Tarih boyunca konar-göçer bir kimliğe sahip olan Türklerin bu özellikleri siyasi, sosyal ve ekonomik yapılarının temelini oluşturmuştur. Türklerin yerleşik düzen tutmaya başlamalarıyla birlikte Türk toplumunda yerleşikler ve konar-göçerler olmak üzere iki sosyal zümre belirmiş ve sosyal ve siyasal hayatı büyük oranda bu iki zümre arasındaki ilişkiler belirlemiştir. Bu durumun en belirgin özellikleri Osmanlı İmparatorluğu'nun toplumsal ve ekonomik hayatında görülmektedir. Osmanlı toplumunda aşiret, yörük, konar-göçer halk gibi isimlerle anılan bu zümreler herhangi bir yerde daimi olarak meskûn olmayan, koyun, keçi, at, deve ve katırdan oluşan sürüleriyle yaylak-kışlak arasında hareket ederlerdi. XIX. yüzyılda çergenişin ve hayme-nişin kavramları ile de anılan bu konar-göçer aşiretler hem sosyal hayatın hem de devletin geçirdiği değişim sürecinin önemli sorunlarından birini oluşturmaktadır. Konar-göçerler Orta Asya bozkırından bu tarihlere sarkan kendilerine özgün yaşamlarıyla Osmanlı yönetiminin önemli gündemlerinden birini oluşturmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşundan itibaren bu özelliğini koruyan aşiretlerin XIX. yüzyılda yaşanan modernleşme sürecinin bir dayatması olarak önceki dönemlerden daha keskin bir biçimde iskânı yoluna gidildiği ve çok yönlü amaçların göz önünde tutulduğu politikaların izlendiği görülmektedir. Bu bağlamda dikkat çeken düzenlemelerden biri de Tanzimat Fermanı ile gelen düzenlemelerdir. Tanzimat Fermanı sonrası 1842 tarihinde yapılan bir düzenleme ile konar-göçerlerin tedricen yerleşik hayata geçirilmesi, güvenlik ve vergi gibi konularda kontrol altına almak amacı ile bazı yasal düzenlemelere gidilmişti. Bu düzenlemeler çerçevesinde göçerler kayıt altına alınmış ve ancak bağlı bulundukları sancaklar dâhilinde belirli yerleri yaylak ve kışlak olarak kullanmaları izin verilmişti. Bu çalışmada, konar-göçerlerin yaşantısında önemli değişikliklere yol açan bu yasal düzenlemelerin Aydın Sancağı'ndaki yansımaları, Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki Aydın Sancağı'nda aşiretlerin nüfus sayımı sonuçlarını içeren 1844 tarihli ve NFS. d 3074 kodlu Nüfus defteri, ve ikinci el kaynaklar ışığında değerlendirilecektir

The nomadic identity of the Turks throughout history featured the basis of different political, social and economic structures. With the permanent settlement of the Turks, two different social groups, the nomadic and the settled appeared within the Turkish society and this separation determined the social and political life and the interactions between them. The most prominent features of this situation can be observed in the social and economic life of the Ottoman Empire. The tribes in the Ottoman Empire who were known by name as yoruk or nomadic were permanently non-residential peoples moving with their sheeps, goats, horses, camels and mules between pasture (yaylak) and winter quarters (kışlak). These tribes that were called as çergenişin and haymenişin were among the most important problems of both the social life and the transformation process of the state in the 19th century. These nomads whose historical roots located in the Central Asian times with their original life, were among the most important topics in Ottoman government’s agenda. The tribes, who had been protecting their characteristics since the foundation of the Ottoman Empire, were forced to be settled more sharply than previous centuries by the state as a result of the modernization process of the empire in the 19th century. In that context, Tanzimat was one of the most attractive regulations of that time. The regulation of 1842 just after the promulgation of Tanzimat, brought a new order which includes the settlment of the nomads gradually and such topics as security and taxcollecting. According to these regulations, the nomads were recorded by the state officially and were permitted using only the pastures and the winter quarters of the sandjaks in which they were previously located. In this study, the reflections of the legal regulations which brought significant changes in the lives of the tribes in Aydın sandjak will ve evaluated according to the records in the population book of 1844 in the Ottoman State Archives of the Prime Ministry of Turkey, coded as NFS. d. 3074, which includes the census results of the tribes in Aydın