II. Meşrutiyet Dönemi Mizah Gazeteciliğine Bir Örnek: Eşek Gazetesi

Osmanlı Devletinde II. Meşrutiyetin ilan edilmesi ile birlikte birçokalanda olduğu gibi basın alanında da önemli gelişmeler meydana gelmiştir.Meşrutiyetin ilan edildiği günün hemen akşamında gazeteciler İstanbul’da biraraya gelerek sansür memurlarını gazetelerine almama kararı almış, gazeteler25 Temmuz 1908 günü sansürsüz olarak yayınlanmıştır. O günlerde çıkangazetelerde anayasa, özgürlük, eşitlik gibi kavramlar sıkça yer almıştır.Baha Tevfik tarafından çıkarılan, 16 Teşrinisani 1326 (29 Kasım 1910)’dayayın hayatına başlayan Eşek gazetesi, haftada iki gün Pazartesi ve Perşembegünleri yayınlanmıştır. Dört sayfadan oluşan gazetenin ilk sayfasında, İlkAnırtı başlığı altında genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Gazetede ayrıcaHavadis-i Hariciye, Havadis-i Dâhiliye, Muhavereler, Evrak-ı Varide gibibölümler bulunmakta ve karikatürler neşredilmektedir. Eşek gazetesi döneminmizah anlayışı ile birlikte sosyal ve siyasal hayatı hakkında çarpıcı bilgiler sunanönemli bir tarihi vesika olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızda gazetede yeralan yazı ve karikatürlerden hareketle II. Meşrutiyet dönemi basın hayatı vesosyal hayatına ışık tutulması amaçlanmaktadır.  

An Example of the Second Constitutional Term of Humor Journalism: Eşek Newspaper

The significant developments in the media field, as the Ottoman Empirewith the proclamation of the Second Constitutional occurred in many areas. Inthe evening of the day when journalists immediately declared the Constitutionalmet in Istanbul recently decided to take the newspaper censorship officials.Newspapers have published the uncensored July 25, 1908. In those daysnewspapers in the constitution, freedom, equality concepts such as took placefrequently. Issued by Baha Tevfik, 16 Teşrinissani, (November) started life in 1910, broadcast twice a week onMondays and Donkey newspaper is published on Thursdays. 4 on the first page of the newspaper consistsof pages, a general assessment is made under the first braying title. The newspaper also Foreign News,Internal News, dialogue, there are sections such as İncoming Documents and cartoons have been published.Striking information about the social and political life with a sense of humor Donkey newspaper era isemerging as an important historical documents offering. In our study of the cartoon and articles in thenewspaper press it is intended to move the Second Constitutional period to highlight the life and social life.  

___

  • TİKEN Servet, “Cenevre’de Bir Jön Türk Mizah Gazetesi: Tokmak”, Atatürk
  • Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 54, Erzurum 2015.