Sipehsalar: I. samaniler

Samanîler zamanında devlet idaresinde mühim bir mevkii işgal eden sipehsâlârlar özellikle Horasan ve çevresinin yönetiminde etkili olmuşlardı. Bu unvanı taşıyan kimseler uluslararası ilişkilerde aktif rol oynamakta idiler. Başkomutanlık vazifesi üstlenen sipehsâlâr vergi memurları atama hakkına sahipti. Horasan sipehsâlarlığı zaman zaman babadan oğula geçebiliyordu. Bununla birlikte asker kökenli Türklerin de bu makama getirildikleri bilinmektedir. Samanîlerde sipehsâlârlığm gelişim kaydedememesinin en önemli nedeni ise Gazneliler Devleti'nin bölgeye hâkim olması idi.

The sipahsalar in samanids

Sipahsalars, as an important administrative title in the Sainanids, had played an effective role in the management of Khorasan and its surroundings. The persons that had the title of Sipashalar also played, an active part in international relations. Besides, the Sipahsalars assumed duties as Commander in Chief had the right to assign tax officials. The title of Khorasan Sipashalar sometimes descended from father to son. It is known that the Turks had a military background also were brought into this office (Sipashalar). In due course, the title of Sipashalar lost its importance because of the domination of Gaznavid State in the region.

PDF

___

Bosworth 1981 C.E. Bosworth, "The Rulers of Chaghâniyân Early Islamic Times", IRAN, XIX,
Bosworth 1994 C.E. Bosworth, The History of the Saffarids of Sistan and the Maliks ofNimruz (247/861 to 949/1542-3), Newyork.
Bosworth 1996 C.E. Bosworth, "Ispahsâlâr, Sipahsâlâr", EI2, IV, Leiden 1978,208-210.
Bosworth 1996 C.E. Bosworth, The New Islamic Dyasties, a Chronogical and Geneological Manual, Edinburg 1996.
Buse 1969 H. Buse, Chalif und Grosskönig, Die Buyiden im Iraq (945-1055), Beirut.
Çetin 1998 Osman Çetin, "Horasan", TDV İA., c.18, 234-241,İstanbul.
Enveri 2535şş. Hasan Enveri, Istılahat-ı Divânı der Gaznevî ve Selçukî, Tahran.
Erkal 1991 MehmetErkal, "Âmil", TDVÎA., c.3, 58-60, İstanbul.
Fayda 1988 Mustafa Fayda, "Ahidname", TDV ÎA., c.l, 535-536,İstanbul.
Gerdizî Zeyn el-Ahbâr, nşr. Abd el-Hayy Habibî, Tahran hş. 1327.
İbn'ül-Esîr 1987 İslâm Tarihi, El-Kâmil fı't-Tarih Tercümesi, çvr. Ahmet Ağırakça, İstanbul.
Kebir 1964 M. Kebir, The Buwayhid Dynasty of Baghdad, Calcutta.
Madelung 1975 W. Madelung, "The Minor Dynasties of Northern Iran", Cambridge History of Iran, IV,London 1975,198-199.
Merçil 1981 Erdoğan Merçil, "Simcurîler II. İbrahim b. Simcur", Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı: 10-11, İstanbul,
Merçil 1982 Erdoğan Merçil, "Simcurîler III", Tarih Dergisi, sayı: XXXIII, İstanbul.
Merçil 1985 Erdoğan Merçil, "Simcurîler IV", Belleten, sayı: 195, 547-559, Ankara.
Merçil 1986 Erdoğan Merçil, "Ziyârîler", ÎA., c.13, 622-624, İstanbul.
Merçil 1987 Erdoğan Merçil, "Simcurîler V", Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı: XIII, İstanbul.
Merçil 1988 Erdoğan Merçil, "Karategin Ailesi", Prof. Dr. İbrahim Yarkın 'a Armağan, Ankara.
Merçil 1989 Erdoğan Merçil, Gameliler Devleti Tarihi, Ankara.
Merçil 1995 Erdoğan Merçil, "Muhtacoğulları", Prof. Dr. Fikret Işıltan 'a 80.Doğum yılı Armağanı, İstanbul.
Merçil 2009 Erdoğan Merçil, "Sipehsâlâr", TDV ÎA., c.37, 259-260, İstanbul.
Tarih-i Sistan nşr. Melik el-Şu'ara Bahar, Tahran.
Usta 2007 Aydın Usta, Şamanizmden Müslümanlığa, Türklerin islamlaşma Serüveni (Sâmânîler Devleti 874-1005), İstanbul.
Yazıcı 2001 Tahsin Yazıcı, "İspehbed", TDV ÎA., c.23, 176-177,İstanbul.