206104

BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİNİN İHTİYATÎ TEDBİR KARARI VEREBİLMESİ VE KARARINDENETİMİ

İlk derece mahkemelerinin ihtiyatî tedbir taleplerinin reddi kararlarına karşı kanun yoluna gidilebilir. Bu durumda bölge adliye mahkemesi, koşulları gerçekleşmişse istinaf başvurusunu kabul ederek ihtiyatî tedbir talebi hakkında bizzat karar verebilir. Karşı tarafa itiraz imkânı tanınmadan bölge adliye mahkemesi tedbir kararı vermişse, dava ilk derece mahkemesinde görülse dahi bu karara karşı ilk derece mahkemesinde itiraz edilebilir. İhtiyatî tedbir sadece ilk derece mahkemesindeki yargılama sırasında değil, bölge adliye mahkemesindeki yargılama sırasında da talep edilebilir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki ihtiyatî tedbir talepleri hakkında verilen kararların denetimine yönelik düzenlemeler dikkate alındığında ve etkin hukukî korumanın sağlanması, keyfi ve hukuka aykırı kararların verilmesinin önlemesi için bölge adliye mahkemesindeki yargılama sırasında verilen tedbir kararlarının da denetlenmesinin mümkün olduğu kabul edilmelidir. Ayrıca bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen ihtiyatî tedbirlerin teminat karşılığında veya durum ve koşulların değişmesi sebebiyle değiştirilmesi veya kaldırılması mümkündür.

ADJUDICATION OF A TEMPORARY INJUNCTION BY THE COURTS OF APPEAL AND IT’S JUDICIAL REVIEW

Rejection of a temporary injunction by a court of first instance may be appealed.In this case, the regional court of appeal shall decide on the temporary injunctionrequest on the merits and grant the temporary injunction, if the prerequisites are met.If the temporary injunction is granted by a regional court of appeal without hearing theopposing party, the opposing party may plea to the temporary injunction, even if thecase is pendent by a court of first instance. A temporary injunction shall be requested from not only the courts of firstinstance, but also the regional courts of appeal. Considering the provisions regarding thejudicial review of the decisions regarding the temporary injunction requests in the Codeof Civil Procedure, it should be accepted that it is possible to review the temporaryinjunction decisions made during the trial in the regional court of appeal in order toensure effective legal protection and to prevent arbitrary and unlawful decisions. In addition, it is possible to change or dissolve the temporary injunctions grantedby the regional courts of appeal by way of security or due to changes in the situationand conditions. This article examines when regional courts of appeal may adjudicate a temporaryinjunction and the judicial review of this adjudication.

