Bilal BİLGE, Nevin DEMİRBAŞ, Metin ARTUKOĞLU

Türkiye’de Coğrafi İşaretli Gıda Ürünlerinin Gurme Turizmi Açısından Önemi

Türkiye çok sayıda coğrafi işaretli gıda ürünleri ile (Aydın inciri, Malatya Kayısısı, Erzincan Tulum Peyniri, Hatay Künefesi, Giresun Fındığı, Malatya Kayısısı, Kayseri Pastırması, Çorum Leblebisi, Maraş Biberi, Maraş Dondurması, Ezine Peyniri, Ayvalık Zeytinyağı gibi) gurme turizmi açısından önemli bir potansiyeline sahiptir. Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkeler ise gurme turizminin geliştiği ülkeler arasında yer almaktadır. Bu ülkelerde de gurme turizmi kapsamında çikolata, zeytin, zeytinyağı ve peynir gibi yöresel gıda ürünlerine özgü gurme turizm faaliyetleri yapılmaktadır. Söz konusu yöresel ürünlerin bir çoğu coğrafi işarete sahiptir. Coğrafi işaretli ürünler, tüketiciye ürünlerin kalitesi ve spesifik özellikleri hakkında standart sağladığı için, bu ürünlerin üretildiği bölgeler turizm açısından da cazip hale gelebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye için, coğrafi işaretli gıda ürünlerinin, turizm faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve turizm gelirlerinin arttırılmasında önemli olan gurme turizmi açısından incelenmesidir. Coğrafi işaretli gıda ürünleri gurme turizmi kapsamında bir kırsal kalkınma aracı olarak kullanılabilmektedir. Yöresel gıda ürünlerinin üretildikleri bölgelerdeki küçük işletmelerin ekonomik sürdürülebilirliğine yaptığı katkılar yerel ekonominin canlandırılmasını sağlamaktadır. Ekonomik katkılar istihdam nedeniyle pozitif sosyal sonuçlar da yaratabilmektedir. Bu nedenle, coğrafi işaretli gıda ürünlerinin üretimi teşvik edilmeli ve gıda politikaları içerisinde ele alınmalıdır. Bu çerçevede, yerel kalkınmada rol oynayabilecek ve gurme turizmine katkı yapma potansiyeli olan gıda ürünlerinin coğrafi işaret süreçleri desteklenmelidir. Her şeyden önce, gıda ürünlerinin ekonomik, sosyal ve çevresel katkılarının değerlendirildiği bilimsel çalışmaların yapılması yararlı olabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Gurme turizmi, Coğrafi işaret, Yöresel ürünler, Türkiye

Importance of The Geographical Indicated Food Products in Terms of Gourmet Tourism in Turkey

Turkey with numerous geographical indicated food products (Aydin figs, Malatya apricots, Erzincan goat cheese, Hatay kunefe, Giresun hazelnuts, Kayseri bacon, Corum roasted chickpeas, Maras pepper, Maras ice cream, Ezine cheese, Ayvalık olive oil, etc.) gourmet tourism has a significant potential. Countries like Germany, France, Italy and Spain are among the countries where gourmet tourism is developing. In these countries, gourmet tourism activities are carried out for local food products such as chocolate, olives, olive oil and cheese. Most of these local products have a geographical indication. Since geographical indicated products provide the consumer with a standard on the quality and specific properties of products, the regions where these products are produced can become attractive in terms of tourism. The aim of this study is to examine the geographical indicated food products in terms of gourmet tourism, which is important in diversifying tourism activities and increasing tourism revenues. Geographical indicated food products can be used as a rural development tool in the context of gourmet tourism. The contributions of local food products to the economic sustainability of small enterprises in the regions where they are produced provide a stimulation of the local economy. Economic contributions can create positive social consequences due to employment. For this reason, the production of the geographical indicated food products should be encouraged and taken into account in food policies. In this context, the registration of food products with potential to contribute to local development and gourmet tourism should be supported. It can also be useful to conduct scientific studies evaluating the economic, social and environmental contributions of the local food products.

