Mağara Resimleri Bize Ne Anlatır? Paleolitik Çağ Mağara Resimleri Bağlamında Tarih Öncesi İnancına İlişkin Bazı Sorgulamalar

Çağlar boyunca, inanca dair yaklaşımlar, farkındalıklar ve işleyişler insanın arkaik düşüncesine yönelik ipuçları ile doludur. İnsanın öz bilincindeki bu belirlilikler, geçmişten günümüze kadar bütün toplumların temel unsurlarını oluşturmuştur. Bu temel unsurlar arasında şüphesiz en dikkat çekeni ve belirleyici olanı dine ait bazı pratiklerdir. Paleolitik Çağ mağara resimlerini ve taşınabilir diğer dinsel unsurları bu pratiklerden ayrı düşünmek olanaksızdır. Bu çalışmada, insanın çok uzun süren yolculuğu içerisinde Paleolitik Çağ mağara resimlerinin hazırlanış ve yapılış sürecine değinilecek, ritüeller ile bağlantısı sorgulanacak ve bütün bu işleyişlerin dinsel bağlantısı ortaya konulmaya çalışılacaktır. Dünyanın her tarafına dağılan ve benzer sembolik manalar ile görünen âlemden görünmeyen âleme mesajlar göndermek isteyen dönem insanının zihin dünyasında inançla ilgili ön kabulleri, mağara resimlerinin oluşum sürecini belirlemiştir. Bu doğrultuda, tarih öncesi mağara resimlerinin süreç içerisindeki yeri ve sonraki medeniyetlere etkisi oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Paleolitik, Mağara Resimleri, İnanç, Ritüel, zihin

What Do Cave Paintings Tell Us? Some Inquiries regarding Prehistoric Faith in the Context of Paleolithic Era Cave Paintings

Throughout the ages, approaches, awareness, and functioning of faith are filled with clues to human archaic thinking. These certainties in human self-consciousness have formed the basic elements of all societies from the past to the present. Of these basic elements, undoubtedly the most notable and decisive are some practices of religion. It is impossible to think of paleolithic cave paintings and other portable religious elements separately from these practices. In this study, the process of preparing and making Paleolithic cave paintings during the very long journey of man will be discussed, the connection with rituals will be questioned and the religious connection of all these works will be tried to be revealed. The preconceptions about faith in the mental world of the period person who wanted to send messages to the invisible world from the world, which is scattered all over the world and appears with similar symbolic meanings, determined the process of formation of cave paintings. In this respect, the place of prehistoric cave paintings in the process and their effect on subsequent civilizations is very important

Keywords:

