Türk Aydınının Anadolu’ya Yönelişinde Balkan Savaşları’nın Rolü

Balkan Savaşları, Türk aydını üzerinde farklı açılardan travmatik etkiler bırakan bir savaştır. İstanbul’a yapılan yoğun göçmen akını, top seslerinin saraydan dahi duyulması halk ve aydınlar üzerinde derin izler bıraktı. Savaşın ve bölgeden geri çekilişin yarattığı sarsıcı etkinin örnekleri, dönem içinde kaleme alınan edebi eserlere, anılara ve basına hayli canlı bir şekilde yansıdı. Savaş yılları özellikle Türk milliyetçiliğine yapılan vurgunun hat safhaya ulaştığı bir dönem oldu. İmparatorluğun böylesi çalkantılı bir dönemine tanık olan Cumhuriyet döneminin yönetici kuşağı da savaşın yarattığı olumsuz etkiden kendisini koruyamadı. Balkanlar’ın kaybedilmiş olması, aralarında Balkan topraklarında doğmuş olanların da bulunduğu bu kuşak için vatan kaybetmenin acısını en derinden hissettiren olay oldu. Bu acı ile elde kalan tek vatan olan Anadolu’ya tutunan Cumhuriyetin bu ilk kuşak yönetici elitlerinin Anadolu'ya yönelişi bir zorunluluğun da sonucuydu

Anahtar Kelimeler:

Balkan Savaşları, Anadolu, Milli Kimlik, Türk milliyetçiliği, Türk aydını

-

The Role of Balkan Wars on Turkish Intelligentsia's Drift to Anatolia Balkan Wars left different traumatic effects on Turkish intelligentsia. Large mass of immigrants coming to İstanbul and the beats of cannons which was even audible from the palace affected deeply both the public and intelligentsia. The examples of shocking effects of war and retreat from the territory can be traced in the literary works, memories and journals published in that period. The years of war were a period in which the emphasis on Turkish nationalism was on the rise. The administrative generation of Republic, who once witnessed such a tempestuous period of Empire, could not protect themselves from the devastating effects of the war. The loss of Balkans was a grievous incident of losing home for the generation who had been born there. It was essential to get to Anatolia for the first generation governor elites of Republic as Anatolia was the only home to be kept

Keywords:

Balkan Wars, Anatolia, National identity, Turkish nationalism, Turkish intelligentsia,

PDF

___

Abdulbaki Fevzi 1328a Abdulbaki Fevzi, “Yurdumuzda Gördüklerim”, Türk Yurdu, Yıl:2, Sayı:24, (15 Teşrinisani 1328), Tutibay Yayınları, 2000
Abdülbaki Fevzi 1328b Abdulbaki Fevzi, “İzmit”, Türk Yurdu, Yıl:2, Sayı:27, (4
Teşrinievvel 1328), Ankara, Tutibay Yayınları, 2000
Abdülbaki Fevzi 1328c Abdulbaki Fevzi, “Adapazarı’ndan”, Türk Yurdu, Yıl:2,
Sayı:27, (15 Teşrinisani 1328), Tutibay Yayınları, 2000
Abdülfeyyaz Tevfik 1329 Abdülfeyyaz Tevfik, “Anadolu Yavrusu”, Halka Doğru, Yıl: I, Sayı: 5 (9 Mayıs 1329) Halide Edip Adıvar, Mor Salkımlı Ev, İstanbul, Atlas Kitapevi, Ahmet Şerif, Anadolu’da Tanin, Cilt: I, Haz. Mehmed Çetin Börekçi, Ankara Türk Tarih Kurumu Yayınları Aka Gündüz, Darül Harpten Mektuplar, Tanin, 24-28 Şubat 1913, s..
Akçuraoğlu Yusuf 1329a Akçuraoğlu Yusuf, “Halka”, Halka Doğru, Yıl:I, Sayı: 22 (5 Eylül 1329)
Akçuraoğlu Yusuf 1329b Akçuraoğlu Yusuf, “Halka”, Halka Doğru, Yıl:I, Sayı: 23 (12 Eylül 1329)
Akçuraoğlu, Yusuf 1329c Akçuraoğlu Yusuf, “Halka 5”, Halka Doğru, Yıl:I, Sayı: 31 (7 Teşrinisani 1329) Yahya Akyüz, “Eğitim Alanında Aydınların Özeleştirisi ve Balkan Savaşları”, Tarih ve Toplum, No: 228, s. Tahir Alangu, Ömer Seyfettin Ülkücü Bir Yazarın Romanı, İstanbul, May Yayınları,
Ali Canip (Yekta Bahir) 1327a Ali Canip “Milli, Daha Doğrusu Kavmi Edebiyat Ne Demektir”, Genç Kalemler, Cilt: II, Numara:4 (26 Mayıs 1327)
Ali Canip (Yekta Bahir)1327b Ali Canip, “Milli Lisan ve Milli Edebiyat”, Genç Kalemler, Cilt:2, Numara: 3 (6 Mayıs 1327)
Ali Canip (Yekta Bahir) 1327c Ali Canip (Yekta Bahir) “Milli Edebiyat Meselesi I”, Genç Kalemler, Cilt:2, Numara 9 (19 Haziran 1327)
Ali Canip ve Ziya Gökalp 1327 Ali Canip - Ziya Gökalp, “Yeni Lisan”, Genç Kalemler, Cilt: II, Numara:2 (27 Nisan 1327) Louis Althusser, İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İstanbul, İletişim Yayınları,
“Anadolu’ya Dair” 1332 Türk Yurdu, Yıl:4, Sayı 108, (21 Nisan 1332), Ankara, Tutibay Yayınları, 2000 Benedict Anderson, Hayali Cemaatler, Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, Masami Arai, Jön Türk Dönemi Türk Milliyetçiliği, İstanbul,