Keywords:

Gourmet Tourism, Geographical Indication, Local Products, Turkey,

PDF

___

Aksoy, M., Sezgi, G., 2015. Gastronomi Turizmi Ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3/3: 79-89.
Anonim, 2013. https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=forums&srcid= (Erişim tarihi: 21.02.2016)
Bakırcı, G.T., Turgay, B., Turhan, K.N., 2017. Bölge Gastronomi Turizmi Üzerine Yöresel Ürün Festivallerinin Etkisi: Urla Örneği, Journal of Tourizm and Gastronomy Studies 5(2): 230:240.
Bird, A., 2011. Wıne + Food = Record Year: Event's Economic Impact Highest Ever, Analysis Finds, Charleston Post And Courier, http://www.crda.org/news/local_news/wine___food___record_year__event_s_economic_impact_highest_ever__analysis_finds-1582, (Erişim Tarihi: 06.07.2017).
Bojnec, S., 2006. Tourism Development in Rural Areas, Council: Extending Article 23 to Products Other Than Wines andSpirits, UNCTAD ICTSD Project on IPRs and Sustainable Development, Issue Paper No:4, France 2004, http://www.ictsd.org/pubs/ictsd series/iprs/CS rangnekar.pdf (Erişim Tarihi: 07.07.2017).
Bucak, T., Aracı, E., 2013. Türkiye’de Gastronomi Turizmi Üzerine Genel Bir Değerlendirme, Balikesir University The Journal of Social Sciences Institute, 16 (30): 203-216.
Cömert, M., Kızılkaya, Ö., Durlu-Özkaya, F., 2009. Türk Mutfağında ve Turizm İşletmelerinde Salebin Yeri. 3. Ulusal Gastronomi Sempozyumu,(17-18.04.2009). Antalya, Türkiye.
Çağlı, I.B., 2012. Türkiye’de Yerel Kültürün Turizm Odaklı Kalkınmadaki Rolü: Gastronomi Turizmi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir (yayımlanmamış).
Çalışkan, V., Koç, H., 2012. Türkiye’de coğrafi işaretlerin dağılış özelliklerinin ve coğrafi işaret potansiyelinin değerlendirilmesi, Doğu Coğrafya Dergisi, 17 (28): 196-205.
Çatır, O, Ay, E., 2018. Ulubey (Uşak) Yöresel Yemeklerinin Gastronomi Turizmi Açısından Değerlendirilmesi, Journal of Tourizm and Gastronomy Studies 6(3): 211-224.
Çukur, F., Çukur, T., 2017. Coğrafi İşaretli Ürünlerin Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi: Muğla İli Örneği, Tarım Ekonomisi Dergisi, 23 (2): 187-194.
Durlu-Özkaya, F., Can, A., 2012. Gastronomi Turizminin Destinasyon Pazarlamasına Etkisi, Türktarım Dergisi, 206: 28-33.
Green, P.G., Dougherty, M.L., 2009. Localizing Linkagesfor Food and Tourism: Culinary Tourism as a Community Development Strategy. Community Development, 39(3), 148-158.
Gül, K., Erdem, B., Gül, M., 2013. Yerel Festivallerin Etkinliğine Bağlı Ziyaretçi Kazanımları: Sındırgı Yağcıbedir Festivali Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 18(2): 213-239.
Gülen, M., 2017. Gastronomi Turizm Potansiyeli ve Geliştirilmesi Kapsamında Afyonkarahisar İlinin Değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi.1(1), 31-47.
Gürel, E. , Gürler, A.Z., Nabalı, B., Ayyıldız, B., 2016. Coğrafi İşaretlerin Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi: Tokat İli Örneği, XII. Tarım Ekonomisi Kongresi 25-27 Mayıs, 1049-1058.
Güzel, G., Ünver, G., 2015. Destinasyon Pazarlama Aracı Olarak “Gastronomi Turizmi”:İstanbul’un Gastronomi Turizmi Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma, Journal of Tourizm and Gastronomy Studies 3(2): 63-73.
Henderson, J.C., 2009. Food Tourism Reviewed, British Food Journal, 111(4): 317-326.
Kan, M., 2011. Yerel Düzeyde Ekonomik Kalkınmada Coğrafi İşaretlerin Kullanımı ve Etkisi; Akşehir Kirazı Araştırması, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Estitüsü, Ankara (yayımlanmamış).
