Ayaş Ankara Koşullarında Elma, Armut ve Ayvada Bir Yaşlı Fidan Üretiminde ilkbahar Sürgün ve Sonbahar Durgun Göz Aşılarmın Karşılaştırılması

Bu çal ışmada, Ayaş Ankara koş ulları nda elma, armut ve ayvada bir ya şl ı fidan üretiminde ilkbahar sürgün ve sonbahar durgun T göz a şı ları n ı n kullan ı m olanaklar ı , 1996-1998 y ı lları aras ı nda araşt ı rı lm ışt ı r. Ara şt ı rmada, Starkspur Golden Delicious ve Starkrimson elma Malus domestica Borkh. , Akça ve Ankara armut Pyrus communis L. ve Esme ayva Cydonia vulgaris Pers. çeşitleri kullan ı lm ışt ı r. Elma çe şitleri MM 106, armut ve ayva çeş itleri Quince A klon anac ı üzerine a şı lanm ışt ı r. Ara ştı rma sonucunda, durgun a şı da ilkbahar geç donlar ı ndan ve sürgün a şı da sonbahar erken donlar ı ndan zararlanan sürgün oran ı %0.0 olarak kaydedilmiştir. Incelenen tüm özellikler bak ı m ı ndan sonbahar durgun a şı , ilkbahar sürgün a şı ya göre genellikle daha iyi sonuç vermi ştir. Sürgün ve durgun a şı larda aşı tutma oran ı s ı ras ı yla elmada %66.7 ve %99.5; armutta %74.5 ve %96.1; ayvada %38.3-78.3 ve %100.0; tutan a şı larda sürme oran ı elmada %52.2 ve %92.2; armutta °/067.9-92.9 ve %59.7-95.0; ayvada %62.0 ve %91.6; ortalama fidan boyu elmada 0.5-54.09 cm ve 52.10-97.15 cm; armutta 11.91-67.56 cm ve 74.89-82.24 cm; ayvada 0.5-85.70 cm ve 125.85-158.93 cm; ortalama fidan çap ı elmada 2.0-23.2 mm ve 21.0-37.2 mm; armutta 10.4-34.1 mm ve 30.5-44.6 mm; ayvada 2.0-32.1 mm ve 38.5-43.7 mm; I. boy bir yaş l ı fidan oran ı elmada %0.0 ve %0.0-3.3; armutta %0.0 ve %0.0-3.7; ayvada %0.0-12.5 ve %38.1-80.8; II. boy bir ya şl ı fidan oran ı elmada %0.0-1.3 ve %0.0-14.9; armutta %0.0 ve %0.0-5.5 ve ayvada %4.2 ve %16.1'dir.

Anahtar Kelimeler:

Elma, armut, ayva, fidan üretimi, ilkbahar sürgün T göz a şı s ı , sonbahar durgun T gdz a şı s ı

The Comparison of Fall and Spring Budding for One-Year-Old Nursery Tree Production of Apple, Pear and Quince in Aya ş Ankara

In this research, usage possibilities of fall and spring T-budding were investigated for one-year-old nursery tree production of apple, pear and quince in Aya ş Ankara conditions between 1996-1998 years. In this study, 'Starkspur Golden Delicious' and 'Starkrimson' apple Malus domestica Borkh. , 'Akça' and 'Ankara' pear Pyrus communis L. and 'Esme' quince Cydonia vulgaris Pers. cultivars were used. Apple cultivars were budded on MM 106, pear and quince cultivars on Quince A clone rootstocks. At the end of the research, damaged shoot rate because of spring late frosts in fall budding and fall early frosts in spring budding was determined as 0.0%. Fall budding caused generally better results compared with spring budding for investigated all characteristics. Rate of budding success were 66.7% and 99.5°/0 in apple; 74.5% and 96.1°/0 in pear; 38.3-78.3% and 100.0% in quince; rate of shooting in succeeded budding were 52.2% and 92.2% in apple; 67.9-92.9% and 59.7-95.0% in pear; 62.0% and 91.6% in quince; average nursery tree length were 0.5-54.09 cm and 52.10-97.15 cm in apple; 11.91-67.56 cm and 74.89-82.24 cm in pear; 0.5-85.70 cm and 125.85-158.93 cm in quince; average nursery tree diameter 2.0-23.2 mm and 21.0-37.2 mm in apple; 10.4-34.1 mm and 30.5-44.6 mm in pear; 2.0-32.1 mm and 38.5-43.7 mm in quince; one-year-old nursery tree in class I were 0.0% and 0.0-3.3% in apple; 0.0` /0 and 0.0-3.7% in pear; 0.0-12.5% and 38.1-80.8% in quince; one-year-old nursery tree in class II were 0.0-1.3% and 0.0-14.9% in apple; 0.0% and 0.0-5.5% in pear and 4.2% and 16.1% in quince, in the spring and fall budding, respectively.

