Manisa Müzesindeki XVIII. XIX. Yüzyıla Ait Osmanlı Mezar Kitabeleri Üzerine Değerlendirmeler

Ölü gömme adetlerinin şekilsel bir kısmı olan mezar taşı, Türk toplumunun İslamiyet’i kabulünden sonra belki de şehirleşmenin bir sonucu olarak daha fazla bilgi ve daha estetik bir görünüm sunar hale gelmiştir. Özellikle Osmanlı toplumunda mezar taşı formları bazen meslekler, bazen da eski inanışlar hakkında ipuçları taşımaktadır. Manisa Müzesinde bulunan mezar taşlarından XVIII. ve XIX. Yüzyılın sonuna kadar tarihi olanlar üzerinde yaptığımız çalışmada yukarıda belirtilen konulara ek olarak, unvanlar, meslek adları, belirtilmişse ölüm sebeplerini de açıklamaya çalışacağız.

Examination of the Inscriptions of Ottoman Tombs Dated from the 18th Century to the 19th Century in Manisa Museum

Tombs, which had been a part of cemetery rituals in Turkic societies, turned into a greater source of information and aesthetical values, partly due to the urbanization after the Turks adopted Islam as their religion.Inscriptions on the tombs in the Ottoman society provide information especially on what sort of occupations and beliefs people had. Examining the inscriptions on tombs dated from the 18th century to the 19th century in Manisa museum, this study explains the titles, occupations people had and the reason for their death.

___

  • BATRHOLD, W-, Türklerde ve Moğollarda Defin Merasimi Meselesine Dair, Belleten XI, Ankara 1947.
  • BAYKARA, Tuncer-, Mirseyid (Tanır) Köyü Mezarlığı, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 4, Erzurum 1972.
  • ÇAY, Abdülkadir-, Anadoluda Türk Damgası, Ankara 1989.
  • DANIK. E.-, Koç ve At Şeklindeki Tunceli Mezartaşları, Ankara 1980.
  • DİYARBEKİRLİ, Nejat-, Hun Sanatı, İstanbul 1972.
  • EYİCE, Semavi-, Mezarlıklar ve Hazireler, İslam Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri I, Ankara 1996.
  • KAFESOĞLU, İbrahim-, Türk Milli Kültürü, İstanbul 1984, s.291.
  • KARA, Musatafa-, Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, Bursa 1985.
  • KARAÇAĞ, Demet-, Bursa’da ki 14–15. Yüzyıl Mezartaşları, Ankara 1994.
  • KARAMAĞARALI, Beyhan-, Ahlat Mezartaşları, Ankara 1972.
  • KOYUNLU, A.-, Mezartaşı Olarak Yapılmış Koç Heykelleri, TTDK Belleteni İstanbul 1976.
  • ORKUN, H. Namık-, Eski Türk Yazıtları, Ankara 1986.
  • ÖGEL, Bahaeddin-, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, İstanbul 1998.
  • ÖNKAL, Hakkı-, Anadolu Seçuklu Türbeleri, Ankara 1996.
  • PEKTAŞ, Kadir-, Bitlis Tarihi Mezarlıkları ve Mezartaşları, Ankara 2001.
  • SARAÇOĞLU, N.-, Türk Mezarlarına Dair Araştırma, İstanbul 1950.
  • SEVGEN, Nazmi-, Anadolu’da At ve Koyun Motifli Mezartaşları, TMO Dergisi I, Ankara 1955.
  • TUNÇEL, Gül-, Batı Anadolu Bölgesinde Cami Tasvirli Mezartaşları, Ankara 1989;
  • YALGIN, A.R.- , Anadolu’da Türk Damgaları, Bursa 1943.
  • ZÜHEYLİ, Vehbe-, İslam Fıkhı Ansiklopedisi, C. 3, İstanbul 1994.