PDF

___

AKİL, Cenk, İstinaf Kavramı, Ankara 2010.
AKKAYA, Tolga, Medenî Usûl Hukukunda İstinaf, Ankara 2009.
AKKAYA, Tolga, “İstinaf İncelemesi Sonunda İlk Derece Kararının Kaldırılması ve Dosyanın İlk Derece Mahkemesine Gönderilmesi”, MİHBİR 15. Antalya Toplantısı, 6-7 Ekim 2017, Ankara 2018, s. 115-181.
AKTEPE ARTIK, Sezin, Medeni Usul Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, Ankara 2014.
ALANGOYA, H. Yavuz/YILDIRIM, M. Kamil/DEREN YILDIRIM, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Esasları, 7. Baskı, İstanbul 2009.
ALBAYRAK, Adem, Sorularla Hukukta İstinaf El Kitabı, 3. Bası, Ankara 2017.
ALBAYRAK, Adem/ARSLAN, Cihat, Hukukta İstinaf Uygulaması, Ankara 2016.
ARAS, Bahattin, “İhtiyati Tedbir Ve Delil Tespiti Kararlarına İtiraz Ve Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanun Tasarısının Bu Konuda Getirdiği Yenilikler”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 3, S. 20, Y. 2008, s.67-80.
ARSLAN, Ramazan, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Geçici Hukuki Korumalar Konusunda Getirdiği Yenilikler”, Bankacılar Dergisi, Özel Sayı, 2013, s. 7-27.
ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel, Medenî Usul Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2020.
ATALI, Murat/ERMENEK, İbrahim/ERDOĞAN, Ersin, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 3. Bası, Ankara 2020.
AYER, Burak “İhtiyati Tedbir Kararına Karşı Başvurma Yolları”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2020.
BOZTAŞ, Nevzat, Türk Medeni Usul Hukukunda İstinaf, İstanbul 2020.
BUDAK, Ali Cem/KARAASLAN, Varol, Medenî Usul Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2020.
DEREN YILDIRIM, Nevhis, Haksız Rekabet Hukuku ile Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukukunda İhtiyati Tedbirler, 2. Bası, İstanbul 2002.
DEREN YILDIRIM, Nevhis, “İstinafa Başvuru Şartları”, MİHBİR 15. Antalya Toplantısı, 6-7 Ekim 2017, Ankara 2018, s. 17-37 (İstinafa Başvuru).
DIRENİSA, Efe, İhtiyatî Tedbir Kararına Muhalefet Düzenlemesinin (HMK m. 398) İptal Edilmesi ve İptal Kararının Sonuçları Hakkında Bir Değerlendirme, Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, C.11, S. 25, Y. 2019, s. 97-175.
ERİŞİR, Evrim, Geçici Hukukî Korumanın Temelleri ve İhtiyatî Tedbir Türleri, İstanbul 2013.
GÖRGÜN, Şanal/BÖRÜ, Levent/TORAMAN, Barış/KODAKOĞLU, Mehmet, Medenî Usûl Hukuku, 9. Bası, Ankara 2020.
HANAĞASI, Emel, Medeni Yargılama Hukukunda Silahların Eşitliği, Ankara 2016.
KAPLAN, Mikail Bora, Sınai Mülkiyet Kanunu’nda İhtiyatî Tedbirler, İstanbul 2018.
KARADEMİR, Dilek, İhtiyati Tedbir Hakkındaki Kararların Temyizi ve 2013/1E.,2014/1 K.Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, TAAD, Y. 7, S. 26, Nisan 2016, s. 429-460.
KARSLI, Abdürrahim, Medeni Muhakeme Hukuku, 5. Bası, İstanbul 2020.
KATAYIFÇI, Derya Ece, Yargı Kararları Işığında Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Ankara 2020.
KIRTILOĞLU, S. Serhat, “İhtiyati Tedbirler Görevli ve Yetkili Mahkeme”, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan C.1, Ankara 2010.
KONURALP, Cengiz Serhat, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre İhtiyati Tedbirler, İÜHFD, C. LXXI, S. 2, Y. 2013, s. 225-274.
KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. IV, 6. Bası, İstanbul 2001.
KURU, Baki, Medenî Usul Hukuku El Kitabı, C. II, Ankara 2020 (El Kitabı).
KURU, Baki/AYDIN, Burak, Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 4. Bası, Ankara 2020.
MERAKLI YAYLA, Deniz, Medeni Usul Hukuku'nda İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması, Ankara 2013.
MISTAÇOĞLU, Yasemin, Medeni Usul Hukukunda İhtiyati Tedbir Yargılaması, İstanbul 2020.
ÖZEKES, Muhammet, “İstinaf İncelemesi Sonunda Verilecek Kararlar”, MİHBİR 15. Antalya Toplantısı, 6-7 Ekim 2017, Ankara 2018, s. 85-112.
ÖZEKES, Muhammet, İcra-İflas Hukukunda İhtiyati Haciz, Ankara 1999 (İhtiyati Haciz).
ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara 2003 (Hukuki Dinlenilme Hakkı).
ÖZEKES, Muhammet, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2017 (Pekcanıtez Usûl).
ÖZEKES, Muhammet, 100 Soruda Medenî Usûl Hukukunda Yeni Kanun Yolu Sistemi İstinaf ve Temyiz, 3. Bası, Ankara 2016 (Yeni Kanun Yolu Sistemi).
ÖZKÖK, Süleyman, İhtiyati Tedbirler, Ankara 2002.
ÖZTEK, Selçuk/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/KALE, Serdar, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 20 Mart 2020 Tarihli Kanun Teklifi’ne İlişkin Bazı Açıklamalar ve Kanun Teklifinin Değerlendirilmesi, TBBD 2020, S.149, s. 77- 152.
PEKCANITEZ, Hakan, “Hukuki Dinlenilme Hakkı”, Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan, İzmir 2000.
PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 7251 Sayılı Kanun Hakkında Değerlendirme”, TBBD 2020, S. 150, s. 247-299.
PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 8. Bası, İstanbul, 2020 (Usûl).
SARISÖZEN, M. Serhat, “İhtiyati Tedbir Kararlarına Karşı Başvuru Yolu ve İçtihadı Birleştirme Kararı”, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, DEÜHFD, C. 16, Özel Sayı 2014, s. 1321-1350.
SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral, Türk Medeni Yargılama Hukuku, İzmir 2013.
TANRIVER, Süha, “Hukuk Yargısı (Medeni Yargı) Bağlamında Adil Yargılanma Hakkı”, TBBD, S. 53, Y. 2004, s. 191-215.
TAŞPOLAT TUĞSAVUL, Melis, “İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Kararlar”, TBBD, S. 134, Y.2018, s. 313-354.
TAŞPINAR AYVAZ, Sema, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) Zaman Bakımından Uygulanması, Ankara 2013.
TUNCER KAZANCI, İdil, “Yargı Kararları ve 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde İhtiyati Tedbirlere İlişkin Bazı Sorunlar”, MİHDER, C. 8, S. 23, 2012/3, s. 75- 126.
TUNÇ YÜCEL, Müjgan, HMK Uyarınca Tahkimde İhtiyati Tedbir ve Delil Tespiti, Ankara 2013.
UMAR, B., Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Ankara 2014.
ÜSTÜNDAĞ, Saim, İhtiyatî Tedbirler, İstanbul 1981 (Tedbirler).
ÜSTÜNDAĞ, Saim, Medeni Yargılama Hukukunun Esasları, 7. Bası, İstanbul 2000.
YAVAŞ, M., “Bölge Adliye Mahkemesinin Göreve Başlamasından Sonra Medeni Usul Hukukunda Temyiz”, MİHBİR 15. Antalya Toplantısı, 6-7 Ekim 2017, Ankara 2018, s. 237- 307.
YILDIRIM, M. Kamil, Hukuk Devletinin Gereği: İstinaf, İstanbul 2000.
YILMAZ, Ejder, “Dosyadan El Çeken Mahkemenin Kanun Yolu Aşamasında Bulunan Davada İhtiyati Tedbir Verme Yetkisi”, MİHDER, C. 5, S. 13, 2009, s. 213-220.
YILMAZ, Ejder, Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri, C. I, Ankara 2001 (Hukuki Himaye).
YILMAZ, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, C. III, 3. Bası, Ankara 2017 (HMK Şerhi).