OZAN DEMİRÖZER, DERYA ŞENAL, İsmail KARACA

Bazı tarımsal savaş ilaçlarının avcı böcek Rhyzobius lophantae Blaisdell (Coleoptera: Coccinellidae) üzerine etkileri

Tüm savaş çalışmalarında göz önüne alınması gereken konulardan biri de zararlılara karşı kullanılan tarımsal savaş ilaçlarının doğal düşmanlar üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Bu nedenle bu çalışmada, Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki turunçgil bahçelerinde değişik zararlılara karşı kullanılan bazı tarımsal savaş ilaçlarının avcı böcek Rhyzobius lophantae Blaisdell (Coleoptera. Coccinellidae)'nin pupadan yeni çıkan erginleri üzerindeki toksik etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla R, lophantae'nin pupadan yeni çıkan erginlerine, bromopropylate, abamectin, chlorpyrifos-ethyl, fenbutaîin- oxide, fluvalinate, hexaflumuron, yazlık beyaz yağ daldırma yöntemi ile denenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, R. lophantae erginlerine hexaflumuron, fenbutatin-oxide, chlorpyrifos-ethy, fluvalinate, yazlık beyaz yağ, abamectin ve bromopropylate sırası ile %5, 15, 75, 24, 46, 52 ve 4 oranında bir etki göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

predatörler, zararlı öldürücüler, turunçgiller, yan etkiler, bromopropilat, abamektin, fenbutatin oksit, fluvalinat, hekzaflumuron, daldırma ilaçlama, toksisite, ölüm oranı, Rhyzobius lophanthae, yararlı böcekler, meyve bahçeleri, Doğu Akdeniz Bölgesi, biyolojik kontrol ajanları, klorprifos, yaşayabilme

Studies on the side-effects of some pesticides on (Rhyzobius lophantae Blaisdell (Coleoptera: Coccinellidae)

Determination of the effects of pesticides againts natural enemies is very important in IPM studies. In this study, side-effects of some pesticides commonly used in citrus orchards in East Mediterranean Region newly hatched adults of Rhyzobius lophantae Blaisdell (Coleoptera: Coccinellidae) were investigated. Recommended dosages of pesticides, namely summer oil, bromopropylate, abamectin, chlorpyrifos-ethyl, fenbutation-oxide, fluvalinate and hexaflumuron were applied by dipping method. According to results, the effects of the pesticides; hexaflumuron, fenbutatin-oxide, chlorpyrifos-ethyL fluvalinate, summer oil, abamectin and bromopropylate on newly hatched adults of R. lophantae were 5, 15, 75,24, 46, 52 and 4 %, respectively.

Keywords:

predators, pesticides, Citrus, adverse effects, bromopropylate, abamectin, fenbutatin oxide, fluvalinate, hexaflumuron, dipping, toxicity, mortality, Rhyzobius lophanthae, beneficial insects, orchards, East Mediterranean Region, biological control agents, chlorpyrifos, survival,

