Serhan TANYEL, Mehmet KOYUNCU, Süheyla Pelin ÇALIŞKANELLİ

Sürücü Davranışlarının Sinyalize Kavşak Başarımı Üzerindeki Etkisi

Çalışmada, kentiçi sinyalize kavşaklardaki sürücü davranışlarının, kavşak başarımı üzerindeki etkilerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla, İzmir kent merkezinde yer alan üç sinyalize kavşakta sürücü anketleri ile eş zamanlı tepki süresi ve kuyruk uzunluğu verileri toplanmıştır. Anketlerden elde edilen sürücü davranışlarını açıklayıcı çeşitli ölçeklerden yararlanarak özellikle sürücü tepki sürelerinin modellenmesine çalışılmıştır. Analizler sonucunda, sürücülerin yaş ve tecrübeleri arttıkça güvenlik algılarının da arttığı görülmüştür. Güvenlik ölçeği değerinin 39~50 arasında değiştiği; buna bağlı olarak, başlangıç tepki sürelerinin uzadığı ve sinyalize kavşaklardaki ortalama taşıt gecikmelerinin de yaklaşık %20 oranında arttığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

sinyalize kavşak, sürücü tepki süresi

PDF

___

[1] Theeuwes, J., Hagenzieker, M. P. 1993, Visual search of trafficscenes: On theeffect of locationexpectations, InA.Gale., et al (Eds.), Vision in Vehicle IV (149- 158). Amsterdam: North Holland. Thesis Department of Civil and Structural Engineering, University of Sheffield.
[2] Owsley, C.,Ball, K., Sloane, M.E., Roenker, D.L., Bruni, J. R. 1991, “Visual cognitive correlates of vehicle accidents in older drivers”, Psychology and Aging, 6 (3),pp. 403-415.
[3] Bukasa, B., Wenninger, U. & Brandstatter, C. (1990),Validierung verkehrpsychologischer Testverfahren, Kleine Fachbuchreihe,25. Austrian Road Safety Board. Vienna: Listeras edition.
[4] Karner, T. & Neuwirth, W. (2001), Validation of traffic psychology test procedures according to driving samples, Yayınlanmamış proje ön raporu.
[5] Smith, D. I. & Kirkham, R. W. (1982), Relationship between intelligence and driving record, Accident Analysis & Prevention, 14(6), pp. 439-442.
[6] Sümer, N. & Özkan, T. (2002), Sürücü davranışları, becerileri, bazı kişilik özellikleri ve psikolojik belirtilerin trafik kazalarındaki rolleri, Türk Psikoloji Dergisi, 17 (50), pp. 1-22.
[7] Amado, S., Koyuncu, M. & Kaçaroğlu, G. (2004), Güvenli sürücülüğün değerlendirilmesinde etkili olan faktörler: Sürücünün demografik özellikleri, deneyimi, kişilik özellikleri ve psiko-teknik değerlendirme, Türk Psikoloji Dergisi, 19(53),pp. 23-43.
[8] Transportation Research Board (TRB)(2010), Highway capacity manual. Washington, D.C.: Transportation Research Board, National Research Council.
[9] Akçelik, R. ve Besley, M. & Roper, R. (1999), Fundemantal relationships for traffic flows at signalized intersections, ARRB Transportation Research Ltd., Research Report ARR 340.
[10] Institute of Transportation Engineers. 1994. Determination of Vehicle Signal Change and Clearance Intervals, Publication IR-073, Washington, D.C.
[11] Clement, S. J.; Taylor, M. A. P.; Yue, W. L. 2004. Simple platoon advancement: a model of automated vehicle movement at signalized intersections, Transportation Research Part C, 12, 293-320.
[12] Li, H.; Prevedouros, P. D. 2007 Detailed observations of saturation headways and start-up lost time, Transportation Research Board of National Academies, Journal of Transportation Research Board 1802, 44-53.
[13] Çalışkanelli, S. P. (2010), Sinyalizasyon sistemlerinden ayrılan araçların takip aralığı dağılımının incelenmesi, DEÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
[14] Lajunen, T., & Summala, H. (1995),Driving Experience, Personality, and Skill and Safety Motive Dimensions in Drivers’ Self-assessments, Personality and Individual Differences, 3, pp. 307-318.
[15] Lajunen, T., & Özkan, T. (2004), Kültür, Güvenlik Kültürü, Türkiye ve Avrupa’da Trafik Güvenliği, Tubitak Proje No: SBB-3023, Ankara.
[16] Sümer, N., Ayvaşık, H.B., Er, N. (1999-2003), Sürücü seçme ve değerlendirme için bilgisayar destekli psikoteknik test sistemi geliştirme projesi, TÜBİTAK-BİLTEN ve METEKSAN LTD. A.Ş. tarafından desteklenmiştir.
[17] Lajunen, T., and Parker, D., ”Are Aggressive People Aggressive Drivers? A Study of the Relationship Between Self-reported General Aggressiveness, Driver Anger and Aggressive Driving” Accident Analysis and Prevention, volume 33, p. 243-255 (2001).
[18] Summala, H., Modeling Driver Behavior: A Pessimistic Prediction?, ed: L. Evans and R. C. Schwing , Human behavior and traffic safety, Plenum, New York, (1985). pp. 43-65.
[19] Summala, H., “Risk Control Is Not Risk Adjustment: The Zero-risk Theory of Driver Behaviour and Its Implications. Special Issue: Risky Decision-making In Transport Operations” Ergonomics, volume 31, p. 491-506 (1988).
[20] TSS-Transportation Simulation Systems, Aimsun 6.1 User Manual, 2005-2010.
[21] Çalışkanelli S. P., Özuysal M, Figen C., Tanyel S,"Sinyalize Kavşaklardaki Başlangıç Tepki Süresinin İncelenmesi"10. Ulaştırma Kongresi, İzmir, 167-177, 2013.
[22] Çalışkanelli, S.P.; Tanyel, S. Sinyalize Kavşaklarda Doygun Akım Değerinin İrdelenmesi, İMO Teknik Dergi, (Basım Aşamasında, Ocak 2018’de basılacaktır), 2017.