Trakya Bölgesı̇ Üretı̇cı̇lerı̇nı̇n Süt Sığırcılığı Faalı̇yetı̇nden Vazgeçme Olasılığını Etkı̇leyen Faktörler

Trakya Bölgesi, süt sığırcılığına uygun iklim ve coğrafi koşulları, yüksek süt ve yem bitkisi verimleri, hastalıktan ari bölge olması, İstanbul ve Avrupa gibi önemli pazarlara olan yakınlığı, gelişmiş süt ve süt ürünleri sanayii gibi özellikleri ile Türkiye’de süt sığırcılığı açısından ön plana çıkan bölgelerin başında gelmektedir. Ancak, son yıllarda bölgede süt üretiminin azalış eğilimi gösterdiği dikkati çekmektedir. Bu nedenle, sektörün geleceğinin planlaması amacıyla gerçekleştirilecek çok yönlü araştırmalara ve politikalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu kapsamda, Trakya Bölgesi’nin üç ilinde (Kırklareli, Edirne ve Tekirdağ) süt sığırcılığı faaliyetiyle ilgilenen 140 üretici ile yüz yüze anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın önemli amacı bölge üreticilerinin süt sığırcılığından vazgeçme olasılığına etki eden faktörlerin belirlenmesi ve sektörde sürdürülebilirliğin sağlanması için gerekli politika önerileri sunulmasıdır. Üreticilerin büyük çoğunluğu köylerinde veya yakın çevrelerinde hayvan sayısının, hayvancılıkla uğraşan üretici sayısının ve süt üretiminin azaldığını gözlemlediklerini ifade etmişlerdir ve bu gözlemler istatistiksel verilerle de uyumludur. Görüşülen üreticilerin %52.1’i gelecekte süt sığırcılığına devam etmeyi düşünürken, %47.9’u vazgeçme eğilimindedir. Üreticilerin süt sığırcılığından vazgeçip/vazgeçmeme olasılığını etkileyen faktörlerin belirlenmesinde lojistik regresyon modelinden yararlanılmıştır. Model sonuçlarına göre, üreticilerin süt sığırcılığından vazgeçme olasılığını işletme ölçek büyüklüğü, arazi varlığı, tarımsal üretim tecrübesi, bitkisel üretimin toplam gelir içindeki payı ve son yıllarda süt verimini arttırma durumları etkilemektedir. Araştırma sonucunda, bölgede özellikle gençlerin üretime devam etmesini sağlayacak önlemler alınması ve ölçeğe göre farklı yapısal politika araçlarının uygulanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

süt sığırcılığı, trakya bölgesi, lojistik regresyon, üretici davranışları

Factors Affecting the Probability of Dairy Farmers' Giving up the Production in Thrace Region

Thrace region is one of the important regions in terms of dairy farming in Turkey. Nevertheless, it is noteworthy that milk production has shown a downward trend in recent years. In order to plan the future of the sector, there is a need for multidisciplinary research and policies. In this context, the research was conducted face to face with 140 dairy farmers in the Thrace Region (Kırklareli, Edirne and Tekirdağ). The main aim of this research is to determine the factors that affect the probability of the producers to give up dairy cattle farming. More than 84% of the farmers have observed that there has been a decrease in the number of dairy cattle, livestock farmers and the milk production in the region. These observations are also consistent with the official statistical data. 52.1% of the interviewed farmers plan to continue to dairy farming in the future, while 47.9% tend to give up. The logistic regression model was used to determine the factors that affect farmers' possibility of giving up/not giving up on production. According to the results of the model, farm scale, land size, experience of the farmer, the share of crop production in total income and whether increase milk yield in recent years effects farmers' likelihood of giving up/not giving up. It is worth noting that the farmer who is younger and owner of big scale farms are more likely to give up the production. As a result of the research, it is recommended to take precautions to ensure the continuity of production of young farmers and to implement different structural policy instruments according to the farm scale.