Paleolithic, Cave Painting, Faith, Rıtual, Mind,

PDF

___

AĞLUÇ, Leyla “Sanat Yaratıcılık Bağlamında İnsan ve Yaratma Güdüsü”, Mediterranean Journal of Humanities, III/1, 2013.
AUBERT M. - vd. “Pleistocene cave art from Sulawesi, Indonesia”, Nature, October, 2014.
Bandı Hans-Georg - Breuıl Henrı vd, The Art Of The Stone Age- Forty Thousand Years Of Rock Art- , Crown Publıshers, ınc. New York, Holland, 1961.
BARNARD, Alan Simgesel Düşüncenin Doğuşu, İstanbul, 2016.
BATAİLLE, Georges Prehistoric Painting Lascaux or the Birth of Art, Text By Georges Bataille, Skira, 1955.
BELL, Catherine Rıtual -Perspective and Dimensions-, Newyork, 1997.
BOBAROĞLU, Metin, Simgesel Düşünme, İstanbul, 2012.
CALLAWAY, Ewen, “Cave Of Forgotten Dreams' May Hold Earliest Painting Of Volcanic Eruption”, Nature, 2016.
CAMPBELL, Joseph, İlkel Mitoloji, İstanbul, 2016.
CHAZINE, Jean-Michel, “Aesthetıcs And Functıon: A Composıte Role In Borneo Rock Art?”, Aesthetics and Rock Art III Symposium, Edited by Thomas Heyd John Clegg BAR International Series 1818, 2008.
CHİLDE, Gordon, Tarihte Neler Oldu?, İstanbul, 2009.
CURTIS, Gregory, Mağara Ressamları, İstanbul, 2017.
ÇAKIR, Yusuf Alper, “Ritüel Olarak Üst Paleolitik Mağara Resimleri”, Aktüel Arkeoloji, S. 62, İstanbul, 2018, s.71.
DAVİD, Bertrand- LEFRERE, Jean –Jacques, İnsanlığın En Eski Muamması, İstanbul,2017.
DAVİS, James C., İnsanın Hikayesi, İstanbul, 2009.
FRAZER, James George, İnsan, Tanrı, Ölümsüzlük- İnsan Gelişimi Üzerine Düşünceler-, İstanbul, 2020.
Gezgin, Deniz Hayvan Mitosları, İstanbul, 2019.
HARİRİ, Yuval Noah, Hayvanlardan Tanrılara- Sapiens, İstanbul,2018.
HUYSSTEEN, J. Wentzel Van “Görünmeyeni Kodlamak: Çatalhöyük’te Epistemik Sınırlamaları ve Sembolik Davranışı Anlamak”, Uygarlığın Doğuşunda Din-Çatalhöyük Örneği-, (Edt. John Fred- Ian Hodder), İstanbul, 2018.
IVANOVA, Violina - vd. , “High Phylogenetic Diversity Of Bacteria İn The Area Of Prehistoric Paintings İn Magura Cave”, Bulgaria. Journal of Cave and Karst Studies, v. 75, no. 3.
KALOF, Linda, “Paleolitik Mağara Sanatında Hayvan” , Aktüel Arkeoloji Dergisi, S.44, İstanbul,2015.
KARTAL, Metin, Konar-Göçerlikten Yerleşik Yaşama Geçiş: Türkiye'de Son Avcı-Toplayıcılar, İstanbul, 2009.
KAYNAK, İbrahim Hakkı, “Wilhelm Schmidt’te Avcı-Toplayıcıların Tek Tanrıcılığı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.11, Konya, 2004.
KOLONKAYA-BOSTANCI, Neyir, “Anadolu’da Erken Prehistorik Dönem Kırmızı Aşı Boyası Kullanımı”, Anadolu/Anatolia, S.38, 2012.
LASHERAS, Carmen de las Heras-José Antonio, “The Altamira Cave”, Cantabrian Pleistocene Art, 2014.
MELLAART, James, Çatal Huyuk – A Neolithic Town in Anatolia-, New York, 1967.
MITHEN, Steven, Aklın Tarihöncesi, Ankara, 1999.
MİTHEN, Steven, “A Creative Explosion? Theory of Mind, Language And The Disembodied Mind of the Upper Palaeolithic”, Creatıvıty In Human Evolutıon And Prehıstory, Edt. Steven Mıthen, New York, 1998.
ONETTO, María and PODESTÁ, María Mercedes, “Cueva de las Manos An Outstanding Example of a Rock Art Site in South America”, Adoranten ,2011.
OTTE Marcel, “Anadolu’da Paleolitik Sanat” , Aktüel Arkeoloji Dergisi, S.67, İstanbul, 2019.
Özbek, Metin, 50 Soruda İnsanın Tarihöncesi Evrimi, İstanbul, 2019.
RAPHAEL, Max Prehıstorıc Cave Paıntıngs, (Bollingen Series IV) Hardcover , Washington, D. C.,January 1, 1946.
REZNİKOFF , Iegor, “On the Sound Related to Painted Caves and Rocks” , Janne Ikäheimo, Anna-Kaisa Salmi & Tiina Äikäs (eds.): Sounds Like Theory. XII Nordic Theoretical Archaeology Group Meeting in Oulu 25.–28.4.2012.Monographs of the Archaeological Society of Finland 2.
STEADMAN, Sharon R. , The Archaeology Of Relıgıon -Cultures And Theır Belıefs In Worldwıde Context- , Newyork, 2016.
TOPRAK, Bilal, “Sanatın ve Dinin Kökenini Mağarada Aramak: Kaya Resimleri Üzerine Bazı Düşünceler”, Kozmolojik Dengenin Sanatsal Tezahürleri İslam Sanatları, Edt. İbrahim Özcoşar- vd. , İstanbul, 2021.
UYSAL, Gülfem “Mağara Sanatı”. V. Ulusal Speleoloji Sempozyumu,18-20 Mart, İstanbul,2011.
WİLLİAMS, James David Lewis , Mağaradaki Zihin, İstanbul, 2019.
WİNSTON, Robert Tanrının Öyküsü-Tanrı mı İnsanı, İnan mı Tanrıyı Yarattı?-, İstanbul, 2018.