Ankara Koşulları nda Kış l ı k Yetiştirilen Fi ğ Türlerinin Vicia spp. Baz ı Verim Komponentlerinin Belirlenmesi

Ülkemizde tek y ı ll ı k baklagil yem bitkileri içinde tar ı rtı l en yayg ı n olarak yap ı lan fiğlerdir. Bu çal ışma Ankara koşulları nda k ış i ı k olarak yetiştirilen 3 fiğ türünün tane verimi ve verim komponentlerini belirlemek amac ı ile 1996-1998 y ı lları aras ı nda yürütülmü ştür. Iç Anadolu bölgesinde tane ve ye ş il yem elde etmek amac ı ile kullan ı lan adi fiğ Vicia sativa , Macar fiğ i Vicia pannonica , ve tüylü fiğ Vicia villosa türleri A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalar ı nda kış l ı k olarak ekilmiş ve normal bak ı m iş lemleri yap ı larak yetiştirilrniştir. Tesadüf parselleri deneme desenine göre kurulan çal ışmadan elde edilen sonuçlara göre bitki boyu 104.00-140.85 cm, dal say ı s ı 2.85-3.76 adet, çiçeklenme süreleri 146-153 gün, ilk meyve bağ lama yüksekliği 58.1-71.5 cm, bitkide bakla say ı s ı 16.78-29.51 adet, baklada tohum say ı s ı 4.2-5.8 adet, bakla boyu 2,64-5.00 cm, tane verimi 126.35 —162.53 kg/da, bin tane a ğı rl ığı 39.77- 44.54, hasat indeksi % 24.30-28.05 aras ı nda bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Adi fi ğ , Macar fiğ i, tüylü fiğ , verim komponentleri

Deterrnination of Some Yield Components of Winter Vetch Species Vicia spp. Grown in Ankara Conditions

Vetch is one of the most widespread annual legume cultivated in our country. This research was conducted to determine seed yields and to observe important characteristics of 3 winter vetch species Vicia spp. in Ankara conditions from 1996-1998. Common vetch Vicia sativa , Hungarian vetch Vicia pannonica and hairy vetch Vicia villosa , grown for seed and hay in Central Anatolia, were sown in autumn and grown using standard agricultural practices. The study incorporated a randomized plot design with 3 replications. The following results were obtained: plant height achieved, 104.00-140.85cm; number of branch, 2.85-3.76; days to flowering, 146-153; first pod height, 58.1— 71.5cm; number of pods per plant, 16.78-29.51; number of seed per pod, 4.2-5.8; pod length, 2.64-5.00cm; seed yield, 126.35-162.53 kg/da; thousand seed weight, 39.77- 44.54g; harvest index, 24.30-28.05%.

Keywords:

