Gökhan MARIM, Yakup DARAMA, Zafer BOZKUŞ

Borulu Sulama Şebekeleri Optimizasyonu

Borulu sulama şebekeleri ülkelerin tarımsal ürün yetiştirmesinde ve su tasarrufunda en önemli sistemlerdir. Günümüzde tarımsal amaçlı sulama, su tüketiminin en yüksek olduğu sektördür. Ülkemizde tarım sektörünün kullandığı su miktarı su potansiyelimizin %73 oranındadır. Ülkemizde ve genelde Dünyada nüfus artışı nedeniyle tarımsal üretimde su talebinin artması ve su kaynaklarımızın sınırlı olması nedeniyle sürdürülebilir su kaynakları yönetimi zorunlu olmaktadır. Son yıllarda ülkemizde yapılan sulama sistemleri yatırımlarının büyük bir çoğunluğunu, su kaybını ve tarımsal su kullanımını azaltan modern borulu sulama şebekeleri yatırımları oluşturmaktadır. Bu çalışma borulu sulama şebekelerinin tasarımlarının maliyet ve istenen işletme basınçları açısından optimum koşullara ulaşmasına odaklanmıştır. Optimizasyon problemi çözümünde doğrusal programlama yöntemi olan “Simplex Methodu” kullanılmış ve bu optimizasyon yazılımı DSİ borulu sulama şebekeleri için uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

sulama, borulu şebeke, optimizasyon, doğrusal programlama, simplex method

PDF

___

1 Adebe A.J., Solomatine D.P. 1998. Application of global optimization to the design of pipe networks
2 Alandi P.P., Alvarez J.F.O., Benito J.M.T.M., 2006, Optimization of irrigation wate distribution networks, layout included , , Science Direct
3 Clements J.A., 1989, “Process Capability Calculations for non-normal distributions”, Quality Progress, Vol. 22, pp.95-100
4 Collins M.,Cooper L., Helgason R., Kennington J., LeblancL. 1978, Solving the Pipe Network Analysis Problem Using Optimization Techniques,
5 Çakmak B., Yıldırım M., Aküzüm T, 2008, Türkiye'de Tarımsal Sulama Yönetimi, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi.
6 Dal H., 2014. Sulama Şebekelerini Projelendirme Esasları Hakkında Genel Bilgiler, DSİ Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Proje Semineri Ders Notları
7 Darama, Y., 2009, Introduction to Irrigation and Drainage Engineering”, Lecture notes, METU, Civil Engineering Department, 3rd Edition, Ankara, Turkey
8 DSİ’ce İşletilen ve Devredilen Sulama Tesisleri 2005 Yılı Değerlendirme Raporu. 2006, DSİ Gn. Md., İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara.
9 DSİ, 50.Yılında DSİ. 2004, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğü, DSİ İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı, Basım ve Fotofilm Şb.Md.84s. Ankara.
10 Eiger G., Shamir U., Ben-Tal A. 1994, Optimal design of water distribution networks Water Resources Research, Vol. 30 No:9 Pages 2637-2646
11 Jourden L., Corne D.W., Savic D. A Walters G., 2006, LEMMO: hybridising rule induction and NSGA II for multi-objective optimization problems .In Proc of the Eight International Conference on Computing and Control for the Water Industry , vol 2 pp 45-50
12 Knowles J., 2006, ParEGO: a hybrid algorithm with on-line landscape approximation for expensive multiobjective optimization problems.IEEE Transactiona on Evolutionary Computation 10(1),50-66
13 Labye, Y.; Olson, M.A.; Galand, A. y Tsiourtis, N. (1.988). “Design and optimization of irrigation distributions networks.” Irrigation and Drainage nº 44. FAO. Roma
14 Mandl C.E., 1980, A survey of mathenatical optimization models and algorithms for designing and extending irrigation and watewater networks, Forschungsbericht /Research Memorandum No:157
15 Pierro F., Khu S., Savic D., Luigi B. 2008, Efficient multi-objective optimal design of water distrubution networks on abudget of simulations using hybrid algorithms, Enviromental Modelling &Software
16 Rossman, L.A. 1993. EPANET, User’s Manual Risk Reduction Engg.Laboratory, Office of Research &Devt, U.S.Env.Protection Agency, Cincinnati, Ohio
17 Theocharis M.E., Tzimopoulous C.D., Sakelariou M.A., Yannopoulos S.I.,Meletiou I.K., 2010, “Comparative Calculation of Irrigation Networks using Labye’s Method, the linear programming, and simplied nonlinear method”, Mathematical and Computer Modelling Journal, Science Direct, 51, pp. 286-295, Elsevier.
18 Walski, 1987, T.M., Battle of the network models: Epilogue, J. Water Resour. Planning Management, ASCE, V.11382, pp. 191-203
19 Sayan M. 2013. Sulama Şebekelerinde Esneklik (Fleksibilite) Katsayısının Hesaplanması, DSİ Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Proje Semineri Ders Notları syf. 163-168
20 Keleş M.2013. Basınçlı Sulama Şebekelerinde Network Optimizasyon Programının Kullanılması ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi 2013. DSİ Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı Proje Semineri Ders Notları syf. 71-87