Balkan Savaşları ve Tabiiyet sorunu,

Balkan Savaşları, Türk ve Balkan Tarihi açısından önemli köşe taşlarından birini oluşturmaktadır. Bu savaşlarla Osmanlı Devleti, topraklarının bir kısmını kaybetmenin yanında, tebaasının bir kısmının da başka ülke vatandaşlığına geçmesiyle karşı karşıya kalmıştır. Tabiiyet sorunu olarak adlandırdığımız bu durum savaş sonrasında imzalanan antlaşmalarda gündeme gelmiştir. Müzakereler neticesinde halka, istediği devletin tabiiyetinde yaşaması için tercih hakkı verilmiş ve mühlet tanınmıştır. Tercih hakkını kullanan halkın bir kısmı Osmanlı tabiiyetinde kalarak, sair Osmanlı topraklarına göç etmiştir. Bir kısmıysa topraklarıyla birlikte Osmanlı tabiiyetini de terk etmiştir. Çalışmamız Balkan Savaşları sonrasında Osmanlı Devleti’nin yaşadığı tabiiyet sorunlarını ve çözüm sürecini incelemektedir.

The Balkan Wars and nationality problems

The Balkan Wars are one of the important headstones of both Turkish and the Balkan History. As a result of these wars; besides loosing some of her lands, Ottoman State also encountered the problem of loosing some of her subjects as they were changing nationality. This case which we call as nationality problems came to order in the treaties which were concluded after the wars. After negotiations, subjects were given an option to choose the State, of which they wanted to have the nationality. Some of them chose to stay under Ottoman nationality and migrated to other places in Ottoman State. And the others left the Ottoman lands and nationality. Our study involves nationality problems which Ottoman State encountered after the Balkan Wars and process of resolving the issue.

PDF

___

a. Başbakanlık Osmanlı Arşivi
1. Eyalet-ı Mümtâze-i Bulgaristan
2. Dahiliye Nezareti Kataloğu
a. Emniyet-i Umumiye Ecanib Kalemi
b. Emniyet-i Umumiye Evrak Odası
c. Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti 3. Şube
d. Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Seyrüsefer Kalemi
e. Hukuk Müşavirliği
f. İdare-i Umumiye Belgeleri
g. İdarî Kısım Belgeleri
h. Kalem-i Mahsus
i. Mebânî-i Emîriye ve Hapishaneler Müdüriyeti
j. Mektubî Kalemi
k. Memurîn Kalemi
l. Muhaberât ve Tensîkât Müdüriyeti
m. Sicil-i Nüfus Tahrirat Kalemi Analitik Envanteri
n. Siyasi Kısım Evrakı
o. Umûr-ı Mahalliye-i Vilâyât Müdüriyeti
3. BOA, Hariciye Nezareti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası
4. BOA, Meclis-i Vükela
5. BOA, Şura-yı Devlet Dahiliye
b. Kitap ve Makaleler
Çetin 2010
Nurten Çetin, “1914 Osmanlı- Yunan Nüfus Mübadelesi Girişimi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 24, 2010, s.149-172.
Erim 1953
Nihat Erim, Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, cilt 1, Osmanlı İmparatorluğu Antlaşmaları, Ankara 1953.
Halaçoğlu 2002
Ahmet Halaçoğlu, “Balkan Savaşları (1912-1913)”, Türkler, c. 13, Ed: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Ankara 2002, s. 296-307.
Hayta 2008
Necdet Hayta, Balkan Savaşları'nın Diplomatik Boyutu ve Londra Büyükelçiler Konferansı (17 Aralık 1912- 11 Ağustos 1913), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2008.
İpek 2006
Nedim İpek, İmparatorluktan Ulus Devlete Göçler, Trabzon 2006.
İpek 2010
Nedim İpek, Selanik’ten Samsun’a Mübadiller, Samsun 2010.
Özgür 2008
Serbestoğlu 2010
Unat 1966
Yılmaz 2001
Gülay Özgür, Balkan Savaşları ve Sonrasında Bulgaristan ve Osmanlı Devleti Arasında Nüfus Göçü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi- Dokuz Eylül Üniversitesi), İzmir 2008.
İbrahim Serbestoğlu, Osmanlı Devleti’nde Tabiiyet, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Samsun 2010.
İlhan Unat, Türk Vatandaşlık Hukuku (Metinler- Mahkeme Kararları), Ankara 1966.
Mehmet Yılmaz, “Balkan Savaşları’ndan Sonra Türkiye’den Yunanistan’a Rum Göçleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.10, 2001, s.13-38.