Of Football Supporters In Providing Sportive Support To Arema Player (A Phenemonology Study To Supporter Of Aremania In Malang), Prosiding ICTTE FKIP UNS, Vol.1, Nomor.1, Jan. ss. 718-725.
Seitel, F., S. (2011). The Practice of Public Relations, New Jersey: Pearson Press.
Singh, S. ve Diamo, S. (2017). Sosyal Medya Pazarlaması (3. Basım), Çev. Asım Veli Başdaş, İstanbul: Nobel Yaşam.
Tasmektepligil, M., Y. (2016). An Assesment Of The Attitudes Of Three Big Football Teams’ Supporters in Turkey Towards Fanaticism, Universal Journal of Educational Research 4(11), ss. 2669-2676.
Taşğın, Ö. ve Tekin, M. (2007). Futbol Taraftarlarının Marka Değeri Yaratmaları Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 18, ss. 447-454.
Tokmak G. ve Aksoy, R. (2016). Factors Affecting Brand Loyalty In Football: An Aplication On “The Big Four” Football Clubs In Turksh Super Leauge, International Review Of Economics and Management, Vol.4, N.3, ss. 84-206.
Tosun, N., B. ve Levi, E. (2010). “Marka Topluluğu Yaklaşımında Sosyal Medyanın Kullanımı”, İkinci Medya Çağında İnternet, (Der.) Filiz Aydoğan ve Ayşen Akyüz, İstanbul: Alfa Yayınları, ss. 93-120.
Tsimonis, G. ve Dimitriadis, S. (2014). Brand strategies in social media, Marketing Intelligence & Planning, Vol.32, Is.3, ss. 328-344.
Uztuğ, F. (2002). Markan kadar konuş: Marka iletişim stratejileri. İstanbul, Mediacat Yayınları.
Vukasovic, T. (2013). Brand Developing Relationships Through Social Media, Management Knowledege and Learning International Conference, 19-21 June, Zadar-Croatia, ss. 97-105.
Vural, Z., B., A. ve Okmeydan, C., K. (2016). Türkiye’deki Moda Markalarının Sosyal Medya Üzerinden Hedef Kitleleri İle Kurdukları İletişim ve Sosyal Müşteri İlişkileri Yönetimi, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı.25, ss. 64-81.
Yıldız, Y. (2016). A Research On Soccer Teams Brand Association, The Sport Journal, 56(19), ss. 1-14.