Atila GÜL, HAKAN CEYLAN

Çevresel etki değerlendirme (ÇED) uygulamaları ve Isparta yöresi örneğinde irdelenmesi

Çevresel Etki Değerlendirmesi "ÇED", bir proje ve faaliyetin gerçekleştirilmesinden önce çevreye yapabileceği etkilerin incelenmesi, gerekli idari ve teknik önlemlerin alınması şeklinde tanımlanmaktadır. Ülkemizde ÇED uygulamaları, 1993 yılında yürürlüğe giren ÇED yönetmeliği ile başlamış ve 1997 yılında çıkan yeni yönetmelikle revize edilmiştir. İsparta yöresi ÇED uygulamalarında görülen eksikler veya sorunlar, ülkesel ölçekte görülen sorunlarla benzer niteliktedir. Uygulamada ortaya çıkan sorunlar, ÇED değerlendirme surecinin ve bürokratik engellerin fazla olması, merkezi bir anlayışın devam etmesi, Isparta'da, ÇED rapora hazırlayan büroların olmaması veya yetersiz olması, ÇED raporlarını uzman olmayan kişiler tarafından hazırlanması ve ticari bir amaç durumuna dönüşmesi, izleme ve denetlemenin yeterince yapılmaması, Isparta İl Çevre Müdürlüğü'nde uzman personel ve araç-gerecin yeterli düzeyde olmaması şeklinde özetlemek mümkündür. Henüz gelişmenin başında bulunan Isparta yöresi, çevresel sorunları olmayan sağlıklı bir çevreye sahip olma şansını iyi kullanmak zorundadır. Bunun yolu da, ekolojik planlama ve yönetimi ön planda tutarak ÇED uygulamalarını bilinçli ve tekniğine uygun, bütüncül bir şekilde yapılmasını sağlamaktır.

Practices of environmental impact assessment research in Isparta province sample

Environmental Impact Assessment (EIA) is defined as having the required administrative and technical precautions before realization of a project or activity that may effects on the environment. In country, EIA become valid in 1993 by EIA regulations and revised in 1997. Deficiencies or problems at practices of EIA in Isparta province are similar to as in country's scale. At the beginning of the problems in practice, the evaluation time of EIA and bureaucratic obstacles, are more, having central decision procedure, deficiency of the office because of quality and quantity of them, the preparation of EIA reports by unspecified persons and considering them as commercial transformations, insufficiency in monitoring and audit, insufficient of equipments and qualified persons in Provincial Directorship of Environment and so on. Isparta province that is in the beginning of development must use its chance in a good very in order to have a healthy environment without environmental problems. This may can be supplied by having EIA practices consciously and according to its techniques by to regard having ecological planning and management.

___

ANONİM 1982, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Resmi Gazete sayı: 17863, Mükerrer 07.11.1982 Sayı, Ankara.
ANONİM 1983, "Çevre Kanunu" Resmi Gazete sayı: 18132, 11.08.1983, Ankara.
ANONİM, 1997 , Çevresel Etki Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete 23 Haziran 1997 tarihli Sayı 23028, Sayfa: 10-29, Ankara
ANONİM 2001, İsparta İl Çevre Müdürlüğü, İsparta.
CLARK, B. D., 1990, Environmental Impact Assesment: Origins, Evolution, 11th International Seminar on Environmental Impact Assesment and Management. University of Aberdeen, by CEMP, Scotland UK.
ÖZER, A,Ö., 1996, Çevresel Etki Değerlendirmesine Giriş, TMMOB.Şehir Plancıları Odası-ÇED Komisyonu 2. Kitap, Ankara,
ÖZKAHRAMAN, H.T., CEYLAN, H, 1999, ÇED Yönetmeliği'nin Türk madenciliğine etkisi, 3. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Sayfa: 10-15. İzmir.
SÖZEN, N., 1998, Çevreye İlişkin Güncel Yaklaşımlar, ÇED Raporu Hazırlama ve Değerlendirme Semineri Ders Notlan, Türkiye Ormancılar Derneği Yayını, Sayfa:5-13, Ankara.
USLU. O., 1996, Çevresel Eki Değerlendirmesi, Türkiye Çevre Vakfı Yayını XVI + 276 s: Ankara.
YÜCEL, M., 1996, Çevresel Etki Değerlendirmesi, Ç.Ü. Ziraat Fak. Genel Yayın No: 124, Yardımcı Ders Kitabı Yayın No: 11 Adana.
YÜCEL, M., ALTUNKASA F., PEKER, N., 1996 Kentsel gelişim planlamalarında çevresel etki değerlendirmesi, 6 Ulusal Bölge Bİlimi/Bölge Planlama Kongresi Ankara.
WESTON, J., 1997, Planııing& Environmental Impact Assessment in Practice, Pearson Education Limited, Addison Wesley Longman Limited, Ediınburgh Gate, Harlow, Essex CM20 2JE, England.