Keywords:

dairy farming, Thrace Region, logistic regression, farmer behaviour,

PDF

___

Aldrich, J H, Nelson F D 1984. Linear Probability, Logit and Probit Models. Sage University Paper:45, 95p.
Ata N, Yılmaz H 2015. Türkiye'de Uygulanan Hayvansal Üretimi Destekleme Politikalarının Süt Sığırcılığı İşletmelerine Yansımaları: Burdur İli Örneği, SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(1): 44-54.
Aygül H, Özkütük K 2012. Malatya İli Süt Sığırcılığı ve Sığır Besiciliğinin Yapısı. Adana Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, 2: 7-11.
Bakan Ö, Aydın R 2016. Ağrı İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Özellikleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 47(2): 113-122.
Bakır G, Han F 2014. Yalova İlindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özelliklerini Etkileyen Faktörler: Yetiştirme Faaliyetlerinin Belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 1, 63-67.
Bintaş, H 2011. Trakya bölgesindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal ve ekonomik sorunları üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 52s.
Boz İ 2013. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri. KSÜ Doğa Bil. Dergisi, 16(1): 24-32.
Çukur T 2016. Milas İlçesinde Süt Sığırcılığı Yapan Çiftçilerin Tarımda Kalma Eğilimlerinin Belirlenmesi, 12. Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs 2016, Isparta, 1235-1244.
Demir P, Aral Y, Sarıözkan S 2014. Kars ili Süt Sığırcılık İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Üretim Maliyetleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 25(1):1-6.
Demir P, Aral S 2009. Kars İlinde Faaliyet Gösteren Süt Sığırcılık İşletmelerinin Karşılaştıkları Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 80(3):17-22.
Elmaz Ö, Saatcı M, Metin MÖ, Sipahi C, 2010. Burdur İli Süt Sığırcılığı ve Özellikleri. Burdur, 92s.
Engindeniz S, Savran A.F, Aktürk D, Koşum N, Taşkın T, Kesenkaş H, Gökmen M, Uzmay A 2017. Süt Keçisi Yetiştiriciliğinin Teknik ve Ekonomik Analizi: İzmir, Çanakkale ve Balıkesir İlleri Örneği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 54(2):131-140.
Et ve Süt Kurumu (ESK) 2017. 2016 Yılı Sektör Değerlendirme Raporu. Ankara, 99s.
GTHB 2017a. 2018 Yılı Bütçe Sunumu. 2 Kasım 2017, Ankara, 168s.
GTHB 2017b. İl Tarımsal Yatırım Rehberleri. http://www.tarim.gov.tr/ SGB/TARYAT/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=7 (Erişim: 21.10.2017)
Gündüz O, Dağdeviren M 2011. Bafra İlçesinde Süt Maliyetinin Belirlenmesi ve Üretimi Etkileyen Faktörlerin Fonksiyonel Analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21(2):104-111.
Hosmer D W, Lemeshow S 2000. Applied Logistic Regression. Wiley Interscience Publication, 392p.
İçöz Y 2004. Bursa İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Kârlılık ve Verimlilik Analizi. Tarımsal Ekonomi ve Politika Araştırma Enstitüsü, Ankara, 205s.
Kara A, Kızıloğlu S 2012. Erzurum'da Meraya Dayalı Üretim Yapan Hayvancılık İşletmelerinin Sosyoekonomik Analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 18(2): 69-78.
Kayar Y 2011. Denizli Yöresi Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Barınakların Yapısal Yönden Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 107s.
Kaygısız A, Tümer R, Orhan, H, Vanlı Y 2010. Kahramanmaraş İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri 4. İşletmecilerin Sosyal ve Kültürel Durumları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1): 39-44.
Keskin G, Dellal İ 2011. Trakya Bölgesinde Süt Sığırcılığı Üretim Faaliyetinde Brüt Kar Analizi, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(2):177-182.
Koçyiğit R, Diler, A, Yanar M, Güler O, Aydın, R, Avcı M 2016. Süt sığırcılığı işletmelerinde hayvan sağlığı, veteriner sağlık hizmetleri ve yetiştirici memnuniyeti: Erzurum İli Hınıs İlçesi Örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 3(1): 24-32.
