Osmanlı Devleti’nde, modern anlamda, nüfus sayımları ilk defa II. Mahmut döneminde, 1829 yılında başlamış ve XX. yüzyılın başlarına kadar da devam etmiştir. Düzenli aralıklarla yapılmayan, askeri ve iktisadi amaçlar doğrultusunda olan bu sayımlar, genel itibariyle, Anadolu ve Rumeli’deki erkek vatandaşlarla sınırlı tutulmuştur. Yapılan nüfus sayımlarını, nüfusla ilgili değişiklikleri ve açıklamaları içeren defterler, Nüfus Defterleri olarak adlandırılmıştır. Osmanlı Devleti’ndeki nüfusun nitelik ve niceliğini anlamada müracaat edilecek bir kaynak olan bu defterler, ülkedeki etnik ve dini yapıdan isim verme geleneğine kadar farklı konularla ilgili de bilgi sunmaktadır. Osmanlı alfabesiyle el yazısı halinde tutulan bu defterlerin önemli bir kısmı, günümüzde Başbakanlı Osmanlı Arşivi’nde, yönetim birimlerine göre tasnif edilmiş halde mevcuttur. 

In the Ottoman Empire, in the modern sense, for the first time in the populationcensuses. Began during the Mahmut II period, in 1829 and it continued until the beginningof the XX. century. Who performed at regular intervals, the secounts are in line with militaryand economic purposes, as a general, citizens in Anatolia and Rumelia was limited to men.Books containing the population censuses made, population changes and explanations arecalled Population Books. These books, which are a resource to be applied in the sense of thequality and quantity of the population in the Ottoman Empire, also provide information onvarious topics from the ethnic and religious structure of the country to the tradition of givingnames. An important part of these books, hand written by the Ottoman alphabet, is presently  classified in the Prime Minister’s Ottoman Archives according to the administrative units.The aim of this study is to reveal the function of the population registers.