MARTIN LUTHER VE OSMANLI DEVLETİYLE İLİŞKİLERİ

Martin Luther öncülüğünde başlayan reform hareketi, Hıristiyanlık açısından dönemin manevi, politik ve sosyal ihtiyaçlarına cevap olmuştur. Reform öncesinde Endülüs Devletinde Müslüman bilginlerin etkisiyle yetişen Batılı öğrenciler Tanrı ile kul arasına girilemeyeceği görüşünü gündeme taşımışlardır. Bu dönemde kiliseye ve din adamlarına karşı oluşan tepki hareketi, dinde reform ihtiyacını kaçınılmaz hale getirmiştir. Protestan Reformunun yaşandığı dönemde Avrupa, salgın hastalıklar ve Osmanlı Devletinin tehdidiyle karşı karşıyadır. Martin Luther ve oluşumuna öncülük ettiği Protestanlık, Avrupa düşünce tarihinin ve teolojik yapısının oluşumunda önemli etkenlerdir. Reform sürecinde Osmanlı Devleti Avrupa'nın içlerine kadar ulaşmış, denge sistemiyle Avrupa devletler sisteminin bir parçası haline gelmiştir. Osmanlının hâkim güç olarak Protestanlığın ortaya çıkışında dini, politik ve askeri sahada ne derecede etkili olduğu dünya ve dinler tarihi açısından önemlidir. Avrupa'da yaşanan Reform sürecinde Protestanlar Osmanlı ile ittifaka girmeden faydalanma yolunu seçmişlerdir. Reform hareketi haçlı seferlerini ulusal temele oturtarak Batı Devletleri ve Osmanlılar arasındaki ilişkilerin farklılaşmasını etkilemiştir. Osmanlı Devletinin Protestanlığın ortaya çıkışında ve gelişmesinde etkisi olduğu kabul edilse de teolojik bir etkisinin bulunmadığı düşünülmektedir

Relations Between The Ottoman Empire And Martin Luther

The reform movement led by Martin Luther provided an answer to the moral, social and political needs of its age in terms of Christianity. Prior to the Reform movement, students from the West, who were influenced from the scholarship in the Muslim Andalusia had started to discuss whether anyone could mediate between the individual and the God and speak in the name of Him. The reaction displayed against the church and the clerical in the end made it inevitable to start a reform in the basics of Christianity. During this period Europe was both involved in the threat by the Ottomans and in wide spread epidemic. Martin Luther and Protestantism are among the factors of history of philosophy and theological background of European identity. Also in this period Ottoman empire expanded its borders into the central Europe and became a part of European state system. The protestants in Europe preferred to exploit the existence of Ottomans in Europe without setting up an alliance or cooperation. Reform movement affected the differentiation of the relations between European states and Ottoman Empire establishing the crusades on the national causes. It is argued that Ottoman Empire did not have any direct effect on the appearance and development of Protestantism

___

  • ALMOND, Ian (2013). İki Din Tek Bayrak, Çev: Gül Çağalı Güven, Doğa Yayıncılık, İstanbul.
  • ATASAĞUN, Galip (2013). Dinler Tarihi, Sebat Yayıncılık, Konya.
  • AYDIN, Mahmut (2008). Dinlerarası Diyalog, Pınar Yayınları, İstanbul.
  • EROĞLU, Ahmet Hikmet (2005). Ökümenizm ve Fener Patrikhanesi, Aziz Andaç Yayınları, Ankara.
  • GÜNAY, Nasuh (2010). “Luther’in İslam Algısı”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Isparta.
  • HAGEMANN, Ludwig (2000). Martin Luther‟in İslam Anlayışı, Çev: Kuthan Kahramantürk. İzmir.
  • HIDIR, Özcan (2006). “Luterci Protestanlığın Tarihi Arkaplanı ve Martin Luther’in Kur’an, Hz. Muhammed ve İslâm-Türk Kültürüne Bakışı”, İslâm-Türk Medeniyeti ve Avrupa Uluslararası Sempozyum 24-26 Kasım, Sivas.
  • HIDIR, Özcan (2012). Avrupa’da Müslüman Olmak, Hayat Yayınları, İstanbul.
  • İNALCIK, Hail (2010). Osmanlılar, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • KÜÇÜK, Abdurrahman Küçük-TÜMER, Günay –KÜÇÜK, Mehmet Alparslan (2009). Dinler Tarihi, Berikan Yayınevi, Ankara.
  • LİNDBERG, Carter (2014). Lindberg, Avrupa’da Reform Tarihi, Çev: Özgür Umut Hofaşçı, İnkılap Kitabevi Yayınları, İstanbul.
  • M. SETTON, Kenneth, “Lutheranism and the Turkish Peril”, https://ojs.lib.uom.gr/index.php/BalkanStudies/article/view/80/89. 19.03.2017.
  • MCNAİR, Philip (1977). “Yenilik Tohumları”, Hıristiyanlık Tarihi, Çev: Sibel Sel-Levent Kınran Yeni Yaşam Yayınları, İstanbul.
  • OLGUN, Hakan (2001), Luther ve Reformu, Fecr Yayınları, Ankara.
  • ÖZTUNA, Yılmaz (2006). Kanuni Sultan Süleyman, Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul.
  • PFEFFERMANN, Hans (2013). Rönesans Papalarının Türklerle İşbirliği, Çev: Kemal Beydilli, Yitik Hazine Yayınları, İstanbul.
  • UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1988). Osmanlı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • W. FORELL, Georges (1946) “Luther and the War Againts the Turks”, Concordia Theologial Monthly.