Köseman A, Şeker İ 2016. Malatya İlinde Sığırcılık İşletmelerinin Mevcut Durumu: I. Yapısal Özellikler. Fırat Üniversitesi Sağ.Bil.Vet.Derg. 30(1): 05-12
Mevlâna Kalkınma Ajansı 2015. Süt ve Süt Ürünleri Sektör Raporu. Konya, 67s.
Newbold P 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, New Jersey, 867p.
OECD/FAO 2016. OECD-FAO Agricultural Outlook 2016-2025. OECD Publishing, Paris, 136p.
Önal AR Özder M 2008. Edirne İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine Üye İşletmelerin Yapısal Özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2): 197-203.
Özel R, Binici, T, Sevinç MR, Asoğlu, V, Kaya K, Sevinç G, Şit M 2014. Şanlıurfa Süt Sığırcılığı İşletme Sahiplerinin; Sektörel Memnuniyetleri, Sorunları ve Beklentileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 18(3):13-20.
Özyürek S, Koçyiğit R, Tüzemen, N 2014. Erzincan İlinde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Yapısal Özellikleri: Çayırlı İlçesi Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3):19-26.
Polat M 2017. Hayvancılık Sektörünün TRA2 Bölgesinin Ekonomik Kalkınması Üzerine Etkileri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(2): 631-643.
Soyak A 2006. Tekirdağ İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Bu İşletmelerin Siyah Alaca Süt Sığırı Popülasyonunun Çeşitli Morfolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 123s.
Şahin K, Gürsoy AK 2016. Iğdır İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Sosyo Ekonomik Yapısı. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, TARGİD Özel Sayı, 118-129.
Şeker İ, Tasalı H, Güler H 2012. Muş İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapılan İşletmelerin Yapısal Özellikleri. FÜ Sağ. Bil. Vet. Derg, 26(1): 09-16.
Trakya Kalkınma Ajansı (TKA) 2013. TR21 Trakya Bölgesi Mevcut Durum Analizi Taslağı. 433s.
Trakya Kalkınma Ajansı (TKA) 2017. Orman ve Su Kaynakları, Özel İhtisas Komisyonu Raporu. 66s.
TÜİK 2015. Sayılarla Türkiye (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli). Kenan Çelebi, TÜİK Edirne Bölge Müdürlüğü, 9 Temmuz 2015, 49s.
TÜİK 2016. Bilgi edinme talebiyle gelen bilgiler.
TÜİK 2017a. Hayvancılık İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo .do?alt_id=1002 (Erişim Tarihi: 1 Kasım 2017).
TÜİK 2017b. Bölgesel İstatistikler, https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/ (Erişim Tarihi: 1 Kasım 2017).
TÜİK 2018a. Hayvancılık İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do ?alt_id=1002 (Erişim Tarihi: 1 Şubat 2018).
TÜİK 2018b. Bölgesel İstatistikler. https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/tablo Olustur.do (Erişim Tarihi: 1 Şubat 2018).
TÜİK 2018c. İllere göre sığır sayısı dağılımı (Baş), Haziran 2017, http://www.tuik.gov.tr/HbGetir.do?id=24656&tb_id=3 (Erişim Tarihi: 10 Mart 2018).
Uzmay A 2017. Hayvancılık Sektöründe Uygulanan Politikaların Süt Sığırcılığı İşletmelerine Etkisi Üzerine Üretici Görüşlerinin Saptanması: İzmir İli Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(2):167-175.
Ünalan A, Ceyhan A, Şekeroğlu A, Akyol E 2015. Niğde İli Sığır, Koyun Ve Keçi Yetiştiricilerinin Memnuniyet Düzeylerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 3-5 Eylül, Konya, 358-365s.
Ünalan A, Serbester U, Çınar M, Ceyhan A, Akyol E, Şekeroğlu A, Erdem T, Yılmaz S 2013. Niğde İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Mevcut Durumu, Başlıca Sorunları ve Çözüm Önerileri. Türk Tarım–Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1(2):67-72.
Yercan M, Kınıklı F 2018. Tarımsal Kooperatiflerde Ortakların Yönetime Katılımını Etkileyen Faktörlerin Analizi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Sütçülük Kooperatifleri Örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, (24)2:159-173.
Yılmaz H 2010. Süt Sığırcılığında Kooperatifler Aracılığıyla Desteklemenin Ekonomik ve Sosyal Etkileri: Adana İli Örneği, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 292s.