İlk Yunan Parlementosu: Anabolu (Nafplion) Ağa(Vouleftikon) Camii

Savaş sırası ve sonrasında dini yapıların hedef alınması, cemaatini kaybeden yapıların yeniden kullanımları bütün dünyada mimarlık tarihi boyunca görülen yaygın uygulamalardır. Bu çalışmanın amacı ise, Yunanistan’ın Anabolu (Nafplio) şehir merkezinde, Çınar (Syntagma) Meydanı'nda 1730'larda geç devir Osmanlı mimarisi üslubunda yerel malzeme ve topografik konumuna uygun olarak bir yükselti üzerinde inşa edilen ve 1825 sonbaharından 1826 baharına kadar ilk Yunan Parlamentosuna ev sahipliği yapmış olan Ağa Cami’dir. Caminin mimari öğeleri, yapıldığı dönemin mimari anlayışını, süsleme anlayışını, yapı malzemesinin kullanım biçimini; tüm niteliklerini günümüze değin bozulmadan ve değişmeden sürdürememiştir. Özgünlük değerine ilişkin olarak yapılan araştırma ve değerlendirmelerde, ilk tasarımın günümüze ne ölçüde gelebildiği belirlenmesi de mümkün gözükmemektedir. Ağa Cami, Osmanlı hakimiyeti sonrası farklı kullanımlara bağlı olarak iç mekânsal özelliklerini yitirmiş ya da bazı niteliksiz müdahalelerle, ilk yapıldığı dönemdeki bütünlüğünü koruyamamıştır. Bu nedenle arşiv belgelerinden tespit edilen cami isimlerinden hangisi olduğu da tespit edilememektedir. Anabolu; İlk Yunan Millî Meclisi’nin toplandığı yer ve ardından kısa bir müddet için yeni Yunan Devleti’nin başşehridir. Bu kısa süreç içerisinde şehirdeki Müslüman halk katledildiği gibi tarihî eserler de tahribata uğrar. Bugün biri kilise, ikincisi tiyatro, üçüncüsü de müze olarak kullanılan minaresiz üç cami, medrese ve çeşmelerin tespit edilebildiği Nauplia Yunanistan’ın önemli bir turizm merkezidir.

Anahtar Kelimeler:

Anabolu, , Osmanlı Mimarisi, , Cami, Yunan Devleti, Parlamento Binası

First Greek Parliament: Anabolu (Nafplion) Ağa (Vouleftikon) Mosque

Targeting religious buildings during and after the war, and re-use of buildings that lost their community are common practices throughout the history of architecture all over the world. The aim of this study is to examine the first Greek architecture from the autumn of 1825 to the spring of 1826, which was built in the city center of Anabolu (Nafplio) in Greece, in the Platani (Syntagma) Square in the 1730s, in the style of late Ottoman architecture, on an elevation in accordance with the local materials and topographic location. Agha Mosque, which hosted the parliament. The architectural elements of the mosque, the architectural understanding of the period in which it was built, the understanding of decoration, the use of building materials; It has not been able to maintain all its qualities intact and unchanged until today. It does not seem possible to determine to what extent the first design has survived to the present day, in research and evaluations made on the value of originality. Agha Mosque lost its interior spatial characteristics due to different uses after the Ottoman domination or could not preserve its integrity in the first period with some unqualified interventions. For this reason, it cannot be determined which of the mosque names determined from the archive documents. Anabolu; It is the place where the first Greek National Assembly met and then for a short time the capital city of the new Greek State. In this short period of time, not only the Muslim population in the city was massacred, but also historical artifacts were destroyed. Nauplia is an important tourism center of Greece, where three mosques without minarets, madrasahs and fountains can be identified, one of which is used as a church, the second as a theater and the third as a museum.

Keywords:

Anabolu, Ottoman Architecture, Mosque, Greek State, Parliament Building,

PDF

___

Dimakopoulou, H., “Theodoros Vallianos, O mihanikos ke to ktiriou tou protou kinovoliou sto Nafplio (1796-1857), Sto protoi ellines tehnikoi epistimones Apeleftherosis, Athina 1976, s.115-122.
Evliya Çelebi, Seyahatnâme, VIII, s.360.
François-Charles-Hugues-Laurent Pouqueville, Voyage dans la Grèce, Paris 1820-21, s.167-168.
Gell, William, Itinerary of Morea, London 1817, s. 181.
Göyünç, Nejat, “XVIII. Yüzyılda Türk İdaresinde Nauplia (Anabolu) ve Yapıları”, İsmail Hakkı Uzunçarşılı’ya Armağan, Ankara 1976, s.461-485.
Göyünç, Nejat, “Anabolu Maddesi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1991, 3. Cild, s.105-106.
Kalafati, El., “İ Poleodomia Tis Epanastasis: Nafplio 1822-1830”, Ta İstorika, t1, tef2, 1984, s.270, 272-274.
Karouzou, S., To Naflio, Athina, 1979, s.59-60.
Konstantinopoulos, X.G., Oi Paradosiakes Htistes tis Peloponnisou, Athina, 1983, s.18, 24, 159-161.
Lambridinis, M.G., I Nafplia apo ton arheotaton hronon mehri ton kath imas, Nafplion, 2001, (a.ekd.1898), s.191-192, 263, 271-272, 317-319.
Örenç, Ali Fuat, Yunanistan’ın Bağımsızlık Sürecinde Yok Edilen Mora Türkleri”, Uluslararası Suçlar ve Tarih, 2011, S.11/12, s.5-32.
Piteros, Hr., “Nafplio”, A.D.54, 1999, B1, Hronika, s.148.
Piteros, Hr., “Pote htistike to megalo tzami, Vouleftiko sto Nafplio”, Nafpliaka Analekta, 2007, s.135-142.
Sonyel, Salâhi R. “Yunan Ayaklanması Günlerinde Mora’daki Türkler Nasıl Yok Edildiler?”, Belleten, LXII/233, (1998), s.107-120.
Spiliotakis, K.K., “Ta en Nafplio ktiria vou Vouleftikou ke tou Ektelestikou, (1824-1826)”, Deltion tis Istorikes ke Ethnologikis Eterias tis Elladas 20 (1973), s.53-65.
Vassiliou, Anastasia, “Vouleftiko Mosque”, Ottoman Architecture İn Greece, Hellenic Ministry of Culture, Directorate of Byzantine and Post-Byzantine Antiquites, 2008, s.126-127.
Wheler, George, A Journey through Greece, London 1682, s.294.