Türkiye Selçuklu Devleti Tarihinde Bir Dönüm Noktası; II. izzeddin Keykavus Dönemi

II. İzzeddin Keykâvus dönemi Türkiye Selçuklu Devleti Tarihi için önemli olayların yaşandığı bir dönem olmuştur. Bu dönemde yaşanan olaylar Türk tarihinin seyrinde önemli gelişmelere yol açmıştır. Türkiye Selçuklu Devletinin Moğol baskısı altına girmesi, çocuk yaştaki üç şehzadenin hükümdar olması, devlet adamlarının yönetimde etkisinin artması, Yakın-Doğu da gelişen siyasi olayların merkezinde Türkiye Selçuklu Devletinin yer alması, Devletin ekonomik sıkıntılardan dolayı dış borç alması, ıkta sisteminde bozulmanın başlaması ve Balkanlara Müslüman Oğuzların ilk yerleşimi bu dönemde gerçekleşmiştir. Makalemizde yukarıda saydığımız olayların araştırılıp incelenmesi, Türkiye Selçuklu Devleti ve Türk tarihi açısından önemlerinin vurgulanması ve o dönemin tarihinin farklı açılardan değerlendirilmesi yapılmıştır.

A Turning Point in History of Anatolian Seljuks State; the Term of Izzeddin Keykavus II

The Term of Izzeddin Keykavus II became e term in Which important events happened for Turkiye Seljuks State. These events in this term caused enormous developments in the course of Turkish History. Turkiye Seljuks State went under the pressure of Mongols, three princes (sultan’s sons) at early age became ruler (sultan), the effect of public men decreased in management, Turkiye Seljuks State placed in the centre of the political events happened in near east, the state got debt from the out land because of the economical troubles, the system of ikta began to be abnormal and the first settlement of the Muslim Oguz happened in to Balkans in this term. In this article, the research of these events mentioned above, the emphasis of these events for Turkiye Seljuks State and Turkish History and the evaluation of this term in different points of view were defined.

