Küreselleşme sürecinde tarım kooperatifleri ve küreselleşmenin tarım kooperatiflerine etkisi

Küreselleşme; ülke sınırlarının olmadığı, emeğin, sermayenin, insanların, üretim faktörlerinin, malların ve hizmetlerin sınır tanımadan dolaşmasıdır. Sınırların ortadan kalkması, ulusal ve uluslararası mal ve hizmet piyasalarında rekabeti arttırmıştır. Artan rekabet tüm sektörleri etkilediği gibi kooperatifleri de etkilemiştir. Böylece, birçok ülkedeki kooperatifler küreselleşmenin yarattığı fırsatlardan yararlanmak ve sakıncalarını en aza indirmek amacıyla yatay ve dikey bütünleşme yoluna gitmişlerdir. Araştırmada Türkiye'deki tarım kooperatifleri incelenmiş ve küreselleşmenin tarım kooperatiflerini etkileyip etkilemediği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Küreselleşme, Türkiye'deki tarım ve tarım dışı kooperatifleri bir taraftan olumlu etkilerken diğer taraftan da olumsuz etkilemiştir. Örneğin; ulaşım, iletişim ve bilgi teknolojisindeki gelişmeler sayesinde, kooperatifler ortaklarına daha kaliteli, daha hızlı ve daha ucuz hizmetler sunmaya başlamışlardır. Ancak, küreselleşme süreci içerisinde tarım kooperatifleri finansman sorunu ve küresel şirketlerin pazar paylarını düşürmesi sorunu ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu sorunları ortadan kaldırmak amacıyla kooperatiflerin uluslararası kooperatifçilik ilkelerini tam olarak uygulamaları ve tarım ve tarım dışı kooperatiflerin finansman ve yönetimine sahip olacağı kooperatifler bankasının kurulması gerekmektedir. Ancak, o zaman ortaklarının korunmasında, iç ve dış pazarlarda pazar payını arttırmada, istihdam sağlamada vb. faaliyetlerde etkili olacaklardır. Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, Tarım Kooperatifleri, Rekabet

Agriculture cooperatives in the process of globalization and the effect of globalization on agriculture cooperatives

Globalization is the spreading of labor, capital, people, production factors, goods and services without limit where there is no boundaries between the countries. The disappearing of borders increased the competition in the national and international goods and service market. The increasing competition affected all the sectors as well as the cooperatives. Consequently, cooperatives in most countries went horizontal and vertical integration in order to take advantages of globalization and to minimise disadvantages. The study examined the agricultural cooperatives in Turkey and tried to display if the globalization affect the agricultural cooperatives or not. Globalization affects agricultural cooperatives and non-agriculture cooperatives positively on the other hand negatively. For example; thanks to the technological advancements on transportation, communication and information technology the cooperatives start to perform more qualified,faster and cheaper services. However, in the process of globalization agricultural cooperatives have faced with the problem of financing and reducing their marketing share by the global companies. In order to eliminate these problems, cooperatives must put into practice the international Cooperatives principles perfectly and it is necessary to establish the cooperatives bank which should have the agricultural and non-agricultural cooperatives' finance and management. However, at that time cooperatives will be effective in the protection of shareholders, increasing its market share in domestic and foreign markets, providing employment etc.

PDF

___

Aktan, O. ve Ataç, K., 2002. Türkiye Ekonomisi, Atatürk'ten Günümüze Türkiye Ekonomisi. Hacettepe Üniversitesi İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara.

Ay, A. ve Yapar, S., 2009. Dünya Ticaret örgütü Tarım Anlaşması ve Türkiye, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Konya.

Agah H. 2009. Tarım Reformu Uygulama Projesi ve Tarımsal Destekleme Politikalarının Gelişimi, Ankara.

DTM., 2007. Tarım Reformu Uygulama Projesi Çevre Yönetim Planı, Ankara.

Balkanlı, A.O., 2000. Küresel Ekonomi Koşullarında Türkiye'nin Dışa Açılması ve Gelişme Sorunu (1980-2002). Filiz Kitabevi, İstanbul.

Bilgin, N. ve Tamyıcı, Ş., 2008. Türkiye'de Kooperatif ve Devlet İlişkilerinin Tarihi Gelişimi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl 10, Sayı 15, Karaman.

