Türkiye yaş meyve üretim ve ihracatının son on yıllık döneminin değerlendirilmesi

Türkiye, sahip olduğu iklim ve toprak özellikleri nedeniyle oldukça yüksek düzeyde meyve üretim potansiyeline sahiptir. Son on yıllık ortalama itibariyle; tanmsal üretim değerinde yaş meyve üretim değerinin payının %22, bitkisel üretim değerinin ise %33 olması, meyvecilik sektörünün ülkeye sağladığı ekonomik katkının göstergesidir. Ancak, Dünya'da önemli meyve ihracatçıları arasında yer alabilmek için üretim tek başına yeterli olamamaktadır. Üretim kadar ihracat değerinin de yüksek olması gerekmektedir. Üretim açısından potansiyeli yüksek olarak değerlendirilen Türkiye'nin, meyve ihracat verileri incelendiğinde ise istenen düzeyde olmadığı anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de yaş meyve üretim ve ihracatının son on yıllık döneminin SWOT analiziyle değerlendirilmesidir. Bu bağlamda ortaya çıkan gelişmeler, son on yıllık dönem itibariyle incelenmiş, sektörün üstün ve zayıf yanlan belirlenmiş, tehditler ve gelişmeyi hızlandırabilecek fırsatlar ortaya konmuştur. Çalışmada çeşitli kurum ve kuruluşlardan elde edilen yaş meyve üretim ve ihracat verileri temel istatistiki yöntemlerle değerlendirilmiştir. Buna göre, Türkiye, meyve yetiştiriciliğinde erkenciliğin sağlanabilmesi, tarımsal işgücü ücretlerinin diğer bazı ülkeler göre düşük olması ve büyük pazar konumundaki ülkelere yakın olması gibi üretim ve ihracat açısından önemli fırsatlara sahiptir. İhracat yapılan ülkelerin kalite ve standart taleplerinin karşılanamaması, zirai ilaç kalıntılannm yüksek olması, güçlü bir pazarlama organizasyonun olmayışı, ihracat teşviklerinin ve AR-GE kaynaklarının yetersizliği ise başlıca kısıtlar olarak belirlenmiştir.

Evaluation of Turkey's fresh fruits production and exportation over the last decade

Due to Turkey has suitable climate conditions and land structure, the potential of fresh fruits production is comparati vely high level. According to the average of the last decade, the shares of fresh fruits production value in agricultural production value and in the plant production value are 22 % and 33 % respectively, those rates show the importance of fresh fruits sector in the Turkey's economy. However, the high production level is not enough by itself, for being an important exporter counrty in all over the world. Although Turkey has avaible production potential, when analyzed the fresh fruits export data, it could be noticed that it has not desired level. The aim of this study, is to evaluate the improvements in Turkey's fresh fruits production and exportation by using the SWOT analysis over the last decade. In this context, evaluating of the threats which impending the improvements, the opportunities which speeding up the improvements, strength and weaknesses of the sector are exaimed over the last decade. In the study, the fresh fruits production and exportation data, which was gathered from different sources, is evaluated by using the basic statistic methods. According to this, Turkey has opportunities in production and exportation of fresh fruits such as the ability of early breeding fruit production, low agricultural labor cost by the side of other some countries and being proximity to the foreign market. On the other hand, the main strengths are that Turkey can not meet the requests on quality and standard of the importer countries, the high quantity of agricultural pesticide residue, lack of the stong marketing organization, deficieny of exporting supports and R&D source.

PDF

___

Akbay, C., Candemir, S., ve Orhan, E., 2005. Türkiye'de Yaş Meyve ve Sebze Ürünleri Üretim ve Pazarlaması, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, Sayı: 2, Kahramanmaraş, s. 96-107.

Akdeniz ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, 2008. 2007/2008 Ocak-Aralık Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birliği Değerlendirme Raporu, Mersin.

Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, 2009. 2008/2009 Ocak-Aralık Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birliği Değerlendirme Raporu, Mersin.

Altıntaş, G., Boran, Ş., 2009. Türkiye'nin Tarım Ürünleri Pazarındaki Yeri ve Çözüm Önerileri, İzmir Ticaret Odası AR-GE Bülteni, İzmir.

Artukoğlu, M., Güneş E., Kızılaslan, H., Şengül, H., 2009. Tarımsal Girdi Kulanımı ve Politikaları, www.zmo.org.tr, |Erişim:05.04.2011]

Burçak, A., Delen, N., Durmuşoğlu, E., Güncan, A., Güngör, N., 2005. Türkiye'de Pestisit Kullanımı, Kalıntı ve Organizmalarda Duyarlılık Azalışı Sorunları, Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongre, Ankarar

Demirbaş, N., 1994. Türkiye'de ve Özellikle Ege Bölgesinde MeyveSebze İşleme Sanayinin Mevcut Üretim ve Pazarlama Yapısının Analizi ve Sektörün Geliştirilmesi Olanakları Üzerine Bir Çalışma, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmit.

Devlet Planlama Teşkilatı, 2004. II. Tarım Şurası, Üretim ve Pazarlama Komisyon Raporu, Ankara.

Devlet Planlama Teşkilatı, 2007. Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) Bitkisel Üretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.

İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005. Yaş Meyve Sebze Raporu, Ankara.

İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2008. Yaş Meyve Sebze Raporu, Ankara.

İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2010. Fresh Fruits and Vegetables Report, Ankara.

Kanber, R., Kapur, B., Tekin, S., 2008. İklim Değişiminin Tarımsal Üretim Sistemleri Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesine Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: ICCAP Projesi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Adana.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 2005. Tarımsal Araştırma Master Plan Revizyonu, Tarımsal Araştırma Genel Müdürlüğü, Ankara.

Türkiye İstatistik Kurumu, 2000-2007. Tarımsal Yapı Üretim, Fiyat, Değer.

Türkiye İstatistik Kurumu, 2008. 1989-2008 Tarım İstatistikleri özeti.

Türkiye Yaş Meyve Sebze Portalı, 2009. Yaş Meyve Sebze Sektör Raporu.

Vural H., 2006. Yaş Meyve Sebze Pazarlaması ve Toptancı Halleri, Uludağ Ziraat Fakültesi Tarım ve Mühendislik Dergisi, Sayı:78-79, Bursa.

WEB SİTELERİ

Food and Agriculture Organization, 2000-2009. http://www.fao.org/,[ Erişim: 22.12.2010]

Türkiye İstatistik Kurumu, 2008-2009. http://www.tuik.gov.tr/, [Erişim: 24.12.2010]

Türkiye İhracatçılar Meclisi, 2000-2009. http://www.tim.org.tr/, [Erişim: 19.12.2010]

Türkiye Yaş Meyve Sebze Portalı, 2009. http://www.ysm.org.tr/, [Erişim: 23.12.2010]