PDF

___

ABÛ’L-FARAC, Bar Hebraeus Gregory, Abû’l-Farac Tarihi, c.II Süryaniceden İngilizceye Trk. trc. Ernest A. Wallis Budge, Trk. trc. Ömer Rıza Doğrul, Ankara 1987, c.II.
AKSARÂYÎ, Kerimüddin Mahmud, Müsâmeret el-ahbâr ve müsâyeret el-ahyâr, Haz. O. TURAN, Ankara 1944; Türkçe trc. Mürsel ÖZTÜRK, Ankara 2000.
ANONİM, Anadolu Selçukluları Devleti Tarihi (Selçuknâme), Trk. trc. Feridun Nâfiz UZLUK, Ankara 1952.
ANZERLİOĞLU, Yonca, “Bizans İmparatorluğunda Türk Varlığı”, Türkler, c.7, s.218-232.
ARTUK, İbrahim, Cevriye ARTUK, İslâmî Sikkeler Katalogu, c.I, İstanbul 1971.
ARTUK, İbrahim, “II. Keyhüsrev’in Üç Oğlu Adına Kesilen Sikkeler”, Malazgirt Armağanından Ayrı Basım, TTK Ankara 1972, s.269-286.
el-AYNÎ, Bedreddin Mahmud b. Ahmed, Ikd el-cumân fî târihi ehl el-zamân, Yay. M. M. Emîn, Kahire 1987-89, c.I-II.
BAL, Mehmet Suat, II. İzzeddin Keykâvus Dönemi (1246-1262), Yayınlanmamış Doktora Tezi, A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Ankara 2004.
BARTHOLD, W., “Bâliş” md., İA., MEB,
BAYBARS EL-MANSÛRÎ el-Devâdâr, Kîtab el-Tuhfet el-Mülûkiyye fi’l-Devlet el-Türkiyye, Yay. Abdülhamid Salih HAMDÂN, Kahire 1987.
------------------, Zübdet el-fikre fî târîh el-Hicre, H.725/ M.1325, Yay. D. S. Richards, Beyrut M.1998/H.1419.
BAYRAM, M., Ahi Evren ve Ahi Teşkilâtının Kuruluşu, Konya 1991.
------------------- Tarihin Işığında Nasreddin Hoca ve Ahi Evren, İstanbul 2001.
------------------- “Uç Beyi Mehmed Bey Kimdir?” I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi (11 –13 Ekim 2000) Bildirileri I-II. Konya 2001, s.155-162.
BUNİYATOV, Z. Musa, “12.-13. Yüzyıllarda Azerbaycan’la Küçük Asya Arasında Karşılıklı ilişkilerin Öğrenilmesinde Kafkasya’da Bulunan Anadolu Selçukluları Sikkelerinin Bir Kaynak Olarak Önemi” X. TTKon. c.III, Ankara 1991, s.1001-1012.
el-CÜVEYNÎ Alâeddin Atâ Melik, Târîh-i cîhân güşâ, Trk. trc. Mürsel Öztürk, Ankara 1998.
CÜZCÂNÎ, M. Tabakât-ı Nâsırî, İng. trc. H. G. RAVERTY, Londra 1881, c.1.
DEWEESE, Devin, Islamization and Native Religion in the Golden Horde, Pennsylvania 1994.
ERDEM, İlhan, Türkiye Selçukluları İlhanlı İlişkileri (1258-1308), A.Ü.D.T.C.F., Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 1995.
ERKİLETLİOĞLU, H., GÜLER, O., Türkiye Selçuklu Sultanları Ve Sikkeleri, Kayseri 1996.
FÜRÛZANFER, B., Mevlâna Celâleddin, Trk. trc. F. N. UZLUK, İstanbul 1963.
G. AKROPOLITES, Khroniki Singrafi, Georgii Acropolitae, Opera, vol. I, ed. Heisenberg, Leipzig 1903.
HAMMER, Joseph Von, Osmanlı Devleti Tarihi, İstanbul 1983, c.I.
İbn-i Bîbî, el-Evâmir el-Alâiyye fi’l-ümûr el-Alâiyye (Selçuknâme), Tıpkı basım, Adnan Sadık ERZİ, Ankara 1956, Trk. trc. Mürsel Öztürk, Ankara 1996, c.I-II.
İSMAİL GALİP, Takvîm-i Meskûkât-ı Selçukiyye, İstanbul 1309.
KARPAT, H. Kemal, “Dobruca”, md., DİA.
KOPRAMAN, Kazım Yaşar, Mısır Memlükleri Tarihi Sultan al-Malik al-Mu’ayyad Şeyh al-Mahmûdî Devri (1412-1421), Ankara 1989.
------------------“Baybars I” md. DİA.,
KUBAN Doğan, Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı, YKY., İstanbul 2002.
MEVLÂNÂ, Mektuplar, Trk. trc. A. GÖLPINARLI, İstanbul 1999.
Michael KIEL, “Sarı Saltık ve Erken Bektaşilik Üzerine Notlar”, TDAD, c.3, S.19, 1990, s.25-47.
el-NÜVEYRÎ, Nihâtyet el-Ereb, Trk. trc. W. DE. TIESENHAUSEN, Altınordu Devleti Tarihine Ait Metinler, Trç. Trc. İ. H. İZMİRLİ, İstanbul 1941, s.259-260;
PACHYMERES, Georges, Relations Historiques, Edt. Albert FAILLER, Fr. trc. Vitalien LAURENT, Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24, Paris 1984.
PAPPADOPOULOS, Jean B., Théodore II Lascaris, Paris 1908.
REŞÎDÜDDİN, Fazlullah, Câmi el-tevârîh, Açıklamalı İng. trc. W. M. Thackston, Harvard Üniversitesi Yay. 1999; Diğer bir yayın Behmen Kerimî, Tahran 1338.
RUNCIMAN, S., Haçlı Seferleri Tarihi, Trk. trc. F. IŞILTAN, Ankara 1989, c.III.
SEVİN, V., Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I, Ankara 2001.
SEYYİD LOKMAN, Seyyid Lokman Oğuz-nâmesi, Türkçe transkripsiyonunu yayınlayan; Harun GÜNGÖR “Seyyid Lokman ve Oğuz-nâmesi”, TDAD, İstanbul, Ekim 1986, s.91-103.
SİMON de Saint Quentin, Histories des Tatares, Yay. J. Richard, Paris 1965. (Beauvais, XXXII, Cap.26,27)
TURAN, O., “II. İzzeddin Keykâvüs’e Ait Bir Temlîk-nâme” s.157-159; Halil SAHİLLİOĞLU, “II. İzzeddin Keykâvüs’ün Bir Mülknâmesi”, VD, c.8, 1969, s.57-66.
----------------, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 1983.
UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı, Osmanlı Devlet Teşkilâtına Medhal, Ankara 1988.
WİTTEK, P., “Yazijioghlu ‘Ali on the Christian Turks of the Dobruja” BSOAS 1952, XIV/3, s.648-649.
YAZICIZÂDE ALİ, Tevârîh-i Âl-i Selçuk, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, (Revân) Ktp. no.1390.
el-YÛNÎNÎ, Kutbeddin Musâ b. Muhammed, Zeylü Mir’ât el-zamân, Dairetü’l-Maarifü’l-Osmaniyye, Haydarabad 1955, c.II.
ZACHARIADOU, Elizabeth, “Oi Hristianoi apogonoi tou İzzeddin Kaikaous II. sti Veroia (Veria’da II. İzzeddin Keykâvus’un Hıristiyan torunları)”, Makedonika, VI, 1964-1965.