PEDAGOJİK FORMASYON ÖĞRENCİLERİNİN MESLEK ÖNCESİ ÖĞRETMENLİK KİMLİKLERİ İLE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Bu araştırmanın amacı, pedagojik formasyon öğrencilerinin meslek öncesi öğretmenlik kimlikleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın evrenini, Fırat Üniversitesinde öğrenimine devam eden pedagojik formasyon öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem ise çalışmaya dâhil olmaya gönüllü 245 öğretmen adayıdır. Araştırmanın verileri, Friesen ve Besley (2013) tarafından geliştirilen; Arpacı ve Bardakçı (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan “Meslek öncesi öğretmen kimlik ölçeği” ve Kahramanoğlu, Yokuş, Cücük, Vural ve Şiraz (2018) tarafından geliştirilen “Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizi bilgisayar destekli istatistik programı ile yapılmıştır. Buna göre öğretmen adaylarının öğretmenlik kimliklerinde; kendilerini öğretmen olarak görme alt boyutunda cinsiyete göre kadınlar lehine anlamlı farklılık tespit edilirken; mezuniyet durumuna ve yaşa göre anlamlı farklılık belirlenmemiştir. Öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarda ise cinsiyet değişkeni açısından kadın öğretmen adayları lehine farklılık ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının meslek öncesi öğretmenlik kimlikleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki belirlenmiştir.
The Investigation of the Relations Between Pedagogical Formation Students’ Pre-Professional Identification of Teaching and Attitude Toward Teaching Profession
The aim of this study is to determine the relations between pedagogical formation students’ pre-professional identification of teaching and attitude toward teaching profession. The population of study in relational screening model consisted of pedagogical formation students enrolled at Fırat University. The sample consisted of 245 volunteer prospective teachers. The study data was collected through “Early Teacher Identity Measure” developed by Friesen and Besley (2013); adapted into Turkish by Arpacı and Bardakçı (2015), and “The validity and reliability study of attitudes towards teaching professionscale” developed by Kahramanoğlu, Yokuş, Cücük, Vural and Şiraz (2018). To analyze the data, computer aided statistical package was used. Accordingly, while a significant difference was concluded on behalf of female prospective teachers according to sex variable at the findings of the sub-dimension of counting themselves as teachers, it was not concluded according to their graduation status and ages, in prospective teachers’ identity of teaching. In attitudes toward teaching profession, a significant difference was concluded on behalf of female prospective teachers according to sex variable. A moderate, positive, significant relation was determined between prospective teachers’early teacher identity and their attitudes toward teaching profession, as well.
___
- Akpınar, E., Yıldız, E. & Ergin, Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 56-62.
- Aksoy, M. E. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 197-212.
- Alptekin-Yolcu, M. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının meslek öncesi öğretmen kimlik algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Arpacı, D. & Bardakçı, M. (2015). Meslek öncesi öğretmen kimliği ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Gaziantep University Journal of Social Sciences,14(3), 687-719.
- Aslan, M. (2011). Öğretmen liderliği davranışları ve sınıf iklimi: öğretmen ve öğrenci görüşleri bağlamında bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Atmaca, Ç. (2017). English teachers’ perspectives about teacher competencies in terms of Professional identity. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1641-1669.
- Aysu, B. (2007). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Başbay, M., Ünver, G., & Bümen, N. T. (2009). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 59(59), 345-366.
- Başkan, G. A. (2001). Öğretmenlik mesleği ve öğretmen yetiştirmede yeniden yapılanma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 16-25.
- Baykara-Pehlivan, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-168.
- Bozkırlı, K. Ç. & Er, O. (2011). Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kafkas Üniversitesi Örneği). Turkish Studies, 6(4), 457-466.
- Bulut, İ. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 13-24.
- Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 22. Baskı, Pegem Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. 14. Baskı, Pegem Yayınları.
- Camadan, F. & Duysak, A. (2010). Farklı programlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması: Rize Üniversitesi Örneği. The Journal of SAU Education Faculty, 20, 30-42.
- Can, Ş. (2010). Tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 24, 13-28.
- Cattley, G. (2007). Emergence of professional identity for the pre-service. Teacher International Education Journal, 8(2), 337-347.
- Coldron, J. & Smith, R. (1999). Active location in teachers’ construction of their profession alidentities. Journal of Curriculum Studies, 31(6), 711–726.
- Connelly, M. & Clandinin, J. (1999). Shaping a professional identity: Stories of educational practice. The Althouse Press.
- Çapa, Y. & Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
- Çiçek-Sağlam, A. (2008). Müzik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-69.
- Dede, H. G. & Akkoç, H. (2016). Pedagojik formasyon ve eğitim fakülteleri lisans programlarına katılan matematik öğretmeni adaylarının mesleki kimliklerinin karşılaştırılması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT),7(1), 188-206.
- Durmuşoğlu, M. C., Yanık, C. & Akkoyunlu, B. (2009). Türk ve Azeri öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 76-86.
- Eraslan, L. & Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 9(2), 427-438.
- Gökçe, F. & Sezer, G. O. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Uludağ Üniversitesi Örneği). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-23.
- Kahramanoğlu, R., Yokuş, E., Cücük, E., Vural, S. & Şiraz, F. (2018). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği (ömytö) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 13(11), 1669-1686.
- Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. 30. Baskı. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Karatekin, K., Merey, Z. & Keçe, M. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 70-96.
- Karslı, M. D. (2003). Öğretmenlik mesleğine giriş. Pegem Yayınları.
- Kartal, T. & Afacan, Ö. (2012). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 76-96.
- Kim, H. Y. (2013). Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution using skewness and kurtosis. Restorative Dentistry & Endodontics, 38(1), 52-54. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC3591587/ 09/12/2019.
- Lamote, C. & Engels, N. (2010). The development of student teachers’ professional identity. European Journal of Teacher Education, 33(1), 3- 18.
- Lasky, S. (2005). A socio cultural approachto understanding teacher identity, agency and professional vulnerability in a context of secondary school reform. Teaching and Teacher Education, 21, 899-916.
- McKillup, S. (2012). Statistics explained: An introductory guidefor life scientists. Cambridge University Press.
- Olsen, B. (2008). How reasons for entry into the profession illuminate teacher identity development. Teacher Education Quarterly, 35(3), 23-40.
- Özden, H., Konedralı, G. & Zeki, C. P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253-275.
- Pektaş, M. & Kamer, S. T. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 829-850.
- Polat, S. (2013). Pedagojik formasyon sertifika programı ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. EInternational Journal of Educational Research, 4(2), 48-60.
- Shapiro, S. & Wilk, M. B. (1965). An analysis of variance test fornormality (Complete samples). Biometrika, 52 (3/4), 591-611.
- Tavşanlı, Ö. F. & Saraç, E. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının oluşması muhtemel öğretmen kimliklerinin “öğretmen adayları olası benlikler ölçeği” kullanılarak incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(36), 689-703.
- Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Bilimleri Dergisi, 6(3), 461- 486.
- Terzi, A. R. & Tezci, E. (2007). Necatibey Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 593-614.
- Uğurlu, C. T. & Polat, S. (2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 68-74.
- Uluyol, Ç. & Şahin, S. (2018). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmen kimliği ve mesleki kaygı durumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(3), 1051-1072.
- White, K. R. (2009). Connecting religion and teacher identity: The unexplored relationship between teachers and religion in public schools. Teaching and Teacher Education, 25(6), 857-866.
- Yaşar-Ekici, F. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 658-665.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
- Yoldaş, C., Yetim, G. & Küçükoğlu, N. E. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarının karşılaştırılması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 48, 90-102.