Mevlüt BEYRİBEY, Kemal SÖNMEZ, Belgin ÇAKMAK, Mehmet OĞUZ

Sulama Şebekelerinin izleme ve Değerlendirilmesinde Ortalama ve Yıllık Veri Kullanımı

Sulama şebekelerinde su yönetimi çal ışmalar ı gene! sulama planlamas ı , planl ı su dağıt ı mı ve sulama sonuçlar ı n ı n değerlendirilmesi aşamalar ı n ı içermektedir. Ülkemizde sulama sonuçlar ı değerlendirme çal ışmalar ı nda uzun y ı llar ortalamas ı iklim faktörleri ile Bianey - Criddle yöntemine göre hesaplanan sulama suyu ihtiyac ı değerleri kullan ı lmaktad ı r. Ülkemizde yağışı n bölgeler itibariyle önemli farkl ı l ı k göstermesinden dolay ı değerlendirme çal ışmalar ı nda ortalama iklim faktörterinin kullan ı lmas ı gerçek sonuçlar ı vermemektedir. Bu çal ışmada, ortalama ve y ı ll ı k veriyle hesaplanan sulama suyu ihtiyaçlar ı 21 bölgeye ait 118 sulama şebekesinde değerlendirilmiş şebekelerin °k 46' s ı nda fark önemli bulunmuştur. Ekonomik bir izleme değerlendirme sistemi için bitki su tüketiminin uzun y ı llar ortalamas ı iklim faktörleri ile, sulama suyu ihtiyac ı n ı n tahmininde ise yı ll ı k yağış değerlerinin kullan ı lmas ı n ı n yararl ı olacağı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sulama suyu ihtiyac ı , sulama şebekelerinde izleme ve de ğerlendirme

Use of Average and Annual Data for Monitoring and Evaluation of Irrigation Schemes

Water management in irrigatior ı schemes contain stages of general irrigation planning, planned water distribution and evaluation of irrigation results. Average climatical factors of long years and irrigation water requirement values caiculated by Bianey - Criddle method have been using in evaluation studies of irrigation results in Turkey. Since precipitation shows significant differences with respect to regions use of average climatical factors in evaluation studies does not give actual results. In this study, irrigation water requirement calculated using both average and annual data were determined in 118 irrigation schemes of 21 regions and differences in 46 % of this schemes were significant. Therefore, for an economic monitoring and evaluation system, estimation of crop water requirement using climatical factors of long years and irrigation water requirements depending on annual precipitation were determined to be advantageous.

Keywords:

Irrigation water requirement, monitoring and evaluation of irrigation schemes.,

PDF

___

Anonim, 1984 - 1993. DSİ 'ce İşletilen Sulama Tesisleri Değ erlendirme Raporu. DSI Genel Müdürlüğü Işletme ve Bak ı m Dairesi Ba şkanl ığı Yay ı nlar ı , Ankara.
Beyribey, M., A. Balaban, T. Aküzüm, I. Girgin, B. Çakmak, 1995. Sulama Sistemlerinde Performans Değerlendirme-de Bir Yaklaşım. 5.Ulusal Kültürteknik Kongresi Bildirileri, Antalya.
Beyribey, M., B. Çakmak, 1996. Sulama Projelerinin izleme ve Değerlendirilmesi. TOPRAKSU Dergisi 96/1,.Ankara.
Beyribey, M.1997. Devlet Sulama Şebekelerinde Sulama Sistem Performans ı nın Değerlendirilmesi. A.Ü.Ziraat Fakültesi Yay ı nlar ı (Bask ı da), Ankara.
Clemmens, A.J. ve M.G.Bos. 1990.Statistical Methods for Irrigation System Water Delivery, Performance Evaluation. Irrigation and Drainage Systems 4: The Netherlands.
Doorenbos, J., W. O. Pruitt. 1977. Crop Water Requirements. FAO kr. and Drain. Paper 24, Rome.
Doorenbos, J. Ve Kassam, A.H. 1979. Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drain. Paper 33, Rome.
Düzgüne ş , O., T.Kesici, O.Kavuncu, F.Gürbüz, 1987. Araştı rma ve Deneme Metodlar ı (istatistik Metodlar ı - Il), A.O. Ziraat Fakültesi Yay ı nlar ı : 1021, Ders Kitab ı : 295, Ankara.
Güngör, Y., O. Y ı ld ı r ı m. 1989. Tarla Sulama Sistemleri. Ank. Üniv. Ziraat Fakültesi. 1115, Ankara.
Kodal S., M.F.Selerı ay, F.K.Sönmez, Y.E.Y ı ld ı r ı m, 1997. Sulama Suyu ihtiyac ı Açı sından Su Tüketimi ve Ya ğış Analizi (bask ı da), Tar ı m Bilimleri Dergisi, Ankara.
Murray-Rust, D.H. ve W.B. Snellen. 1993. Irrigation System Performance Assessment and Diagnosis. IMI, Colombo, Sri Lanka.
Nijman, C. 1993. A Management Perspective on the Performance of the Irrigation Subsector. IIMI, Colombo, Sri Lanka.
Özgenç, N., F. C. Erdoğan. 1988. DSİ Sulamalarında Bitki Su Tüketimleri ve Sulama Suyu ihtiyaçlar ı . DSI I şletme Bak ı m Dairesi Ba ş kanl ığı Yay ı nlar ı , Ankara.