Sakaryabaşı Çifteler-Eskişehir Batı Göleti'nde Kalsiyum-Fosfat Etkileşimi

Bu araştı rma Sakaryaba şı -Çifteler Bal ı k Üretim ve Ara şt ı rma istasyonu'nun su ihtiyac ı n ı karşı layan Bat ı Göleti'nde yürütülmü ştür. °trafik ve sert sulu gölette, belirlenen bir istasyondan 2000 y ı l ı n ı n temmuz ve ekim ayları nda, 2001 y ı l ı n ı n ocak ve nisan aylar ı nda al ı nan su ve sediment örneklerinde kalsiyum düzeyleri belirlenmi ştir. Sedimentin yüksek düzeyde kalsiyum 276,23-297,67 pg/g KA bar ı nd ı rd ığı ve gölet suyunun kalsiyum konsantrasyonunun 59,75- 80,25 mg/I , sedimentin hemen üst bölümündeki su ile sediment gözenek suyuna göre daha fazla oldu ğu bulunmuştur. Gölet suyu toplam filtre edilebilir ortofosfat de ğerlerinin, sediment gözenek suyu toplam filtre edilebilir ortofosfat değerlerinden düşük olması , fosfat ı n kalsiyumla birleşip çökmesi şeklinde aç ı klanabilir. Fosfat ı n sediment-su aras ı ndaki değişiminde pH ve su sı caklığı n ı n etkisi de tartışı lm ıştı r.

Anahtar Kelimeler:

Sakaryaba şı Bat ı Göleti, kalsiyum, filtre edilebilir ortofosfat, sediment, pH

Interaction of Calcium-Phosphate in Sakaryabaşı Çifteler-Eski şehir West Pond

This research was carried out in West Pond which supplies water to the Sakaryaba şı Fish Culture and Research Station. Calcium levels were determined in water and sediment samples taken from the station in the hard water eutrophic pond in 2000 july, october , 2001 january, april . Pond's sediment had a high calcium level 276,23- 297,67 pgg-1dw and pond water calcium concentrations 59,75-80,25 mg 1 -1 were higher than overlying and porewater calcium. The lower level of total fı ltrable orthophosphate in pond water than that of porewater could be explained by coprecipitation of phosphate with calcium. The effects of pH and water temperature on the exchange of phosphorus between water and sediment were also discussed.

Keywords:

Sakaryabaşı West Pond, calcium, total fı ltrable orthophosphate, sediment, pH,

___

Ann, Y., K. R. Reddy and J. J. Delfino, 2000. Influence of chemical amendments on phosphorus immobilization in soils from a constructed wetland. Ecological Engineering, 14, 157-167.
Anonymous, 1975. Standart methods for the examination of water and wastewater. Jonn D., Ducas Co., p.1-1193, USA.
Ayd ı n, F., R. Tunca, H. Yavuzcan Yı ld ı z and O. Kul, 2000. Nephrocalcinosis in intensively reared rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). The israeli Journal of AquacultureBamidgeh, 52 (3) 111-117.
Boers, P., T. E. Cappenberg and W. Raaphorst, 1993. The third international workshop on phosphorus in sediments. Hydrobiologia, 253, xi-xviii.
Boström, B., J. M. Andersen, S. Fleischer and M. Jansson, 1988. Exchange of phosphorus across the sediment-water interface. Hydrobiologia, 170, 229-244.
Cerco, C. F. 1989. Measured and modelled effects of temperature, dissolved oxygen and nutrient concentration on sediment-water nutrient exchange. Hydrobiologia, 174, 185-194.
Cole, G. A. 1983. Textbook of Limnology. The C. V. Mosby Company St. Louis, 401 p, Toronto, London.
Diaz-Espejo, A., L. Serrano and J. Toja, 1999. Changes in sediment phosphate composition of seasonal ponds during filling. Hydrobiologia, 392, 21-28.
Enell, M. and S. Löfgren, 1988. Phosphorus in interstitial water: methods and dynamics. Hydrobiologia, 170, 103-132.
Güven, F. 1996. Sakaryabaşı Kaynaklar ı n ı n Çevresel Izotop Hidrolojisi incelemesi. Hacettepe Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisli ği Anabilim Dal ı , Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
lstvanovics, V. 1988. Seasonal variation of phosphorus release from the sediments of shallow lake Balaton (Hungary). Wat. Res., 22. (12) 1473-1481.
lstvanovics, V., S. Herodek and F. Sz ı lagyi, 1989. Phosphate adsorbtion by different sediment fractions in Lake Balaton and its protecting reservoirs. Wat. Res., 23 (11) 1357-1366.
Kacar, B. 1995. Bitki ve Toprağı n Kimyasal Analizleri 3. Toprak Analizleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Eğitim Araşt ı rma ve Geliştirme Vakfı Yay ı nları No: 3.
Marsden, M. W. 1989. Lake restoration by reducing external phosphorus loading: The influence of sediment phosphorus release. Freshwater Biology, 21, 139-162.
Murphy, T. P., K. J. Hall and I. Yesaki, 1983. Coprecipitation of phosphate with calcite in a naturally eutrophic lake. Limnol. Oceanogr., 28 (1) 58-69.
Premazzi, G. and A. Provini, 1985. Internal P loading in lakes: A different approach to its evaluation. Hydrobiologia, 120, 23- 33.
Prepas, E. E., T. P. Murphy, J. M. Crosby, D. T. Walty, J. T. Lim, J. Babin, and P. A. Chambers, 1990. Reduction of phosphorus and chlorophyll a concentrations following CaCO3 and Ca(OH)2 additions to hypereutrophic Figure Eight Lake, Alberta. Environ. Sci. Technol., 24 (8) 1252- 1258.
Pulatsü, S., A. Akçora ve F. K. Toksoy, 2001. Sakaryaba şı Bat ı Göleti'nin besin düzeyine sedimentin etkisi. Ankara Only. Ziraat Fak. Tar ı m Bilimleri Dergisi, 8 (2) 128-134.
Rzepecki, M. 1997. Bottom sediments in a humic lake with artificially increased calcium content: Sink or source for phosphorus? Water, Air and Soil Pollution, 99, 457-464.
Stumm, W. and J. J. Morgan, 1970. Aquatic Chemistry. An introduction emphasizing chemical equilibria in natural waters. Wiley-Interscience, 583 p, USA.