Keywords:

Apple, pear, quince, nursery tree production, spring T-budding, fall T-budding,

___

Anonim, 1995. Fidan Üretimi ve Da ğı t ı m Talimat ı (1995-1996). T.C. Tarı m ve Köyişleri Bakanl ığı Tarı msal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğ'ü Yay ı n Dairesi Ba şkanl ığı , Ankara.
Anonim, 1998. 1998 Y ı l ı Kamu ve özel Kuruluşları n Fidan Üretimi. T.C. Tarı m ve Köyişleri Bakanl ığı Tarı msal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
Aytünür, A. 1995. Kiraz, Vi şne ve Kay ı sı Fidan ı Üretiminde Değişik Zamanlarda Yap ı lan Göz Aşı ları n ı n Fidan Verim ve Gelişimi Üzerine Etkileri. Ankara Only. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Yay ı mlanmamış), Ankara.
Bolat, I. 1993. Erzincan Bahçe Kültürleri Ara ştı rma Enstitüsü fidanl ı k arazisinde yeti ştirilen ı l ı man iklim meyve türleri fidanlar ı n ı n baz ı özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 24 (2) 86-97.
Howard, B.H., Skene, D.S. and Coles, J.S. 1974. The effects of different grafting methods upon the development of oneyear-old nursery apple trees. J. Hort. Sci. 49, 287-295.
Kaşka, N. ve Yı lmaz, M. 1974. Bahçe Bitkileri Yeti ştirme Tekniğ i. H.T. Hartman ve D.E. Kester'den Çeviri. Ankara Only. Bas ı mevi, Ankara, 601 s.
Köksal, ve Kantarc ı , M. 1991. Verimdeki ve yerime yatmam ış ağaçlardan al ı nan odunlu, odunsuz gözler ile uygulanan aşı ları n tutma oran ı ve fidanlar ı n gelişmesi üzerinde bir araştı rma. Türkiye 1. Fidancı l ı k Simpozyumu, 26-28 Ekim 1987, Tokat. T.C.Tar ı m ve Köyişleri Bakanl ığı Yay ı n Dairesi Başkanlığı Matbaas ı , s. 241-245, Ankara.
Küden, A. 1988. Subtropik iklim Ko şulları nda Il ı man Iklim Meyve Türleri Fidanları n ı n Yetiştirilme Olanakları Üzerine Araşt ı rmalar. Çukurova Only. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, (Yay ı mlanmamış ), Adana.
Soylu, A. ve Başyiğit, H. 1991. Bursa Kestel yöresinde üretilen baz ı meyve fidanlar ı n ı n büyüme ve dallanma özellikleri. Türkiye 1. Fidanc ı l ı k Simpozyumu, 26-28 Ekim 1987, Tokat. T.C.Tarı m ve Köyiş leri Bakanl ığı Yay ı n Dairesi Ba şkanl ığı Matbaas ı , s. 247-256, Ankara.
Westwood, M. N. 1993. Temperate-Zone Pomology Physiology and Culture. Timper Press, Portland, Oregon, 523 p.