BİZANS'TAKİ VARENGLERİN İSKANDİNAVYA'DAKİ DİNSEL FETHE ETKİLERİ

Özet Onuncu ve On birinci yüzyıllar süresince İskandinavyada meydana gelen dinsel fethin çeşitli siyasal, kültürel ve toplumsal etkenleri bulunmaktadır. Bu etkiler coğrafi yakınlık nedeniyle; örneğin Germenler ya da siyasal motivasyonla, örneğin Anglo-Saksonlar ve de bu çalışmanın konusu olan Bizansta olduğu gibi tümüyle zaman ve mekânın doğal bir gelişimiyle de meydana gelmiştir. Bizanstaki Varenglerin orada bulunmasının yarattığı etkileşimin dinsel boyutunun; izlencesi zor olsa da, Ortaçağdaki İskandinav dinsel fethine katkısı bu çalışmanın temel amacıdır. Gerek Bizanstaki birincil kaynakların, İskandinavyadaki runik yazıtların ve sonradan yazıya geçirildiği kadarıyla sagaların efsanelerden ve yüceltilmiş mitlerden arındırılmış haliyle tarihsel gerçekliği tartışılmıştır. İskandinavyadan yola çıkarak Bizans İmparatorlarına askerlik hizmetiyle bağlanan Varenglerin anavatanlarına etkileri toplumsal ve kültürel boyutu, tarihsel gerçekliği araştırılmaya çalışılacaktır. Bizansın İskandinavyadaki dinsel fethe öne sürülen etkileri; coğrafi yakınlık ya da siyasal motivasyon olmaksızın gerçekleşmesi bakımından diğerlerin ayrılmaktadır.

Abstract The Effects of Varangians at Byzantium to Religious Conquest in Scandinavia Religious conquest which accrued during the tenth and eleventh centuries had various political,

The Effects of Varangians at Byzantium to Religious Conquest in Scandinavia Religious conquest which accrued during the tenth and eleventh centuries had various political, cultural and social agents. Thus caused because geographical proximity; likewise Germens, or political stimulation; likewise Anglo-Saxons, or as it seen in this paper Byzantine example was an entirely natural product of time and space alignment. Main intention of this paper is contribution of Religious aspect of interactions created by presence of Varangians at Byzantium, as it hard to follow, to Scandinavian religious conquest at Middle Ages. Primary sources of Byzantines, runic stones of Scandinavians and sagas as it written later are tried to be delegendarilize and demythologize for arguing their historical reality. By leaving Scandinavia and collaborating Byzantine Emperor as part of army service, their influence on their homeland argued historical reliability with social and cultural dimensions. So called effects of Byzantium on Scandinavian religious conquest is departed from others by without geographical proximity and political stimulation.

PDF

___

Ayönü 2009 Cross 1946 Dawkins 1947 Dixon 1998 Howorth 1883 Jakobsson 2008 Kaplan, Frederick I.,Karaca 2012 Karatay 2009 Karatay 2010 Kılıçbay 1982 Kurat 1936 Madden 1995 Ostrogorsky Yusuf Ayönü, Bizans Ordusunda Ücretli Türk Askerler (XI- XII. Yüzyıllar), Türkiyat Araştırmaları Dergisi 25, s.53-69 S. H. Cross, The Scandinavian Infiltration into Early Russia, Speculum, Cilt: 21, Sayı: 4, s.505-514 R. M. Dawkins, The Later History of the Varangian Guard: Some Notes, The Journal of Roman Studies, Cilt: 37, Bölüm:1/ 2, s.39-46 Donald F. Dixon, Varangian-Rus Warrior Merchants and the Origin of the Russian State, Ed. D. G. Brian Jones ve Peggy Cunningham, Marketing History Knows no Boundaries, Proceedings of the Conference on Historical Research in Marketing, Kingston, Ontario, s.145-155 Henry H. Howorth, The Ethnology of Germany.- Part VI. The Varini, Varangians, and Franks.- Section I, The Journal of the Anthropological Institute of Great Britain and Ireland Cilt: 12, s.525-553 Sverrir Jakobsson, The Schism that never was: Old Norse views on Byzantium and Russia, Byzantinoslavica, Sayı: 1-2, s.173-188 The Decline of the Khazars and the Rise of the Varangians, American Slavic and East European Review, XIII/1 (Feb. 1954), s.1-10. Sevtap Gölgesiz Karaca, XI. Yüzyılda Bizans-Norman İlişkilerine Bakış, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXVII-1, s.101-118 Osman Karatay, Ötüken Yış Bahsine İlave: Varenglerin yolundaki Rusya Dağları, Karadeniz Araştırmaları, Sayı: 20, s.19-27 Osman Karatay, Karadenizde İlk Ruslar ve Şarkelin İnşası, Belleten, LXXIV-269, s.69-108 Mehmet Ali Kılıçbay, Son Dönem Bizans Ekonomisi, Cilt: 3, Sayı: 7, s.137-168 Akdes N. Kurat, Peçeneklere Dair Araştırmalar, Türkiyat Mecmuası, Cilt: 5, s.101-140 Thomas F. Madden, Outside and Inside the Fourth Crusade, The International History Review, Cilt: 17, Sayı: 4, s.726-743 George Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, çev. F. Işıltan, 4. baskı, Ankara. Özbaş 2009 Özcan 2009 Öztürk 2012 Picková 2008 Pritsak 1977 Riasanovsky 1962 Riasanovsky 1947 Seidler 1980 Shepard 1973 Theotokis 2012 Mustafa Özbaş, Rus Şarkiyat Çalışmalarının Temelleri: Rus Tarihinin Başlangıcından 15. Yüzyıla Kadar, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Cilt: IX, Sayı: 2, s.147-153 Altay Tayfun Özcan, Novgorod I Kroniğinde İstanbulun Latinlerce İşgali ile İlgili Kayıtlar, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXIV-1, s.101-116 Yücel Öztürk, Timar-Thema Teriminin Ortaya Çıkması, Bizans Uygulaması ve Osmanlı ile Mukayesesi, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 31, s.157- 208 Dana Picková, Were the Varangians Really the Founders of the Rusian State?, Prague Papers on History of International Relations 2008, s.17-28 Omeljan Pritsak, The Origin of Rus, Russian Review, Cilt: 36, Sayı: 3, s.249-273 Alexander V. Riasanovsky, The Embassy of 838 Revisited: Some Comments in Connection with a Normanist Source on Early Russian History, Jahrbücher für Geschichte Osteuropas, Neue Folge, Cilt: 10, Sayı: 1, s.1-12 N. Riasanovsky, The Norman Theory of the Origin of the Russian State, Russian Review, Cilt: 7, Sayı: 1, s.96-110 G. L. Seidler, Bizans Siyasal Düşüncesi, Çev: Mete Tunçay, A.Ü. SBF Yayınları, Ankara Jonathan Shepard, The English and Byzantium: A Study of Their Role in the Byzantine Army in the Later Eleventh Century, Traditio: Studies in Ancient and Medieval History, Thought, and Religion, cilt 29, s.53-92 Georgios Theotokis, Rus, Varangian and Frankisk Mercenaries in the Service of the Byzantine Emperors (9th- 11th C.), Byzantina Συμμεικτα, Sayı: 22, s.125-156