Common vetch, Hungarian vetch, hairy vetch, yield components,

___

Aç ı kgöz, E. 1995. Yembitkileri. Uluda ğ Üniversitesi Bas ı mevi, Bursa.
Acı kgöz, E., I. Turgut, and H. Ekiz, 1989. Variation of seed yields and its component in common vetch (Vicia sativa) under different conditions. XVI International Grassland Congress. P.641-642. Nice, France.
Ahlgren, G. H. 1956. Forage Crops. McGraw Hill Book Company, Inc.
Akman, Y. 1990. Iklim ve Bioiklim. Palme Yay ı nları , Mühendislik Serisi:103, Ankara.
Atalay, i. 1994. Türkiye Vejetasyon Coğrafyas ı . Ege Üniversitesi Bas ı mevi, Izmir.
Atsan, S. 1998. Baz ı Fiğ (Vicia sativa L) Çeşitlerinin Ankara Koşulları nda Tar ı msal Karakterleri ve Tohum Verimleri. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bas ı lmamış Yüksek Lisans Tezi.
Balabanl ı , C. 1992. Değişik Ekim Sı kl ığı ve Ekim Zaman ı n ı n Macar Fiğ i (Vicia pannonica Crantz.)n ı n Verim ve Verim Nelerine Etkileri Üzerinde Ara şt ı rmalar. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bas ı lmarn ış Doktora Tezi.
Bucak, B., E. Anlarsal, 1996. Çukurova floras ı ndan toplanan iki fi ğ türü (Vicia sativa L. ve Vicia villosa Roth.) populasyonundan seçilen hatlarda morfolojik ve sitolojik araşt ı rmalar. Türkiye 3. Çay ı r Mera ve Yembitkileri Kongresi, Erzurum.
DIE, 1997. Tarı m Istatistikleri özeti. T.C. Ba şbakanl ı k Devlet Istatistik Enstitüsü. Ankara.
Düzgüneş , O., T. Kesici and F. Gürbüz, 1983. Istatistik Metotlan I. A.Ü. Zir. Fak. Yay. 861, Ders Kit. 229. Ankara.
Elçi, Ş., E. Açı kgöz, 1989. Baklagil (Leguminosae) ve Buğdaygil (Gramineae) Yembitkileri Uygulama Kı lavuzu, Avşaroğlu Matbaas ı , Ankara.
FAO, 1997. Production Yearbook. Food and Agriculture Organization of United Nations.
F ı rı ncloğlu, H. K., N. Karagüllü, S. Ünal, A. M. A. E. Moneim and A. P. S. Beniwal, 1995. Improving feed legumes for the Central Highlands of Turkey. In proceedings of the Regional Symposium on Integrated Crop-Livestock Systems in the Dry Areas of WANA, 6-8 November 1995, Amman, Jordan.
Gençkan, M. S. 1983. Yembitkileri. Ege Üniversitesi Bas ı mevi, Bornova, Izmir.
1CARDA, 1996. Germplasm Program: Legumes, Annual Report for 1996.
Keleş , H. 1994. Baz ı Fiğ Türlerinde Çiçek Tozu özelliklerinin Tohum ve Meyve Karakterleriyle Ili şkisi. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bas ı lmam ış Yüksek Lisans Tezi.
Kün, E., K. Ilisulu, O. Bak ı r, N, Munsuz, 1981. Simpzyum değerlendirmesi., Kuru Tar ı m Bölgelerinde Nadas Alanlar ı ndan Yararlanma Simpozyumu, 28-30 Eylül, Ankara.
Manga, i., Z. Acar and i. Ayan, 1995. Baklagil Yembitkileri. Ondokuz May ı s Üniv. Zir. Fak. Yay. Ders Notu No:7.
Mckee, R. 1952. The Vetches, in Forages (Ed. H.G. Hughes, M.E. Heath ve D.S. Metcalfe). The lowa State Collage Press, Ames, lowa.
Moneim, A. A. E., M. A. Khair and P. S. Cocks, 1990. Growth Analysis, Herbage and Seed Yield of Certain Forage Legume Species Under Rainfed Conditions. J. Agronomy and Crop Science 164, 34-41.
Moneim, A. A. E., M. C. Saxena, 1995. Developing Cultivated Forage Legumes for Improved Yield and Quality to Feed Livestock in the Dry Areas. in Proceedings of the Regional Symposium on integraded Crop-Livestock Systems in the Dry Areas of WANA, Amman, Jordan.
Orak, A., Ş. Elçi, 1990. Trakya bölgesine adapte olabilecek Türkiye fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin belirlenmesi. Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yay. 108. Aras. Yay. No. 32, 95-167.
Sabancı , C. O. 1996. Değ iş ik yörelerden toplanan fi ğlerin (Vicia sativa L.) baz ı karakterler yönünden değerlendirilmesi üzerine bir ara şt ı rma. Türkiye 3. Çay ı r Mera ve Yembitkileri Kongresi, Erzurum.
Şehirali, S. 1986. Tohumluk ve Teknolojisi. A.Ü. Bas ı mevi. Ankara.
Tahtacı oğlu, L., M. Avcı , A. Mermer, H. Şeker and C. Aygün, 1996. Baz ı kış l ı k fiğ çeşitlerinin Erzurum ekolojik ko şulları na adaptasyonu. Türkiye 3. Çay ı r Mera ve Yembitkileri Kongresi, Erzurum.
Tosun, F. 1974. Baklagil ve Buğdaygil Yembikileri Kültürü. Atatürk Üniv. Yay. No. 242. Ziraat Fak. Yay. No. 123, Erzurum.
Tosun, M., M. Altı nbaş , H. Soya, 1991. Baz ı fiğ (Vicia sp.) türlerinin yeşil ot ve dane verimi ile kimi agronomik özellikler aras ı ndaki ilişkiler. Türkiye 2. Çay ı r Mera ve Yembitkileri Kongresi, Izmir.
Yı lmaz, Ş., E. Günel, and T. Sağlamtimur, 1996. Amik ovas ı ekolojik koşulları nda yetiştirilebilecek uygun fiğ (Vicia spp.) türlerinin saptanmas ı üzerinde bir araşt ı rma. Türkiye 3. Çay ı r Mera ve Yembitkileri Kongresi, Erzurum.