Çevik, O., 1999. Kooperatifler Hukuku Uygulaması ve İlgili Mevzuat. Yetkin Yayınları 5. Baskı, Ankara.

Çıkın, A., 2003. Atatürk Dönemi Ekonomi Politikaları ve Kooperatifçilik, Yar Müdafaa-i Hukuk Dergisi, Sayı 62, Ankara.

Demirci, R., 2003. Cumhuriyet Döneminde Ekonomik Gelişme Politikaları, Karınca Dergisi, Sayı 804, Ankara.

Eşkinat, R., 1998. Küreselleşme ve Türkiye Ekonomisine Etkisi. T.C. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No:3, Eskişehir.

Hazar, N., 1990. Kooperatifçilik Tarihi. Türk Kooperatifçilik Eğitim Vakfı Yayınları, Ankara.

Güran, N. ve Aktürk, İ., 2001. Uluslararası İktisadi Kuruluşlar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları, İsparta.

İnan, İ. H., 2008. Türkiye'de Tarımsal Kooperatifçilik ve AB Modeli. İstanbul Ticaret Odası Yayınlan, İstanbul.

Kara, M., 2003. Kooperatifçilik. Eduser Yayıncılık, Bolu.

Karaca, N., 2009.GATT'tan Dünya Ticaret Örgütü'ne, Maliye Dergisi, Sayı: 144, Ankara.

Karluk, R., 1996. Uluslararası Ekonomik Kuruluşlar. Tütünbank Yayınlan, İstanbul.

Karluk, R., 2007. Cumhuriyetin İlanından Günümüze Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşüm. Beta Yayınevi, İstanbul.

Kaymakçı, O., 2007. Kavramsal, Kurumsal ve Tarihsel Açıdan Küreselleşmeye Giriş, Küreselleşme Üzerine Çeşitli Notlar, Ankara, s. 3-52.

Kazgan, G., 2006. Tanzimat'tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

Mishkin, F. S., 2005. Is financial Globalization Benefical. Uris Hail 817, Columbia University.

Morgil, O., 2002. Büyüme ve Sanayileşme Politikaları. Atatürk'ten Günümüze Türkiye Ekonomisi. Hacettepe Üniversitesi İnkılâp Tarihi Enstitüsü. Ankara.

Mülayim, Z.G., 2006. Kooperatifçilik. Yetkin Yayınları, Yenilenmiş Üçüncü Baskı, Ankara.

Orçun, A., 2003. DTÖ Tarım Anlaşması ve Anlaşma Sonrasında Türkiye'nin İzlediği Müzakere Pozisyonu, Dış Ticaret Dergisi, yıl 8, Sayı 28, Ankara.

Özyakışır, D. ve Öztürk, S., 2001. Türkiye Ekonomisinde 1980 Sonrası Yaşanan Yapısal Dönüşümlerin GSMH, Dış Ticaret ve Dış Borçlar Bağlamında Teorik Bir Değerlendirmesi, Mevzuat Der., 8:94, Ankara.

Serin, E., 2004. Şeker Fabrikalarının Özelleştirilmesi ve Pankobirlik. Türk Kooperatifçilik Kurumu Yayınlan, Sayı: 807, Ankara.

Serinikli, N., 2009. Küreselleşmenin Kooperatifler Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Şahin, M. ve Gümüş, M., 2007. Gelişmekte Olan Ülkeler Ve Türkiye Açısından Küreselleşmenin Fırsat ve Tehditleri. Mülkiye Dergisi, Sayı 240. Ankara.

Tufan, A., 1997. Türkiye Ekonomisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Yayınları. Ankara.

Yüksel, M., 2001. Küreselleşme Ulusal Hukuk ve Türkiye. Siyasal Kitapevi, Ankara.

2000 Tarih ve 4572 Sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun.

İNTERNET KAYNAKLARI

Akdemir, S., 2008. Türkiye'de Özelleştirme. www.oib.gov.tr/program, (Erişim Tarihi, 02.05.09).

Şenatalar, B., 2008. Küreselleşme

http://sodev.org.tr/okullar/sdo/ders_notlari/kuresellesme.ht m (02.09.2008)

Yaman, S., 2001. Küreselleşme

http://w3.gazi.edu.tr/web/syaman/kuresellesme2.htm (Erişim Tarihi 16.10.2007).

www.turkforum.net/IMF-Türkiye ilişkiler, (Erişim Tarihi, 29.05.2009).