Kantaroğlu, M., Demirbaş, N., 2018. Türkiye’de Coğrafi İşaretli Gıda Ürünleri Üretim Potansiyelinin Değerlendirilmesi, VIII. International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series, Plovdiv/Bulgaria, (April 21-22, 2018), 514-520.
Kivela, J., Crotts, J.C., 2005. Gastronomy Tourism: A Meaningful Travel Market Segment. Journal of Culinary Science and Technology. 4(2-3): 39-55.
Kocaman, M., Kocaman, E.M., 2014. The Importance of Cultural and Gastronomic Tourism in Local Economic Development: Zile Sample. International Journal of Economics and Financial Issues.4(4): 735-744.
Lopez-Guzman, T., Canizares, S.S., 2011. Gastronomy, Tourism and Destination Differentiation: A Case Study in Spain. Review of Economic& Finance, 63-72.
Manisa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2017. http://www.manisakulturturizm.gov.tr (Erişim Tarihi: 10.07.2017).
Mckercher, B., Okumuş, F., Okumuş, B., 2008. Food Tourism as a Viable Market Segmet: It’s All How You Cook The Numbers. Journal of Travel and Tourism Marketing, 25(2):137-148.
Nanayakkara, T., 2011. Role of Intellectual Property in Enhancing the Competitiveness of the Tourism Industry. https://www.wipo.int/export/sites/www/sme/en/documents/pdf/tourism_ip.pdf (Erişim Tarihi: 15.07.2017).
Nordin, S., 2003. Tourism Clustering and Innovation (Paths to Economic Growth and Development). European Tourism Research Institute. Sweden: Mid-Sweden University 14: 56-72.
Olgun, F.A, Sevilmiş, G., 2017. Uluslararası Düzeyde Coğrafi İşaretler, Yaratılan Ekonomik Değer ve Türkiye’deki Sistemin Değerlendirilmesi, Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(2): 205-213.
Orhan, A., 2010. Yerel Değerlerin Turizm Ürününe Dönüştürülmesinde “Coğrafi İşaretlerin” Kullanımı: İzmit Pişmaniyesi Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 21(2): 243-254.
Öney, H., 2013. Gastronomi Turizmi. S. Bahçe (Ed.). Alternatif Turizm İçinde. Anadolu Üniversitesi Yayınları: Eskişehir, 158-188.
Öz, H., Dönmez, B., 2018. Yerel Gıda ve Coğrafi İşaretleme Kapsamında Süryani Şarabı’nın Değerlendirilmesi, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi 2(2): 260-269.
Özdemir, B., Aktaş, A., 2007. Otel İşletmelerinde Mutfak Yönetimi, Ankara, Detay Yayıncılık.
Özleyen, E., Tepeci, M., 2017. Manisa’da Yöresel Yemeklerin ve Lezzetlerin Turizmin Gelişimine Katkısının Belirlenmesi, Turizm Akademik Dergisi, 4(2): 139-152.
Quan, S. Wang, N., 2004. Towards a Structural Model of the Tourist Experience: an Illustration from Food Experience In Tourism. Tourism Management, 25(3): 297-305.
Su, Y., 2015. Reflections on Local Specialties and Gastronomic Tourism, Chinese Studies, 4(1): 15-19.
Şahin, G.G., Ünver, G., 2015. Destinasyon Pazarlama Aracı Olarak ‘Gastronomi Turizmi’: İstanbul’un Gastronomi Turizmi Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2): 63-73.
Şentürk, B., 2011. Coğrafi İşaretlerin Ekonomik Etkileri; Mikro ve Makro Açıdan Değerlendirme, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Muğla (yayımlanmamış).
Turhan, K. N., 2017. Bölge Gastronomi Turizmi Üzerine Yöresel Ürün Festivallerinin Etkisi: Urla Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5(2): 230-240.
Üner, H. E., 2014. Her Şey Dahil Sistemde Türkiye Gastronomi Turizmi Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara (yayımlanmamış).