___

Anonymus, (1991) integrated Pest Management for Citrus. Universty of California, Publication 3303.
Atlıhan, (1999) Avcı böcek Scymnus levaillantii (Mulsant) (Coleoptera: Coccmellidae)'nin Biyolojisi ve Ekolojisi Üzerine Araştırmalar, 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, 553 - 562.
Brun J, (1985) Standatr Methods to Test Side-effects of Pesticide on Natural Enemies of Insects and Mites. Coccinella septempunctata L. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 15:229-230.
Brun J, (1988) Methode de Laboratorie Pour Etadier les Effects Secondaries des Pesticides sur la Coccinella semiadalia 11 Notata Schn. In: Working Group "Pesticides sur la Benefical Organsims", Bulletin SROP/WPRS Bulletin (1988/X1/14) P. 85-89
Colbum R. and D. Asquith, (1970) Contact and Residual Toxicitiy of Selected Acaricides and Insecticides to a Ladybird Beetle, Stethorus punctum. J. Econ. Entomol. 63(5) 1686-1688
Debach, P., (1969) Biological Control of Diaspine Scale Insects on Citrus in California. Proceeding First international Citrus Symposium, Vol., 2. 801-815.
DeBach, P., and E.B. White , (1960) Commercial Masculture of the California Red Scale Parasite, Aphylis linganensis. California Agricaltural Experiment Station Bulletin 770, 58pp
Erkılıç L. ,Uygun N., Aytaş M., Tekeli N., Karaca İ., (1994) Bazı Tarımsal Savaş İlaçlarının Chilocorus bipustulatus L. (Coleoptera: Coccinellidae) ve Cyblocephahıs fodori minor (Coleoptera: CoccineIlidae)'a Etkileri Üzerinde Araştırmalar, Türkiye İÜ. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25- 28 Ocak 1994, İzmir.
Garrida, A., (1992). Pesticides Toxicity Over Pupal of Cales noacki Howard (Hyrn.: Aphelinidae). (S.A. Hassan, Editor) Guidelines For Testing the Effects of Pesticides on Benefical Organism: Description of test methods. IOBC / WPRS Bulletin, 56-60.
Hassan, S. A., F. Bigler, P. Blaisinger, H. Bogenschutz, J. Brun, P. Chiverton, E. Didder, M. A. Easterbroolc, P. J. Edwards, W. D. Englert, S. J. Firth, P. Huang, C. Inglesfield, F. KJingauf, C. Kühner, M. S. Ledieu, E. Nation, P. A. Ooomen, W. P. J. Overmeer, P. Plevoets, J. N. Reboulet, W. Rieckman, L. Samsoe-Petersen, S. W. Shires, A. Staubli, J. Stevenson, J. J. Tuset, G. Vanwetswinkel and A. S. van Zon, (1985). Standard Method to Test the Side- Effect of Pesticides on Natural Enemies of Insects and Mites Developed by the IOBC/WPRS Working Group Pesticides and Beneficial Organisms. Bulletin IOBC/WPRS Bulletin 15:214-215.
Kansu 1 A. , Uygun N., (1980) Doğu Akdeniz Bölgesinde Turunçgıl Zararlılan ile Tüm Savaş Olanaklarının Araştırılması, Ç.Ü. Ziraat Fak. Yayınlan Adana
Karaca İ., Uygun N.,ve Şenal D., (1996) Bazı Tarımsal Savaş İlaçlarının Stethorus gilvifrons'sL Etkileri Üzerine Araştırmalar, Türkiye IH. Entomoloji Kongresi, 24-25 Eylül 1996, Ankara, 684-655
Karman (1971)Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları T.C.Tanm Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınlan, Meslek ICitaplan Serisi, Ankara 279 s.
Nadel, D.J., and S. Biron , (1964) Laboratory Studies and Controllet Mass Rearing of Chilocorus bipustulatus Linn., a Citrus Scale Predator in Israel. Rivista di Parassitologia, 3, 194- 206
Papacek, D.F., and D. Smith, (1985) Aphytis lingnanensis. (R., Singh, and R.F. Moore Ed.). Handbook of Insect Rearing. Vol., 1. 488 p. Elsevier Science Publisher B.V. Amsterdam, 373-381.
Polgar L., (1988) Guedline for Testing the Effect of Pesticides on Aphidhis Matricaria Hal, (Hym: Aphelinidae). In working group "Pesticides and Benefical Organism", Bulletin SROP/WPRS (1988/XI/4), 29-34
Rosen , D., (1973) Methodology for Biological Control of Amiored Scale Insects. Phytoparasitica, 1, 1, 47-54.
Samways, M.J., and J. Mapp, (1983) A Few Method for the Mass-Introduction of Chilocorus nigritns (F.) (Coccinellidae) into Citrus Orchards. The Citrus and Subtropical Fruit Jurnal, 19,111- 130
Steiner,N., 1962. Metoden zur Untersuchungen des Population Dynamikin Obstanlangen Entomophaga 7, 207-214
Uygun, N., (1981). Türkiye Coccinellidae (Coleoptera) faunası üzerinde taksonomik araştırmalar. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınlan 157. Bilimsel Araştırma ve İnceleme Tezleri 48,110 s.
Uygun N., Şekeroğlu (1981) Yeni Kurulan Turunçgil Bahçelerinde Tüm Savaş Çalışmalan Ç.Ü. Ziraat Fak. Yayınları Adana
Uygun , N., E. Şekeroğlu ve İ. Karaca, (1987) Çukurova'da Yeni Kurulan Bir Turunçgil Bahçesinde İntegre Savaş Çalışmaları. Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri , Entomoloji Derneği Yayınlan. No3, 459-469.
Uygun , N., E. Şekeroğlu ve İ. Karaca, (1988) Yeni Kurulan Bir Turunçgil Bahçesinde Zararlılara Karşı Tüm Savaş Yönteminin Uygulama Olanaklan Üzerinde Araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi 1. Bilim Kongresi Bildirileri, 1, 251-259.
Uygun, N., M.R. Ulusoy, İ. Karaca ve E. Şekeroğlu, (1991) Doğu Alcdeniz Bölgesi Turunçgil Bahçelerinde Zararlılara Karşı Biyolojik Mücadele Çalışmaları. Çukurova I. Tarım Kongresi Bildirileri, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Ofset ve Teksir Atölyesi. 503-515.
Uygun, N., İ. Karaca, E. Şekeroğlu ve M.R. Ulusoy, (1992) Çukurova'da Yeni Kurulan Bir Turunçgil Bahçesinde întegre Savaş Çalışmaları, Türkiye H. Entomoloji Kongresi, Entomoloji Derneği Yayınlan No:5, 171-182.
Viggiani, G. and A. Tranfoglia, (1978). A Method for Laboratory Test of Side - Effects of Pesticides on Leptomasth: dactylopii (How.) (Hyrn.: Aphelinidae)., Boll. Lab. Entomol. Agra. "Filippo Silvestri", 35: 8-15.